18 Οκτωβρίου 2015

Αθήνα, 18Οκτωβρίου 2015

Ο μαγικός αυλός

Βόλφγκανγκ Αμαντέους Μότσαρτ

Θέατρο Ολύμπια

23, 24, 25, 30, 31 Οκτωβρίου & 1, 4, 8 Νοεμβρίου 2015

Ώρα έναρξης παραστάσεων: 20.00

Μουσική διεύθυνση: Γιώργος Πέτρου – Μιχάλης Οικονόμου

Σκηνοθεσία: Αρνώ Μπερνάρ

Με την Ορχήστρα τη Χορωδία και Μονωδούς της ΕΛΣ

Μία από τις δημοφιλέστερες όπερες του ρεπερτορίου, Oμαγικός αυλός του Βόλφγκανγκ Αμαντέους Μότσαρτ ανοίγει τη σεζόν 2015-16 για την Εθνική Λυρική Σκηνή, σε μουσική διεύθυνση Γιώργου Πέτρου – Μιχάλη Οικονόμου και σκηνοθεσία Αρνώ Μπερνάρ.

Ο Μαγικός αυλός είναι η πρώτη όπερα του Μότσαρτ για ευρύ κοινό. Με το έργο αυτό, ο κορυφαίος συνθέτης επιθυμούσε να γοητεύσει τους πολλούς, αλλά και να προσφέρει βαθύτερο επίπεδο ανάγνωσης στους πιο καλλιεργημένους. Ο λόγος για τον οποίο η όπερα αυτή εξακολουθεί να προσελκύει ταυτόχρονα, τόσο τους ελάχιστα μυημένους στο είδος και κυρίως τα παιδιά, όσο και τους ειδήμονες, είναι η πολυδιάστατη φύση της. Το ποιητικό κείμενο και η μουσική γίνονται σε πρώτο επίπεδο άμεσα κατανοητά από το πλατύ κοινό: η αφήγηση είναι απλή, γραμμική και η μουσική είναι μελωδική – ακουμπά ευχάριστα στο αυτί. Ταυτόχρονα το μουσικά καλλιεργημένο ακροατήριο δεν παύει ποτέ να ανακαλύπτει τον ανεξάντλητο πλούτο του έργου αυτού, με τους πολυεπίπεδους συμβολισμούς του κειμένου, αλλά και την ιδιαίτερα εκλεπτυσμένη και γεμάτη πρωτοτυπία γραφή του Μότσαρτ.

Η παραγωγή, σε σκηνοθεσία του διακεκριμένου γάλλου σκηνοθέτη Αρνώ Μπερνάρ, πρωτοπαρουσιάστηκε στην Εθνική Λυρική Σκηνή, την καλλιτεχνική περίοδο 2010-11 σημειώνοντας μεγάλη επιτυχία. Πρόκειται για μια παράσταση υψηλής αισθητικής που κατάφερε να κερδίσει κοινό και κριτικούς. Η σκηνοθεσία αναδεικνύει τα επίπεδα του κειμένου, ενώ προσφέρει ένα παραμυθένιο θέαμα χάρη και στα εντυπωσιακά σκηνικά και κοστούμια του Μπρούνο Σβένγκλ.

Η υπόθεση αφορά την προσπάθεια του Ταμίνο να ελευθερώσει την όμορφη Παμίνα από τον Ζαράστρο. Η μητέρα της, η Βασίλισσα της Νύχτας, παρέχει γι’ αυτόν το σκοπό στον Ταμίνο ένα μαγικό αυλό και στον ακόλουθό του Παπαγκένο ασημένια καμπανάκια, των οποίων ο ήχος βοηθά να ξεπεραστούν κάθε είδους δοκιμασίες. Σταδιακά οι στερεότυπες απόψεις για το καλό και το κακό ανατρέπονται. Αυτό, το οποίο αποδεικνύεται καλό θριαμβεύει και το κακό κατακρημνίζεται.

