Συνέντευξη Διαγόρα Χρονόπουλου στην Κάλλια Αναγνωστάκη (εφημερίδα του φεστιβάλ Αθηνών) με αφορμή την παράσταση Πλούτος – Πενίας θρίαμβος Θέατρο Τέχνης «Κάρολος Κουν» συμπαραγωγή με το ΔΗ.ΠΕ.ΘΕ. ΑΡΧΑΙΟ ΘΕΑΤΡΟ ΕΠΙΔΑΥΡΟΥ 13 &14 Αυγούστου Ώρα έναρξης 21:00

Φωτογραφία Βασίλης Μαθιουδάκης

Ο Διαγόρας Χρονόπουλος αναζητά ήδη τον διάδοχο του στο τιμόνι του Τέχνης. Μια νέα ταυ­τότητα για το ιστορικό θέατρο και μια πυξίδα ρεπερτορίου που θα του ανοίξει δρόμο στον σημερινό χάρτη της ελληνικής σκηνής. Ο σκηνοθέτης αποδεικνύεται ιδιαίτερα αποκαλυπτι­κός μιλώντας για τον διπλό ρόλο του και τα σχέδια του.

Πλούτος – Πενίας θρίαμβος Θέατρο Τέχνης «Κάρολος Κουν» συμπαραγωγή με το ΔΗ.ΠΕ.ΘΕ. Βόλου Σκηνοθεσία Διαγόρας Χρονόπουλος ΑΡΧΑΙΟ ΘΕΑΤΡΟ ΕΠΙΔΑΥΡΟΥ 13 &14 Αυγούστου Ώρα έναρξης 21:00

Αν και η κουβέντα μας με τον Διαγόρα Χρονόπουλο έγινε με αφορμή τη φετινή επανεμφά­νιση του Θεάτρου Τέ­χνης «Κάρολος Κουν στο Φεστιβάλ Επιδαύ­ρου με την παράσταση Πλούτος-Πενίας θρίαμ­βος, δεν άργησε να περιστραφεί γύρω από τα μέτωπα που εξακολουθούν να πα­ραμένουν ανοιχτά για το ιστορικό θέα­τρο: τη μειωμένη του επιχορήγηση, σκό­πελο στη χάραξη ενός ρεπερτορίου αξιώσεων, την έλλειψη μιας φυσιογνω­μίας που να το διαφοροποιεί από την πλη­θώρα των σκηνών αλλά και όσους το διεκδικούν. Μιλήσαμε όμως και για τον ίδιο και καταλήξαμε σε μια προσωπική εξομολόγηση: πως εδώ και καιρό βρί­σκεται ήδη σε αναζήτηση διαδόχου.

Ο τίτλος της παράστασης σας Πλούτος-Πενίας θρίαμβος προϊδεάζει για αριστοφανική διασκευή.

Όχι, πρόκειται για το έργο που είχα σκηνοθετήσει το 2000 ως καλλιτεχνι­κός διευθυντής του ΚΘΒΕ. Εκείνη την εποχή, της δίνης του Χρηματιστηρίου που πολλοί χάσανε τα λεφτά τους, η μετάφραση του ήταν προσαρμοσμένη στη μανία των Νεοελλήνων για το εύ­κολο κέρδος. Θεώρησα πως το 2010 με την κρίση, την παγκόσμια και την Ελληνική, ήταν καλή ιδέα να το ξανανεβάσουμε. Στην (δια μετάφραση του Γιάννη Βαρβέρη, στοχεύοντας όμως στην Πενία (Κάτια Γέρου) που ξεκινά και τελειώνει το έργο, ενώ στη διάρ­κεια του σατιρίζει τον Αγώνα ανάμεσα στον Πλούτο (Δημήτρη Λιγνάδη) και τον Χρεμύλο (Αλέξανδρο Μυλωνά) με κάποιες ατάκες-μικρές προσθήκες στα αριστοφανικό κείμενο.

Η Πενία είναι πια η αδιαφιλονίκητη πρωταγωνίστρια στη ζωή του Νεοέλ­ληνα;

Εδώ και χρόνια Από τους Ολυμπιακούς αλλά και πρωτύτερα, η πλειονότητα των Ελλήνων -κι όχι μόνο αυτοί που «τα αρπάξανε»- ζούσε στην πλασματική της ευ­δαιμονία Μόνο για το παρόν, διαγράφο­ντας το μέλλον της. Με δάνεια που δεν είχε να ξεπληρώσει, με μίζες για δεύτερα αμάξι και πολυτελή ζωή. Δίχως να σκέ­φτεται τον διπλανά και θεωρώντας πως είναι ζητιάνος όποιος εργάζεται για τα προς το ζην. Η κρίση δεν ήρθε ξαφνικά. Αλλά για να την ξεπεράσουμε πρέπει να σοβαρευτούμε ως κοινωνία, ώστε να μπορέσουμε να οδηγήσουμε και τους πο­λιτικούς μας.

Η κρίση πάντως είναι γνώριμη λέξη και για το θέατρο Τέχνης που τώρα διευ­θύνετε.

