«Η ΚΥΡΙΑ ΑΠΟ ΤΗΝ ΣΑΓΚΑΗ» (1947) του Όρσον Γουέλς στην Κινηματογραφική Λέσχη Πάτρας | Έναρξη προβολών 2015-2016 την Δευτέρα 5 Οκτωβρίου 2015

ΤΟ ΚΛΑΣΣΙΚΟ ΦΙΛΜ ΝΟΥΑΡ

του ΟΡΣΟΝ ΓΟΥΕΛΣ

«Η ΚΥΡΙΑ ΑΠΟ

ΤΗΝ ΣΑΓΚΑΗ»

The Lady from Shanghai

ΗΠΑ, 1947, 87′

ΜΕ ΤΙΣ ΑΞΕΠΕΡΑΣΤΕΣ ΕΡΜΗΝΕΙΕΣ ΤΩΝ:

ΡΙΤΑ ΧΕΙΓΟΥΟΡΘ, ΟΡΣΟΝ ΓΟΥΕΛΣ, ΕΒΕΡΕΤ ΣΛΟΟΥΝ

«Μια συναρπαστική ταινία γεμάτη μυστήριο και ανατροπές από τον κορυφαίο σκηνοθέτη»

«Ο μάγος Όρσον Γουέλς εκπλήσσει ξανά με τη μοναδική χρήση της κάμερας»

«Με ένα φινάλε που πολλοί προσπάθησαν να μιμηθούν, αλλά κανένας δεν το ξεπέρασε ποτέ»

“Η πιο παράδοξη σημαντική ταινία που

γυρίστηκε ποτέ” -Ντέιβιντ Κερ, κριτικός κινηματογράφου

«Η ΚΥΡΙΑ ΑΠΟ ΤΗΝ ΣΑΓΚΑΗ»

Φιλμ νουάρ, ΗΠΑ, 1947, 87′

Σκηνοθεσία: Όρσον Γουέλς

Σενάριο: Όρσον Γουέλς, Γουίλιαμ Καστλ, Τσαρλς Λέντερελ, Φλέτσερ Μαρκλ

Πρωταγωνιστούν: Ρίτα Χέιγουορθ, Όρσον Γουέλς, Έβερετ Σλόουν, Γκλεν Άντερς, Τεντ ντε Κορσία

ΣΥΝΟΨΗ

Ένας Ιρλανδός ναυτικός, ο Μάικλ Ο’ Χάρα, συναντά στο Σέντραλ Παρκ την όμορφη ξανθιά Έλσα και τη σώζει από την επίθεση τριών κακοποιών. Συνοδεύοντάς την σπίτι της, γνωρίζει το σύζυγό της, το δικηγόρο Άρθουρ Μπάνιστερ, που έχει μια ελαφρά αναπηρία. Καθώς πρόκειται να πάνε στο Σαν Φρανσίσκο με το γιοτ τους του προσφέρουν δουλειά και ο Μάικλ δέχεται.

Στο γιοτ βρίσκεται και ο συνέταιρος του Άρθουρ, ο Τζορτζ Γκρίσμπι, που πείθει τον Μάικλ να τον βοηθήσει να σκηνοθετήσει το θάνατό του, έναντι αδρής αμοιβής. Ο Μάικλ που σχεδιάζει με τα χρήματα να το σκάσει με την Έλσα, την οποία έχει ερωτευτεί, δέχεται και υπογράφει μια ομολογία της “δολοφονίας”.