Ο Μαγικός αυλός είναι η τελευταία από τις δεκαεπτά όπερες που έγραψε ο Μότσαρτ, ενώ λίγο πριν τον θάνατο του κατάφερε να τη διευθύνει στην πρεμιέρα που δόθηκε στην Βιέννη στις 30 Σεπτεμβρίου 1791. Ένα από τα στοιχεία που εκπλήσσουν στο έργο αυτό είναι η ενότητά του, παρά το πρωτόγνωρο μωσαϊκό μουσικών ειδών από τα οποία αποτελείται η παρτιτούρα. Απλά στροφικά τραγούδια, περίτεχνες άριες της σοβαρής ιταλικής όπερας, πρόζα, μελοποιημένοι διάλογοι, κωμικά μέρη, επιβλητικά χορωδιακά, εκκλησιαστική μουσική βρίσκονται σε δημιουργικό διάλογο. Ήταν μάλλον αναμενόμενη η μεγάλη επιβράβευση που ήρθε από τον Ρίχαρντ Βάγκνερ, ο οποίος σχολίασε για τον Μαγικό αυλό: «Τι θεϊκή μαγεία πνέει σε αυτό το έργο, από το πιο λαϊκό τραγούδι ως τον πιο ευγενή ύμνο! Πόσες όψεις, τι ποικιλία!»

Η αδελφοσύνη, η ελευθερία, η αγάπη, η νίκη του καλού, η αναζήτηση της αρετής, το μεγαλείο της σιωπής και η επικράτηση της αλήθειας είναι οι αξίες που περιγράφει η μεγαλειώδης όπερα. Δεν είναι τυχαίο που ο Μαγικός αυλός θεωρείται ένας από τους τελευταίους πνευματικούς καρπούς του Διαφωτισμού. Ο Ζαράστρο, του οποίου το πνευματικό φως θριαμβεύει στο τέλος του έργου, διακηρύσσει ότι πρέπει να υπερισχύσουν οι ανθρώπινες αξίες και η αγάπη να επικρατήσει της εκδίκησης. Ένα μήνυμα που σήμερα φαντάζει πιο επίκαιρο από ποτέ.

Η διαχρονική δημοτικότητα του έργου αυτού επιβεβαιώνεται και από την συχνότητα που παρουσιάζεται κάθε χρόνο, σε όλο τον κόσμο. Μια αναζήτηση στα προγράμματα των λυρικών θεάτρων, αποδίδει θεαματικά αποτελέσματα. Στην φετινή περίοδο, 2015-16, θα δοθούν πάνω από 400 παραστάσεις του έργου σε 60 διαφορετικά λυρικά θέατρα, από το Λονδίνο, έως το Όρεγκον, από το Τόκιο έως το Σύδνεϋ και από την Μιννεάπολη και το Άινταχο έως το Ελσίνκι και την Χονολουλού.

Στην παραγωγή της ΕΛΣ που ξεκινά στις 23 Οκτωβρίου και θα παρουσιαστεί για οκτώ μόνο παραστάσεις στο Θέατρο Ολύμπια, στην τελευταία πλήρη σεζόν λειτουργίας του, την μουσική διεύθυνση επωμίζονται δύο διακεκριμένοι αρχιμουσικοί της νεότερης γενιάς: ο Γιώργος Πέτρου και ο Μιχάλης Οικονόμου.

Στην διανομή θα έχουμε την ευκαιρία να απολαύσουμε νεώτερους αλλά και καταξιωμένους μονωδούς, όπως οι Αντώνης Κορωναίος, Βασίλης Καβάγιας, Μαρία Μητσοπούλου, Μίνα Πολυχρόνου, Βασιλική Καραγιάννη, Νίνα Κουφοχρήστου, Χάρης Ανδριανός, Αρκάδιος Ρακόπουλος και πολλοί άλλοι.

