Ο Δημήτρης Κοσμόπουλος διαβάζει “Φόνισσα”
Ανάγκη ασκήσεων εισχώρησης εις βάθος
Αξιόλογη καθόλα η πρωτοβουλία των εκδόσεων “Μεταίχμιο” και άξια να επαναληφθεί. Δεν παρακολουθήσαμε όλη την εκδήλωση για να μπορέσουμε να σας μεταφέρουμε μια συνολική εντύπωση, οπότε οι κάποιες παρατηρήσεις μας που πιστεύουμε ότι θα παίξουν ρόλο ώστε η επανάληψη ενός τέτοιου εγχειρήματος να έχει ακόμα μεγαλύτερη επιτυχία ειδικά στον αισθητικό τομέα, διατηρούν αντικειμενικά ένα περιορισμένο χαρακτήρα.
Για να είναι ουσιαστικά επιτυχημένη μια τέτοια εκδήλωση παίζει ρόλο η ατμόσφαιρα που θα δημιουργηθεί και για να δημιουργηθεί η κατάλληλη ατμόσφαιρα σημαντικό ρόλο παίζει ο χώρος και οι συνθήκες χρήσης του χώρου. Το διάβασμα κάτω από τα άστρα (άλλη επιτυχημένη πρωτοβουλία του «Μεταίχμιου») θα εξασφάλιζε ενδεχόμενα σε ένα μεγάλο ποσοστό αυτή την επιτυχή έκβαση του εγχειρήματος. Ο κατάλληλος χώρος θα εξωθούσε ενδεχόμενα στην παρουσία όλων των συμμετεχόντων διαβαζόντων και ακροατών καθόλη την διάρκεια της εκδήλωσης. Η απαίτηση αυτή ενδεχόμενα θα γεννούσε την καλύτερη προετοιμασία των διαβαζόντων τα κείμενα, την εμπέδωση της γλώσσας τους, την οικειοποίησή τους. Είναι μια εποχή που όπως ο ένας Μήτσος του Λαζόπουλου πριν χρόνια υπέβαλλε τον εαυτό του σε ασκήσεις θάρρους, οφείλουμε να υποβάλλουμε τους εαυτούς μας σε ασκήσεις εισχώρησης εις βάθος, όποια και αν είναι η ειδικότητά μας, ιδιαίτερα αν είμαστε συγγραφείς ή άνθρωποι της τέχνης, δεν είναι αυτονόητο ότι γνωρίζουμε να διαβάζουμε Παπαδιαμάντη, δεν είναι απαραίτητο ότι γνωρίζουμε τη γλώσσα του και δεν είναι απαραίτητο άρα να μεταδώσουμε καμιά συγκίνηση ή εκείνη που οφείλουμε στον ακροατή, που και αυτός σε κάποιες εκδηλώσεις που θα ενεπνεόταν από τις συνθήκες λειτουργίας ενός τέτοιου εγχειρήματος, θα μπορούσε να γίνει διαβάζων.
Διαλέξαμε δύο διαβάζοντες που δεν έκαναν λάθη κατά την ανάγνωση του κειμένου της “Φόνισσας”. Τα λάθη στην ανάγνωση κειμένων και ιδιαίτερα σε αυτά του Παπαδιαμάντη, μπορεί να είναι ανθρώπινα αλλά λειτουργούν όπως τα σαρδάμ σε μια παράσταση. Σίγουρα θα υπήρξαν και άλλες πολλές καλές αναγνώσεις και ίσως και κάποιες ιδανικές. Μείναμε μια ώρα, αυτές ξεχωρίσαμε, αλλά θα θέλαμε ως τελευταία παρατήρηση να επισημάνουμε ότι αν οι αναγνώσεις δεν έχουν μια ροή, αν μια καλή ανάγνωση διαδέχεται μία με “σαρδάμ” σε ένα κείμενο σαν τη “Φόνισσα”, ο ακροατής που λόγω του μικρού χώρου και ίσως όχι και του πιο κατάλληλου για ένα τέτοιο εγχείρημα, υπόκειται επιπλέον και στα σούρτα-φέρτα στις συνεχόμενες αφίξεις και αναχωρήσεις και στη φασαρία που προκαλούν, αδυνατεί να απολαύσει το κείμενο και να εισέλθει στην ατμόσφαιρά του και ο σκοπός μιας τέτοιας εκδήλωσης κινδυνεύει να μείνει στην επιφάνεια και στο τυπικό. Επίσης μια τέτοια δόμηση της εκδήλωσης δίνει τη δυνατότητα και στους “οπαδούς” των “επώνυμων” ομιλητών να παραβρεθούν τα διαστήματα που τα ινδάλματα τους αναγιγνώσκουν και λίγη ώρα ακόμα. Τελειώνοντας όπως όλα τα πράγματα οφείλουν να υλοποιούνται στη σύγχρονη εποχή, χρειάζεται συνειδητοποίηση και κόπος για όλους, ολονύχτια ανάγνωση καλό είναι να σημαίνει υπεύθυνη, ισότιμη ολονύχτια συμμετοχή όλων, γιατί είτε θρήσκος, είτε άθεος πηγαίνεις στην ανάσταση 5 λεπτά πριν και φεύγεις μετά το Χριστός Ανέστη, κανένας Χριστός δεν θα ξανα- ανέστη, γιατί για να ανέστη κάποιος χρειάζεται πριν να σταυρωθεί και να θανατωθεί. Η λειτουργία που ακολουθεί είναι ένα βάλσαμο ψυχής για όποιον μπει στον κόπο να την παρακολουθήσει.
Με την σιγουριά ότι το «Μεταίχμιο» που τόσο πολύτιμες εκδόσεις και εκδηλώσεις υλοποιεί, θα λάβει υπόψη τις καλοπροαίρετες επισημάνσεις ενός συντονιστή Λέσχης Ανάγνωσης (“Φιοντόρ Ντοστογιέφσκι”), δυστυχώς όχι τόσο ενεργής όσο θα όφειλε τελευταία και με την υπόσχεση ότι το CameraStylo θα συνεχίσει να καλύπτει και προωθεί τις εκδόσεις, εκδηλώσεις και πρωτοβουλίες όχι μόνο του «Μεταίχμιου» αλλά ολόκληρου του χώρου του βιβλίου.
Γιάννης Καραμπίτσος
CAMERA STYLO 