Πιστεύω πως μετά το 2008 ξεπεράσαμε την κρίση. Αυτή τη στιγμή το χρέος του θεάτρου είναι σχεδόν μηδαμινό κι αν Ε.ΚΕ.ΘΕ.Χ. και ΥΠ.ΠΟ.Τ έπαιζαν σωστά το ρόλο τους μαζί μας θα ήμασταν πολύ καλύτερα Αλλά τα τρία τελευταία χρόνια μας επέβαλαν τιμωρία μειώνοντας την επιχορήγηση από 180.000 σε 52.000 ευρώ. Κάποια μέλη του Ε.ΚΕ.ΘΕ.Χ. με επι­κεφαλής τον πρόεδρο του ήθελαν να αποκτήσουν το θέατρο Τέχνης. Μιλού­σαν για ημικρατική σκηνή με υψηλή κρατική επιχορήγηση. Με το που ξεκί­νησε η μεταξύ μας συζήτηση κι ο Λιάπης τους είπε «όχι», λακίσανε. Μετά τη διά­λυση του ελπίζω το τμήμα θεάτρου του ΥΠ.ΠΟ.Τ. να ορίσει μια επιτροπή που να αποδειχτεί πιο τίμια και δίχως προσω­πικά απωθημένα

Αρκεί μια υψηλή επιχορήγηση για να ανακτήσει το Τέχνης τη χαμένη του αί­γλη;

Το Θέατρο Τέχνης ψάχνει ό,τι και ο Θεοδωρόπουλος ο Πουλαντζάς ή ο Τερζοπουλος που πήρε και τα περισσότερα Η κρατική επιχορήγηση βοηθά στην ύπαρξη ενός ουσιαστικότερου ρεπερτο­ρίου. Αλλιώς θα το ρίξεις στο εμπόριο και στη φτήνια- Στους μονολόγους και τις ολι­γομελείς παραστάσεις Δεν θέλουμε να περιοριστούμε & αυτό το μοντέλο λει­τουργίας. Μόνο αν φτάναμε στα όρια της φτώχειας της πενίας θα τολμούσαμε κάτι τέτοιο, θέλουμε μεγάλα έργα και σημα­ντικά ονόματα Και δεν αναφέρομαι σε τηλεοπτικούς αστέρες

Έχετε όραμα για το Τέχνης

Στη φάση που προσπαθούμε να το κά­νουμε να ορθοποδήσει δεν μπορώ να μι­λήσω μ’ αυτούς τους όρους

Δεν έχει ανάγκη από τη δική του ταυ­τότητα όπως συνέβαινε στο παρελθόν;

Δεν την ξέρουμε. Την ψάχνουμε. Μας εν­διαφέρουν έργα δυνατά και ποιοτικά, με κοινωνικοπολιτικά κριτήρια που να μην είναι εντελώς πειραματικά

Και αποδέκτες

Ανθρώπους κάποιου μορφωτικού επιπέ­δου, θέλουμε να συνομιλήσουμε με τον φοιτητόκοσμο, νέους ανθρώπους που βλέπουν θέατρο για να προβληματι­στούν.

θεωρείτε τη θητεία σας στο θέατρο Τέχνης επιτυχημένη;

Αν ό,τι έχει γίνει μέχρι τώρα αφορούσε έναν εύρωστο οργανισμό, θα σας απα­ντούσα «όχι». Αλλά όταν ξεκινάς με 600.000 ευρώ χρέος και καταφέρνεις να ξοφλήσεις 500 ανθρώπους δίχως να οδη­γήσεις στην πτώχευση και να ευτελίσεις την έννοια Θέατρο Τέχνης τότε, ναι, τη θεωρώ επιτυχημένη. Το καλό ρεπερτό­ριο, παρότι με αργά βήματα άρχισε να μπαίνει στο Τέχνης μετά τα δυο πρώτα χρόνια τα οικονομικά του βελτιώθηκαν και παράλληλα ανοιχτήκαμε σε νέα πρό­σωπα: Παπαδημητρίου, Μαστοράκη, Αρβανιτάκη, Κάλμπαρη, Δεναΐτη, τα «δικά» μας παιδιά που διδάσκουν στη σχολή και σκηνοθετούν.

Αναζητάτε χορηγούς;

Δεν έχουμε και δεν νομίζω πως είναι εποχή για να βρούμε.

Ανοίγματα στο εξωτερικό;

Μακάρι να μπορούσαμε να κάνουμε μια περιοδεία αρχαίου δράματος στο εξωτε­ρικό. Αλλά με τι λεφτά; Πριν δυο χρόνια μας ζητούσαν τους Όρνιθες από δέκα ευ­ρωπαϊκά φεστιβάλ. Πώς να πας εάν δεν υπάρχει οικονομική βοήθεια

Τι θα δούμε στο Τέχνης το χειμώνα;

Μετά το πλούσιο ρεπερτόριο της περσι­νής σεζόν πιστεύουμε ότι με το επερχό­μενο η επιχορήγηση μας θα αυξηθεί στο διπλάσιο. Θα αναφέρω χαρακτηριστικά την απαιτητική μαύρη σατιρική κωμωδία Dinner (Δείπνο) της Μόιρα Μπουφίνι ή την Κυρία Κούλα του Μένη Κουμανταρέα που θα ανεβάσει ο Νίκος Μαστοράκης με τη Λυδία Κονιόρδου.