Ο Μαγικός αυλός με μια ματιά

Αμαντέ, Αμαντέο, Αμαντέους / Πολλοί νιώθουν μεγάλη οικειότητα προς το πρόσωπο του Μότσαρτ, ίσως επειδή σε πρώτο επίπεδο αρκετές συνθέσεις του ηχούν ευχάριστα. Ωστόσο, παρεξηγήσεις που έχουν αποκτήσει ισχύ κοινών τόπων έχουν πλάσει μία εικόνα αρκετά διαφορετική από την πραγματικότητα. Ήδη από το 19ο αιώνα, στο πλαίσιο αγιοποίησης του συνθέτη, ξεκίνησαν παραποιήσεις που αλλοίωσαν ακόμα και το όνομά του. Έτσι, υιοθετήθηκε το πομπώδες λατινικό Amadeus, που ο ίδιος χρησιμοποιούσε σπανιότατα και μόνον αστειευόμενος, αντί του γαλλικού Amadé ή του ιταλικού Amadeo, με τα οποία υπέγραφε συνήθως. Μέσα που αποτείνονται στο ευρύ κοινό, όπως ο κινηματογράφος, εξακολουθούν να συμβάλλουν σε στρεβλώσεις και ως προς την προσωπικότητα του συνθέτη, υπερτονίζοντας εξιδανικευμένες θεωρήσεις που δεν έχουν καμία βάση στην επιστημονική έρευνα. Σήμερα πλέον δεν υπάρχει αμφιβολία ότι ο Μότσαρτ υπήρξε ένας διανοούμενος, μία από τις σημαντικότερες, πιο ανήσυχες και ενδιαφέρουσες προσωπικότητες της εποχής του, χαρισματικός, ευαίσθητος, με υψηλά ιδανικά. Η σύγχρονη μουσικολογική έρευνα προσθέτει καθημερινά ψηφίδες σε ένα πορτρέτο του οποίου διαρκώς αποκαλύπτονται νέες, όλο και πιο συναρπαστικές όψεις.

Μεγάλη όπερα, γερμανική όπερα, ζίνγκσπηλ / Σήμερα οι μουσικολόγοι συμφωνούν ότι την εποχή του Μότσαρτ οι όροι δεν χρησιμοποιούνταν με την αυστηρότητα στην οποία συχνά επιμένουμε σήμερα. Στο πλαίσιο της πολιτικής του Ιωσήφ Β’ για την ανάδειξη του γερμανικού εθνικού πολιτισμού, ο όρος Singspiel, κατ’ αναλογίαν του Schauspiel –που σημαίνει θεατρικό έργο–, ήταν απλώς η γερμανική απόδοση του ιταλικού όρου opera. Στην πρώτη έκδοση ο Μαγικός αυλός χαρακτηρίζεται ως «μεγάλη όπερα», ενώ ο ίδιος ο Μότσαρτ τον καταχώρησε στον κατάλογο των έργων του ως «γερμανική όπερα». Έργο με μουσικά μέρη και πεζούς διαλόγους, ο Μαγικός αυλός αποτελείται από δύο Πράξεις και βασίζεται σε κείμενο του θεατρανθρώπου Εμάνουελ Σίκανεντερ.

Πρεμιέρες / Ο Μαγικός αυλός πρωτοπαρουσιάστηκε στο Θέατρο Βήντεν, στα περίχωρα της Βιέννης, στις 30 Σεπτεμβρίου 1791. Από την Εθνική Λυρική Σκηνή η όπερα πρωτοπαρουσιάστηκε στις 18 Ιανουαρίου 1969 σε μουσική διεύθυνση του Αντίοχου Ευαγγελάτου.