Στην υπόθεση παρεμβαίνει ένας ιδιωτικός ντετέκτιβ, ο Σίντνεϊ Μπρουμ, ο οποίος έχει μάθει ότι το παραγματικό σχέδιο του Γκρίσμπι είναι να δολοφονήσει τον Μπάνιστερ και να ενοχοποιήσει τον Μάικλ, ενώ ο ίδιος θα θεωρείται νεκρός. Ωστόσο, αυτός που τελικά δολοφονείται είναι ο Γκρίσμπι και ο Μάικλ συλλαμβάνεται, εφόσον μάλιστα υπάρχει και η ομολογία του. Την υπεράσπισή του αναλαμβάνει ο Μπάνιστερ, που μετατρέπει τη δίκη σε φάρσα. Ο Μάικλ δραπετεύει και μαζί με την Έλσα καταφεύγουν σε ένα θέατρο της Τσάινα Τάουν. Εκεί ο Μάικλ καταλαβαίνει ότι αυτή είναι που σκότωσε τον Γκρίσμπι. Η Έλσα, μαζί με κάποιους Κινέζους φίλους της, τον μεταφέρουν αναίσθητο σε ένα δωμάτιο με καθρέφτες, όπου του ομολογεί ότι το αρχικό σχέδιο ήταν να σκοτώσουν μαζί με τον Γκρίσμπι τον άντρα της, αλλά η παρέμβαση του Μπρουμ τους χάλασε τα σχέδια. Φτάνει και ο Μπάνιστερ και οι δύο σύζυγοι ανταλλάσσουν πυροβολισμούς, σε μια θεαματική σκηνή, όπου τα πάντα πολλαπλασιάζονται από τους καθρέφτες. Ο Μάικλ κατορθώνει να διαφύγει, σίγουρος ότι θα μπορέσει να αποδείξει την αθωότητά του.

Σχετικά με την ταινία

Το σενάριο της ταινίας βασίζεται στο μυθιστόρημα του Σέργουν Κινγκ “Αν πεθάνω πριν ξυπνήσω”, το οποίο, όμως, ο Όρσον Γουέλς άλλαξε τόσο ώστε έγινε αγνώριστο! Οι ατάκες γράφονταν σχεδόν μέρα με τη μέρα και συχνά οι ηθοποιοί τις μάθαιναν το πρωί στο πλατό, πριν αρχίσει το γύρισμα. Ο πρόεδρος της Columbia Rictures Χάρι Κον, δεν ήταν καθόλου ευχαριστημένος, ούτε με το σενάριο, που το θεωρούσε μπερδεμένο, ούτε με τον τρόπο κινηματογράφησης του Γουέλς. Υπήρχε δε, ένα επιπλέον πρόβλημα: ο Γουέλς είχε πείσει την πρώην, πλέον, σύζυγό του Ρίτα Χέιγουορθ να κόψει τα περίφημα μακριά κόκκινα μαλλιά της, να γίνει ξανθιά και να υποδυθεί την ψυχρή δολοφόνο! Η ίδια έχει πει: “Ο Όρσον δοκίμαζε κάτι καινούργιο με μένα, αλλά ο Χάρι Κον ήθελε την Εικόνα – την Εικόνα που έπρεπε να διατηρήσω μέχρι να φτάσω τα 90! Η “Κυρία από τη Σαγκάη” ήταν μία πάρα πολύ καλή ταινία. Και ποιο ήταν το σχόλιο του Χάρι Κον όταν την είδε; ‘Σε κατέστρεψε! Έκοψε τα μαλλιά σου!’”

Ο Χάρι Κον δεν ήταν ευχαριστημένος και με το γεγονός ότι πολλά γυρίσματα έγιναν σε φυσικούς χώρους, στο Ακαπούλκο αλλά, κυρίως, στο Σαν Φρανσίσκο. Στην παραλία του Σοσαλίτο, στο Δικαστικό Μέγαρο, στην Τσάινα Τάουν, στο πάρκο ψυχαγωγίας Playland-at-the-Beach, όπου είναι γυρισμένη η περίφημη σκηνή με τους καθρέφτες. Το γιοτ, όπου γυρίστηκαν πολλές σκηνές, ανήκε στον Έρολ Φλυν, ο οποίος το κυβερνούσε ανάμεσα στις λήψεις και διακρίνεται, μάλιστα, στο βάθος, σε μια σκηνή στο Ακαπούλκο!