Στην παράσταση του Πλούτου συνερ­γάζεστε με το ΔΗ.ΠΕ.ΘΕ. Βόλου…

Τη συνεργασία με κάποιο άλλο θέατρο, που να μπορεί να εξυπηρετήσει τους καλ­λιτεχνικούς κυρίως στόχους μας τη συ­ναποφασίσαμε με το Φεστιβάλ. Μας εν­διαφέρει η σχέση με τα ΔΗ.ΠΕ.ΘΕ. και θέλουμε να τη διευρύνουμε. Τα καλούμε και παίζουν στο Τέχνης κάθε χρόνο.

Έχετε βρεθεί στο τιμόνι σημαντικών κρατικών πολιτιστικών φορέων (Κ.Θ.Β.Ε., Ε.Κ.Κ. κλπ). Τι σας έμαθε αυτή η ενα­σχόληση;

Πως ένας κρατικός οργανισμός χρειάζε­ται ικανούς κι έμπειρους ανθρώπους που να μπορούν να λένε «όχι» – εγώ έχω πει και το έχω πληρώσει, αλλά αξίζει τον κόπο. Να κρατάνε τις ισορροπίες ανάμεσα στο εμπόριο και την τέχνη. Δεν λείπουν τέ­τοια πρόσωπα από την Ελλάδα Το πρό­βλημα είναι πως δεν επιλέγονται πάντα σύμφωνα με την αξία τους αλλά με κρι­τήριο το μέσο, τις γνωριμίες και τις παρέες τους

Το μανατζιλίκι σας έχει κουράσει;

Μ’ έχει κουράσει λίγο το Τέχνης με ό,τι περάσαμε τα τελευταία χρόνια κι εξα­κολουθούμε να περνάμε, γιατί πολλοί είναι εκείνοι που θέλουν να το αποκτή­σουν. Να το δώσουν ελέω υπουργών σε κάποιον εκλεκτό ή να το κλείσουν, Δεν έχω σκοπό ούτε τολμάω μέσα μου να πω πως εγκαταλείπω αυτή τη στιγμή το θέατρο Τέχνης. Πρέπει να βρεθεί ένας διάδοχος ένας καλλιτέχνης ενδε­χομένως που να ξέρει και λίγα διοικη­τικά. Κι αυτό το εξομολογούμαι πρώτη φορά. Το ‘χω σκεφτεί και το ‘χω κουβε­ντιάσει και με άλλους Αν φύγω εγώ, τι θα γίνει;

Προσωπικά, σε τι φιλοδοξείτε;

Είχα προτάσεις για άλλες ενδιαφέρουσες θέσεις και αρνήθηκα. Μου αρκεί το θέα­τρο Τέχνης και, αν μου τύχει, καμιά καλή σκηνοθεσία, ακόμη και σε κρατική σκηνή. Αν δει κανείς το ρεπερτόριο του Τέχνης την τελευταία πενταετία θα διαπιστώσει πως δεν έχω ανεβάσει πολλά έργα Δεν πήγα εκεί για να κάνω τον σκηνοθέτη, αλλά επειδή ο Λαζάνης με παρακάλεσε να βοηθήσω στη διάσωση του θεάτρου Θα ‘θελα να κάνω μια αρχαία τραγωδία -γιατί έχω κάνει αρκετές κωμωδίες- για καλοκαίρι κι ένα χειμωνιάτικο έργο, έναν Τσέχοφ ας πούμε. Όμως από τότε που έφυγα δεν μου γίνονται προτάσεις.  Ίσως να θεωρούν πως με το Τέχνης δεν μου μέ­νει χρόνος για τίποτα άλλο.

Πώς φαντάζεστε τον εαυτό σας σε με­ρικά χρόνια;

Θέλω να ασχολούμαι με το θέατρο. Με οποιοδήποτε τρόπο. Ακόμη και ως σύμ­βουλος Δεν με ενδιαφέρει ντε και καλά να σκηνοθετώ ή να διοικώ, γιατί μπορεί να μην έχω τις δυνάμεις Το θέατρο είναι η ζωή μου και κάποτε τα παράτησα όλα για αυτό: γραφεία παραγωγής σίριαλ, δια­φημίσεις και μάλιστα σε περιόδους που μου απέφεραν σημαντικά κέρδη.

Αισθάνεστε δικαιωμένος γι’ αυτή σας την επιλογή;

Ναι, απόλυτα Μπορεί να μην είμαι πλού­σιος αλλά κέρδισα την αξιοπρέπεια μου και την ηρεμία της ψυχής μου. Κοντά του έχω ζήσει έντονα και νιώθω γεμάτος