Σύνοψη

Α’ Πράξη / Ένα τεράστιο φίδι απειλεί τον πρίγκιπα Ταμίνο, που λιποθυμά. Τον σώζουν Τρεις Κυρίες, που πληροφορούν για το συμβάν τη Βασίλισσα της Νύχτας. Όταν συνέρχεται ο Ταμίνο, αντικρίζει τον Παπαγκένο, που κυνηγά πουλιά για λογαριασμό της Βασίλισσας. Κομπάζει πως αυτός έσωσε τον πρίγκιπα, και οι Τρεις Κυρίες τον τιμωρούν για το ψέμα του. Η Βασίλισσα της Νύχτας ζητά από τον Ταμίνο να απελευθερώσει την κόρη της Παμίνα, που κρατά ο δαίμονας Ζαράστρο. Αν τα καταφέρει, θα γίνει γυναίκα του. Ακόλουθός του ορίζεται ο Παπαγκένο. Ο πρίγκιπας παίρνει ένα μαγικό αυλό και ο Παπαγκένο μαγικά καμπανάκια. Τρία Αγόρια τούς δείχνουν το δρόμο.

Ο Μονόστατος, Μαυριτανός υπηρέτης του Ζαράστρο και φρουρός της Παμίνας, πολιορκεί ερωτικά την κοπέλα. Ο Παπαγκένο λέει κρυφά στην Παμίνα πως έρχεται να τη σώσει ο Ταμίνο. Την ίδια στιγμή ο πρίγκιπας φτάνει σε ένα δάσος με τρεις ναούς. Από τον μεσαίο προβάλλει ένας ιερέας, που αναζητά την αιτία της έχθρας του Ταμίνο προς τον Ζαράστρο. Ο Ταμίνο παίζει τον αυλό, και τα ζώα του δάσους μαγεύονται. Ακούει τα καμπανάκια: Η Παμίνα και ο Παπαγκένο προσπαθούν, μάταια, να ξεφύγουν από τον Μονόστατο. Ο Παπαγκένο παίζει τα καμπανάκια, κάνοντας τους ακολούθους του Μονόστατου να χορεύουν μαγεμένοι. Εμφανίζεται ο Ζαράστρο πάνω στο άρμα του. Η Παμίνα εξηγεί ότι την καταδιώκει ο Μονόστατος, ο οποίος έχει συλλάβει τον Ταμίνο και τον Παπαγκένο.Ο Ζαράστρο οδηγεί και τους δύο στο Ναό της Δοκιμασίας.

Β’ Πράξη / Ο Ζαράστρο και οι ιερείς επιτρέπουν στον Ταμίνο να περάσει όλες τις δοκιμασίες για να γίνει δεκτός στην αδελφότητά τους. Αν τα καταφέρει, η Παμίνα θα γίνει γυναίκα του. Δυο ιερείς οδηγούν τους αιχμαλώτους στην πρώτη δοκιμασία: τη σιωπή.

Στον κήπο ο Μονόστατος πλησιάζει πάλι την Παμίνα, τρέπεται όμως σε φυγή όταν διακρίνει τη Βασίλισσα της Νύχτας. Εκείνη ζητά από την κόρη της να σκοτώσει τον Ζαράστρο. Αργότερα φτάνει ο Ζαράστρο για να την καθησυχάσει.

Ο Παπαγκένο σπάει τη σιωπή του και μιλά με μια γριά, που ισχυρίζεται ότι είναι 18 ετών και πως τον αγαπημένο της τον λένε Παπαγκένο. Μετά εξαφανίζεται. Αντίθετα, ο Ταμίνο παραμένει σιωπηρός ακόμα και όταν απευθύνεται σε αυτόν η αγαπημένη του Παμίνα. Εισπράττοντας τη σιωπή του ως απόρριψη, εκείνη πληγώνεται βαθιά. Ο Ζαράστρο εξηγεί στους δύο νέους πως θα πρέπει να χωριστούν, αλλά θα βρεθούν και πάλι αργότερα. Ο Παπαγκένο ζητά μονάχα ένα ποτήρι κρασί. Το πίνει και αμέσως θυμάται τις βασικές του ανάγκες. Ζητά μία σύντροφο, κι εμφανίζεται ξανά η γριά. Όταν του εξηγεί ότι η μόνη εναλλακτική λύση που έχει είναι να κλειστεί για πάντα στη φυλακή, ο Παπαγκένο δέχεται να της υποσχεθεί αιώνια πίστη. Αυτοστιγμεί εκείνη μετατρέπεται στην όμορφη Παπαγκένα, αλλά χάνεται ευθύς αμέσως.