Τα γυρίσματα της ταινίας ξεκίνησαν στις 2 Οκτωβρίου 1946 και τελείωσαν στις 27 Φεβρουαρίου 1947. Ωστόσο, με εντολή του στούντιο, όλο το Μάρτιο αρκετές σκηνές ξαναγυρίστηκαν, ενώ στη συνέχεια ακολούθησε εκτεταμένο μοντάζ, που κράτησε περίπου ένα χρόνο, με αποτέλεσμα η ταινία να κάνει πρεμιέρα στις ΗΠΑ στις 9 Ιουνίου 1948. Και ενώ η αρχική παραγωγή ήταν χαμηλότερη από τον προϋπολογισμό, με τις παρεμβάσεις του στούντιο κόστισε, τελικά, συν το ένα τρίτο!

(Στοιχεία από το https://en.wikipedia.org/wiki/The_Lady_from_Shanghai )

Κριτικές για την ταινία

Όταν προβλήθηκε στην Αμερική, η ταινία θεωρήθηκε καταστροφή! Οι κριτικοί μπερδεύτηκαν από το κάπως χαοτικό ύφος του Γουέλς, που φαινόταν να μην μπορεί να πάρει το όλο εγχείρημα στα σοβαρά, και θεώρησαν ότι η αφήγησή του αποσπούσε τους θεατές από το κεντρική ιδέα του σεναρίου, που ήταν ο φόνος. Αντίθετα, στην Ευρώπη η ταινία έγινε αμέσως δεκτή με ενθουσιασμό και, με το πέρασμα του χρόνου, ακολούθησαν και οι ΗΠΑ. Σήμερα, οι σημαντικότεροι κριτικοί θεωρούν την ταινία ως ένα από τα αριστουργήματα του φιλμ νουάρ. Το 2012, σε μια ψηφοφορία του Βρετανικού Ινστιτούτου Ταινιών, έξι κριτικοί την κατέταξαν ανάμεσα στις δέκα σημαντικότερες ταινίες όλων των εποχών. Είναι χαρακτηριστικό ότι ο Γούντι Άλεν στην ταινία του “Σφαίρες πάνω από το Μανχάταν”, όπου σε μια σκηνή πέφτουν πυροβολισμοί πίσω από μία οθόνη, επέλεξε να προβάλλεται στην οθόνη “Η κυρία από τη Σαγκάη”, αποτίνοντας, με τον τρόπο του, φόρο τιμής στον Όρσον Γουέλς και στη δική του, φημισμένη, σκηνή των πυροβολισμών στην αίθουσα με τους καθρέφτες.

Βιογραφία του Όρσον Γουέλς

Ο Τζορτζ Όρσον Γουέλς γεννήθηκε στις 6 Μαΐου 1915 στην Κενόσα του Ουισκόνσιν. Η μητέρα του, που του έμαθε να παίζει πιάνο και βιολί, πέθανε όταν ήταν οκτώ χρονών και έμεινε με τον πατέρα του, έναν επιτυχημένο εφευρέτη και βιομήχανο, μέσω του οποίου γνώρισε πολλούς ηθοποιούς και ήλθε για πρώτη φορά σε επαφή με τον κόσμο του θεάματος. Σε ηλικία 11 χρονών, είχε κάνει ήδη δύο φορές το γύρο του κόσμου! Δυστυχώς, και εκείνος πέθανε, όταν ο Όρσον ήταν 13 ετών.

Τα πρώτα του βήματα ως ηθοποιός τα έκανε σε ένα πειραματικό θέατρο της Ιρλανδίας, ενώ σύντομα στράφηκε και στη σκηνοθεσία. Στα τέλη της δεκαετίας του ’30 είχε αφοσιωθεί απόλυτα στο θέατρο και, μαζί με τον Βρετανό παραγωγό και ηθοποιό Τζον Χάουζμαν ανέβαζαν ριζοσπαστικές παραστάσεις στη Νέα Υόρκη με το θίασο “Μέρκιουρι”.

