Σενάριο, ηθοποιοί, σκηνοθεσία-διδαχή, κοστούμια, σκηνικά, φωτισμός, μουσική. Τι κόσμος!
Το κομψό βιβλίο του σεναρίου « Άνθρωποι και Άγγελοι» των Εκδόσεων Γαβριηλίδης, διαβάζεται απρόσκοπτα και χωρίς αρνητικές εκπλήξεις, διατηρώντας ροή λόγου και νοήματος.
Έτσι, όλα ξεκίνησαν από ένα καλό σενάριο.
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΑΝΑΛΥΤΙΚΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΑΡΑΣΤΑΣΗ
Ωστόσο, ανήκω σ’ αυτούς που δεν εστιάζουν στις ιδέες ενός καλού σεναρίου αυτές καθ’ αυτές, αλλά ενδιαφέρονται πιότερο, για την αμφίδρομη σχέση σεναρίου-παράστασης, για τον τρόπο που το ένα αναδεικνύει και υπηρετεί το άλλο και αντιστρόφως.
Ευτύχησα όμως ως θεατής. Είδα μια παράσταση «καλύτερη» από το σενάριο, πράγμα που δεν συμβαίνει πάντα. (Πόσες και πόσες παραστάσεις, ακόμα και από τον «Μέγα» Κουν στα νιάτα μας.)
Τα κουστούμια, τα σκηνικά και ο φωτισμός, για ένα μονόπρακτο εποχής, δύο ρόλων, δεν θα μπορούσαν να κινηθούν επιλέγοντας από ευρύτατες γκάμες, ωστόσο, κατ’ ανάγκην λιτά, απόδωσαν την εποχή και δεν πρόδωσαν το ενδιαφέρον.
Η μουσική, έχοντας πάντα την αβάντα ποικίλων επιλογών ύφους στην ενορχήστρωση, κέρδισε όσο έδαφος μπορούσε!
Ένα θαυμάσιο εισαγωγικό ταγκό, μα και τα λοιπά θέματα, αρχίζουν και τελειώνουν με τρόπο φυσικό, ενσωματωμένα στην παράσταση. Με κάνουν να προσδώσω έναν ασυνήθη έπαινο: «απαρατήρητα». Πολύ καλή δουλειά.
Και τώρα στο κυρίως μενού, σκηνοθεσία και διδαχή, που δεν μπορεί παρά να είναι, αυτά και το σενάριο, εκείνα που αν αποτύχουν δεν υπάρχει παράσταση.
Δυο «τοποθετημένες» φωνές, εναλλάσσονταν στους διαλόγους, χωρίς να φαίνεται η ορθοφωνία τους και χωρίς, επαναλαμβάνω χωρίς, φάλτσο. Ακόμη και σε δύσκολα σημεία διατηρούσαν την χροιά τους («Να κόψεις το τσιγάρο», «Έχει ο άνδρας δίκιο;» ) Εκφορά που ικανοποίησε, βοηθώντας τον λόγο αλλά και την πρόσληψη νοήματος.
Η κίνηση των πρωταγωνιστών, με τις αναγκαίες συμβάσεις, ήταν σοφή επί σκηνής: μια μικρή σκηνή πρέπει να την μεγαλώνεις.
Ένας συνεχής «κυματισμός» από «ρυτίδες» έως «τρικυμία» συντηρεί το ενδιαφέρον του θεατή, δίχως να εκπίπτει σε «νηνεμία» ή «καταιγίδα». Θα ήταν λάθος για μονόπρακτο. Αν η παράσταση παίζονταν τέσσερις συνεχείς ημέρες κάθε εβδομάδα, φωνές, κινήσεις, και η εναλλαγή των εντάσεων τους, θα εκπροσωπούσαν μια τέλεια εκδοχή.
Η παράσταση λοιπόν υπήρξε εύρυθμος.
Ο εξ αρχής μέθυσος, περίοδος προπολεμικής κωμωδίας, μετατρέπεται σε νηφάλιο φύλακα άγγελο του πιο «δραματικού» ήρωα πρώτου ρόλου, κάνοντας τον να δει το είδωλο του στον καθρέπτη, τον εαυτό του καθαρά, αν και ο δεύτερος μάλλον ήταν έτοιμος, το επιζητούσε.
Θυμηθήκαμε λίγα από τον παλιό μας φίλο Σωκράτη και την τραγωδία γενικότερα.
Εξαίρετο κρίνεται το θεατρικό τακτ του συγγραφέα-σκηνοθέτη, να δώσει τον πρώτο ρόλο σε άλλον ηθοποιό και να κρατήσει για τον εαυτό του τον δεύτερο-πολύ σημαντικό και καίριο εξάλλου. Η επιλογή απεδείχθη στην πράξη κραταιά.
Πραγματικότητα, φαντασία, αισιοδοξία, απαισιοδοξία, μνήμη, ιστορία, ερινύες, μετάνοια, βασικά στοιχεία του μίγματος της ζωής, αλληλοδιαπλέκονται χρηστικά και αποτελεσματικά.
Το έργο ένας ύμνος στην γυναίκα-σύζυγο, δεν αμαυρώνεται αλλά συμπληρώνεται, από την τροχιά της πέτρας του σκανδάλου, Ρένας. Τα μεγάλα αρχέτυπα. Πόσα και πόσα ζευγάρια δεν είχαν, έχουν και θα έχουν παρόμοια μοίρα.
Καμία μανιέρα από τους πρωταγωνιστές, ούτε καν ή καλώς ευνοούμενη πείρα από άλλες παραστάσεις.
Η πείρα ενός ηθοποιού δεν-δεν-δεν πρέπει να φαίνεται επί σκηνής. Υπάρχει και από τους δύο μια καθαρή, πρώτη, βιωμένη προσέγγιση. Το παίξιμο τους, αυτό που προτιμώ: ένας συνδυασμός του έσω και του έξω.
Το συναίσθημα από την σκηνή στην πλατεία, στέλνεται από τα συνολικά δρώμενα μιας επιτυχημένης παράστασης και όχι από την εκτέλεση-παίξιμο συγκεκριμένων σκηνών. Εύγε.
Φίλοι πρωταγωνιστές, ναι, γεννιόμαστε άγγελοι, ζούμε σαν δαίμονες, αλλά εγώ προσωπικά, δεν γνωρίζω πως φεύγουμε. Ίσως πάλι άγγελοι, όπως λέτε.
Κυριάκος Ε. Σταμέλος 19.11.2014
CAMERA STYLO 