Στον κήπο τα Τρία Αγόρια σταματούν την Παμίνα, που, απογοητευμένη, θέλει να δώσει τέλος στη ζωή της. Πριν από τις τελικές δοκιμασίες, που προβλέπουν να περάσει το ζευγάρι από φωτιά και νερό, η Παμίνα συναντά τον αγαπημένο της. Δυο αρματωμένοι οδηγούν τον Ταμίνο και του εξηγούν πως όποιος περάσει τις δοκιμασίες αυτές θα εξαγνιστεί από τα τέσσερα στοιχεία, φωτιά, νερό, αέρα και γη. Αν ξεπεράσει το φόβο του θανάτου, θα είναι άξιος να μυηθεί στα μυστήρια της Ίσιδας. Ο Ταμίνο και η Παμίνα περνούν με επιτυχία τη δοκιμασία της φωτιάς και του νερού. Τους υποδέχονται με επισημότητα στον κατάφωτο ναό. Στον κήπο, απογοητευμένος που έχασε την Παπαγκένα, ο Παπαγκένο αποφασίζει να δώσει τέλος στη ζωή του. Τα Τρία Αγόρια τού θυμίζουν τα μαγικά καμπανάκια. Ο Παπαγκένο τα αφήνει να ηχήσουν και σμίγει με την Παπαγκένα.

Οδηγούμενες από τον Μονόστατο η Βασίλισσα της Νύχτας και οι Τρεις Κυρίες αποφασίζουν να επιτεθούν στο ναό. Θύελλες, αστραπές και βροντές αποτρέπουν την επέλασή τους. Το φως διαλύει το σκοτάδι. Ο Ζαράστρο υποδέχεται τον Ταμίνο και την Παμίνα μέσα σε ατμόσφαιρα ψυχικής ανάτασης.

Β. Α. Μότσαρτ, O μαγικός αυλός

Θέατρο Ολύμπια

23, 24, 25, 30, 31 Οκτωβρίου & 1, 4, 8 Νοεμβρίου 2015 – Ώρα έναρξης 20.00

Μουσική διεύθυνση: Γιώργος Πέτρου (23, 24, 25, 30, 31/10)

Μιχάλης Οικονόμου (1, 4, 8/11)

Σκηνοθεσία: Αρνώ Μπερνάρ

Αναβίωση σκηνοθεσίας: Ίων Κεσούλης

Σκηνικά – Κοστούμια: Μπρούνο Σβενγκλ

Επιμέλεια φωτισμών: Ελευθέριος Μπάνος

Διεύθυνση χορωδίας: Αγαθάγγελος Γεωργακάτος

Ζαράστρο: Δημήτρης Κασιούμης (23, 25, 31/10 & 4/11)

Πέτρος Μαγουλάς (24, 30/10 & 1, 8/11)

Ταμίνο: Αντώνης Κορωναίος (23, 25, 31/10 & 4, 8/11)

Βασίλης Καβάγιας (24, 30/10 & 1/11)

Ομιλητής: Τάσος Αποστόλου (23, 25, 31/10 & 4, 8/11)

Τίμος Σιρλαντζής (24, 30/10 & 1/11)

Βασίλισσα της νύχτας: Βασιλική Καραγιάννη (23, 25, 31/10 & 4, 8/11)

Νίνα Κουφοχρήστου (24, 30/10 & 1/11)

Παμίνα: Μαρία Μητσοπούλου (23, 25, 31/10 & 4, 8/11)