Το 1938 έκανε την περίφημη εκπομπή του, μια ραδιοφωνική διασκευή του “Πολέμου των κόσμων”, του Χ. Τζ. Γουέλς, που ήταν τόσο πιστευτή ώστε ο κόσμος βγήκε πανικόβλητος στους δρόμους, θεωρώντας ότι είχαν εισβάλει στη Γη εξωγήινοι! Πολλοί τον επέκριναν, αλλά μέσα σε μια νύχτα έγινε διάσημος και αυτό τράβηξε την προσοχή των παραγωγών του Χόλιγουντ, που τον κάλεσαν να σκηνοθετήσει τον “Πολίτη Κέιν”.

Άσχετος από κινηματογράφο, επέλεξε κατάλληλους συνεργάτες και όχι μόνο αφομοίωσε ταχύτατα την τεχνική των παλιών δασκάλων, αλλά ανανέωσε την κινηματογραφική αφήγηση επεμβαίνοντας στο χρόνο, υιοθετώντας πρωτοποριακές για την εποχή γωνίες λήψεις και κινήσεις της μηχανής, χρησιμοποιώντας το φωτισμό και τη μουσική για να εντείνει τη δραματική ατμόσφαιρα. Ο Φρανσουά Τριφό έχει πει ότι ο “Πολίτης Κέιν” είναι ίσως η ταινία χάρη στην οποία οι περισσότεροι κινηματογραφιστές αποφάσισαν να ξεκινήσουν την καριέρα τους! Η ταινία απέσπασε το Όσκαρ σεναρίου το 1941, αλλά άργησε να αναγνωριστεί. Πάνω από 60 χρόνια μετά, το Αμερικανικό Ινστιτούτο Κινηματογράφου ανακήρυξε τον “Πολίτη Κέιν” ως την καλύτερη ταινία όλων των εποχών!

Όμως η προσωπικότητα του Γουέλς και το καταπιεστικό σύστημα του Χόλιγουντ δεν μπορούσαν να ταιριάξουν. Μετά τη δεύτερη ταινία του, “Οι υπέροχοι Άμπερσον” (1942) στην ουσία εκδιώχθηκε από το κύκλωμα. Παρόλο που η καριέρα του δεν ανέκαμψε ποτέ, επέμενε, παίζοντας όπου μπορούσε, για να συγκεντρώνει χρήματα για τις προσωπικές του δημιουργίες.

Το 1947 σκηνοθέτησε τις ταινίες “Η κυρία από τη Σαγκάη” και “Μάκβεθ”, στις οποίες και πρωταγωνιστούσε. Έζησε αρκετά χρόνια στην Ευρώπη, όπου δημιούργησε τις ταινίες “Οθέλος” (1952) και “Ο κ. Αρκάντιν” (1955), ενώ το 1958 επέστρεψε στο Χόλιγουντ, όπου σκηνοθέτησε και πρωταγωνίστησε στην ταινία “Ο άρχων του κακού”. Πίσω στην Ευρώπη, σκηνοθέτησε τη “Δίκη” (1962), τις “Καμπάνες του Μεσονυχτίου” (1966) και “Η αλήθεια και το ψέμμα” (1975), όπου έπαιζε και ο ίδιος.

Ως ηθοποιός εμφανίστηκε και σε πολλές ταινίες άλλων. Ανάμεσά τους οι: “Τζέιν Έιρ” (1944), “Ο τρίτος άνθρωπος” (1949), “Πόθοι στην κάψα του καλοκαιριού” (1958), “Σύντροφοι του κακού” (1959), “Ένας άνθρωπος για όλες τις εποχές” (1966), “Κατς 22” (1970). Στο θέατρο, πρωταγωνίστησε στον “Οθέλο” (Λονδίνο, 1951) και στον “Βασιλιά Λιρ” (Νέα Υόρκη, 1956).

Τα τελευταία χρόνια του αντιμετώπιζε σοβαρά προβλήματα υγείας. Ήταν υπέρβαρος, πάνω από 170 κιλά, είχε υψηλή πίεση, διαβήτη και καρδιακά προβλήματα. Πέθανε στις 10 Οκτωβρίου 1985, στο Λος Άντζελες, από καρδιακή προσβολή.

ΠΗΓΗ: http://www.sansimera.gr/biographies/1345#ixzz3hZzrYN50

Ο Όρσον Γουέλς είπε…

“Η δουλειά μου αντανακλά την εύθυμη τρέλα, την αβεβαιότητα, την έλλειψη σταθερότητας, το μείγμα κίνησης και έντασης που χαρακτηρίζει τον κόσμο μας. Το σινεμά οφείλει να εκφράσει όλα αυτά τα πράγματα. Όταν το σινεμά θέλει να είναι τέχνη, πρέπει πρώτα απ’ όλα να είναι σινεμά και όχι κακέκτυπη μίμηση άλλου εκφραστικού, καλλιτεχνικού μέσου”.

“Πέρασα χρόνια, δεκαετίες ολόκληρες από τη ζωή μου, προσπαθώντας να αποκτήσω το δικαίωμα να κάνω τα πράγματα με το δικό μου τρόπο. Ο αγώνας αυτός υπήρξε, στο μεγαλύτερο μέρος του, άκαρπος. Ξόδεψα πέντε χρόνια γράφοντας σενάρια που κανένας παραγωγός δεν πρόκειται να αγοράσει…”

“Η τέχνη είναι ένα ψέμα που πραγματώνει την αλήθεια”.

“Αν έπρεπε να κατατάξω τις τέχνες ιεραρχικά, ανάλογα με την απόλαυση που προσφέρουν, θα έπρεπε να τοποθετήσω πάνω απ’ όλα τη λογοτεχνία, ύστερα τη μουσική, ύστερα τη ζωγραφική και μετά το θέατρο. Ο κινηματογράφος μου αρέσει μόνον όταν γυρίζω ο ίδιος. Η παρακολούθηση ταινιών δεν με διασκεδάζει πια…”

Φιλμογραφία

• The Hearts of Age (1934)

• Too much Johhson (1938)

• Πολίτης Κέιν (1941)

• Οι υπέροχοι Άμπερσον (1942)

• Ταξίδι στο φόβο (1943)

• Ο άγνωστος (1946)

• Η κυρία από τη Σαγκάη (1947)

• Μάκβεθ (1948)

• B lack Magic (1949)

• Οθέλος (1952)

• Ο κύριος Αρκάντιν (1955)

• Ο άρχων του τρόμου (1958)

• No exit (1962)

• Η δίκη (1962)

• Φάλσταφ- Οι καμπάνες του μεσονυχτίου (1965)

• Αθάνατη ιστορία (1967)

• The golden honeymoon (1970)

• London 1970 The Deep (1971)

• The other side of the wind (1972)

• Η αλήθεια και το ψέμα (1973)

• The spirit of Charles Lindbergh (1984)

ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ 2015-16

Α! ΚΥΚΛΟΣ
ΔΕΥΤΕΡΑ ΣΤΟ STER CINEMAS
1.	5.10.2015	Η κυρία από τη Σαγκάη	Όρσον Γουέλς	1947	Η.Π.Α.
2.	12.10.2015	Το τραγούδι του Φοίνικα	Κρίστιαν Πέτζολντ	2014	Γερμανία
3.	19.10.2015	Χωρίς μέτρο	Ντάμιεν Σαζέλ	2014	Η.Π.Α.
4.	26.10.2015	Pride	Μάθιου Γουόρτσας	2014	Αγγλία
5.	2.11.2015	Διπλή ταυτότητα	Μπίλι Γουάιλντερ	1944	Η.Π.Α.
6.	9.11.2015	Μακριά από τους ανθρώπους	Νταβίντ Ελοφέν	2014	Γαλλία
7.	16.11.2015	Το μικρό νησί	Αλμπέρτο Ροντρίγκεζ	2014	Ισπανία
8.	23.11.2015	Το αλάτι της γης	Βιμ Βέντερς, Τζουλιάνο Ριμπέιρο Σαλγκάντο	2014	Γαλλία- Βραζιλία-Ιταλία
9.	30.11.2015	Το μπλε δωμάτιο	Ματιέ Αμαλρίκ	2014	Γαλλία
10.	7.12.2014	Magical girl	Κάρλος Βερμούτ	2014	Ισπανία
11.	14.12.2014	Όμορφη Νιότη	Χάιμε Ροζάλες	2014	Γαλία-Ισπανία
12.	21.12.2014	Η πηγή των παρθένων	Ίνγκμαρ Μπέργκμαν	1959	Σουηδία
13.	4.1.2016	Ανωτέρα βία	Ρούμπεν ΄Έστλαντ	2014	Σουηδία

Μπορείτε να εγγραφείτε συνδρομητές στο Πρόγραμμα για τον πρώτο κύκλο, ή και για τους δύο κύκλους (τις ταινίες βέβαια του Β! Κύκλου θα τις ξέρετε στο τέλος του χρόνου). Εγγραφές μελών θα γίνονται σε κάθε προβολή πριν από την έναρξη της ταινίας, αφού μας δίνετε τα στοιχεία σας (επώνυμο, όνομα, διεύθυνση, αντίτιμο) μαζί με το αντίτιμο της εγγραφής.  Η κάρτα-μέλους, θα παραδίδεται την αμέσως επόμενη Δευτέρα.   Στις πρώτες δύο προβολές (5.10.15 και 12.10.15),  οι εγγραφές θα αρχίσουν στις 5 το απόγευμα.

ΜΕ NEA ΜΕΙΩΣΗ ΤΙΜΩΝ (και μεγαλύτερο αριθμό ταινιών)

ΚΑΡΤΑ ΜΕΛΟΥΣ	Κανονική	Φοιτητική
– 1ος ΚΥΚΛΟΣ  13 ταινίες    6μηνη συνδρομή	40 €	35 €
–  2ος ΚΥΚΛΟΣ  15 ταινίες    6μηνη συνδρομή	40 €	35 €
–  2  ΚΥΚΛΟΙ     28 ταινίες  12μηνη συνδρομή	65 €	50 €
–  ΕΙΣΙΤΗΡΙΟ ΑΝΑ ΠΡΟΒΟΛΗ	6 €	6 €

 

Τα μέλη με την κάρτα τους θα παρακολουθήσουν δωρεάν το κανονικό πρόγραμμα των δύο κύκλων, το Πρόγραμμα των Περιφερειακών Εκδηλώσεων του Φεστιβάλ Θεσσαλονίκης τον Νοέμβρη 2014, εφόσον υλοποιηθούν από το Φεστιβάλ, τις βραβευμένες ταινίες μικρού μήκους του Φεστιβάλ Δράμας τον Απρίλιο του 2015 και ό,τι άλλο προγραμματίσουμε.

Επίσης θα παρακολουθήσουν τις μεταδόσεις της Metropolitan Opera στο Συνεδριακό και Πολιτιστικό Κέντρο του Πανεπιστημίου Πατρών με μειωμένη τιμή, δηλαδή με τιμή εισιτηρίου €10 (κανονική €15). Οι τίτλοι και οι ημερομηνίες των μεταδόσεων είναι οι εξής:

 

Κάθε Δευτέρα στο «Ster Cinemas” θα γίνονται τρεις προβολές τις ώρες 6.00-8.15-10.30.