Μίνα Πολυχρόνου (24, 30/10 & 1/11)

Τρεις κυρίες: Τζούλια Σουγλάκου – Γεωργία Ηλιοπούλου –

Αγγελική Καθαρίου (23, 25, 31/10 & 4/11)

Αλεξάνδρα Ματθαιουδάκη – Βιολέτα Λούστα –

Λυδία Αγγελοπούλου (24, 30/10 & 1, 8/11)

Παπαγκένο: Χάρης Ανδριανός (23, 25, 31/10 & 8/11)

Αρκάδιος Ρακόπουλος (24, 30/10 & 1, 4/11)

Παπαγκένα: Μυρσίνη Μαργαρίτη (23, 25, 31/10 & 4/11)

Κάτια Πάσχου (24, 30/10 & 1, 8/11)

Μονόστατος: Χρήστος Κεχρής (23, 25, 31/10 & 4/11)

Άρης Προσπαθόπουλος (24, 30/10 & 1, 8/11)

Τρία αγόρια: Νίκη Χαζιράκη – Μιράντα Μακρυνιώτη –

Αθηνά Καστρινάκη (23, 25, 31/10 & 4/11)

Χριστίνα Ασημακοπούλου- Μελίνα Πασχαλίδου –

Ιωάννα Κοκοβίκα (24, 30/10 & 1, 8/11)

Πρώτος Ιερέας: Τίμος Σιρλαντζής (23, 25, 31/10 & 4, 8/11)

Μιχάλης Κατσούλης (24, 30/10 & 1/11)

Δεύτερος Ιερέας: Άρης Προσπαθόπουλος (23, 25, 31/10 & 4/11)

Χρήστος Κεχρής (24, 30/10 & 1, 8/11)

Πρώτος Αρματωμένος: Σταμάτης Μπερής (23, 25, 31/10 & 4, 8/11)

Γιώργος Ζωγράφος (24, 30/10 & 1/11)

Δεύτερος Αρματωμένος: Διονύσης Τσαντίνης (23, 25/10 & 1, 8/11)

Θεόδωρος Μωραΐτης (24, 30, 31/10 & 4/11)

Συμμετέχει η Ορχήστρα και η Χορωδία της ΕΛΣ

ΝΕΕΣ ΧΑΜΗΛΟΤΕΡΕΣ ΤΙΜΕΣ ΕΙΣΙΤΗΡΙΩΝ

€15, €25, €30, €40, €50, €55

Φοιτητικό, παιδικό €10

Περιορισμένης ορατότητας €10, €15, €17, €25

> Στην δεύτερη παράσταση της παραγωγής, το Σάββατο 24 Οκτωβρίου 2015, θα διατεθούν 150 εισιτήρια για ανέργους, στην τιμή των €5.

ΠΡΟΠΩΛΗΣΗ ΕΙΣΙΤΗΡΙΩΝ

Ταμεία θεάτρου Ολύμπια – Ακαδημίας 59-61, Αθήνα

Ωράριο: Τρίτη έως Σάββατο από τις 09.00 έως τις 21.00

Δευτέρα από τις 09.00 έως τις 16.00

Τηλεφωνικό κέντρο: 2103662100

Ομαδικές πωλήσεις: 2103711342

Ηλεκτρονική προπώληση: http://www.nationalopera.gr

Γραφείο Τύπου ΕΛΣ

pressoffice@nationalopera.gr

Τηλ.: 210 3711 392-391-320

Ημέρα: 18 Οκτωβρίου 2015

«Αφρικανική σκόνη» παρουσίαση του νέου βιβλίου του Βασίλη Λαδά στη Φιλαρμονική

Ο μαγικός αυλός του Βόλφγκανγκ Αμαντέους Μότσαρτ στο Θέατρο Ολύμπια

ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΤΗΛΕΟΡΑΣΗΣ | Οι ταινίες της ημέρας | Κυριακή 18 Οκτωβρίου 2015