«The Wind Rises»: Ο Χαγιάο Μιγιαζάκι κατακτά τους ουρανούς
29 ΜΑΙ 2013 / Γιώργος Κρασσακόπουλος
Ένα βιογραφικό animation -με μια γερή δόση ποίησης. Αυτή είναι η νέα ταινία του καλύτερου animator των ημερών μας.
H τελευταία ταινία του Χαγιάο Μιγιαζάκι ήταν το «Ponyo on the Cliff by the Sea». Πέντε χρόνια είναι πολλά για να περιμένει κανείς μια δόση μαγείας από τον Γιαπωνέζο ποιητή του animation, οπότε μια αίσθηση ανυπομονησίας, είναι αναμφίβολα δικαιολογημένη.
Ο ιδρυτής του Ghibli Studio, κι ένας από τους πιο σπουδαίους οραματιστές στον κόσμο των κινουμένων σχεδίων, μπορεί να είναι πλέον 72 χρονών αλλά δεν δείχνει σημάδια κόπωσης. Το καινούριο του φιλμ «The Wind Rises» είναι βασισμένο στην αληθινή ιστορία του Τζίρο Χορικόσι, ενός μηχανικού που σχεδίαζε αεροπλάνα για την πολεμική αεροπορία στην διάρκεια του Δεύτερου Παγκοσμίου Πολέμου.
Το ενδιαφέρον του Μαγαζάκι για την ιστορία και ειδικά για την ιστορία της αεροπορίας αποτελεί ένα από τα έξω-κινηματογραφικά πάθη του, οπότε το φιλμ μοιάζει με κάτι σαν όνειρο ζωής για τον σκηνοθέτη. Το φιλμ θα βγει στις αίθουσες της Ιαπωνίας στις 20 Ιουλίου κι εν αναμονή του πρώτου τρέιλερ [Update 20.08 το οποίο μπορείτε πλέον να δείτε], απολαύστε πιο κάτω μερικές από τις πρώτες εικόνες της ταινίας.
Βενετία 2013: 126 λεπτά απόλυτης ομορφιάς στο «The Wind Rises» του Χαγιάο Μιγιαζάκι
ΦΕΣΤΙΒΑΛ / ΒΡΑΒΕΙΑ 01 ΣΕΠ 2013 / Μανώλης Κρανάκης
Δεν υπάρχει ούτε κλάσμα δευτερολέπτου στη νέα ταινία του Χαγιάο Μιγιαζάκι που να μην αποδεικνύει πως ο Ιάπωνας δημιουργός του είναι ικανός να αποδείξει πως όλη η ομορφιά του κόσμου μπορεί να κρύβεται μέσα σε μια και μόνο ταινία.
Μόνο δέος.
Αυτό είναι το μόνο πράγμα που μπορείς να νιώσεις βλέποντας το «The Wind Rises», την αληθινή ιστορία του Γίρο Χορικόσι, ενός από τους διασημότερους μηχανικούς αεροσκαφών που διέπρεψε κατά τη διάρκεια του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου στην ταινία που βρίσκει τον Χαγιάο Μιγιαζάκι μακριά από τους γιαπωνέζικους θρύλους που γέννησαν τα υπέροχα παραμύθια του («Princess Mononoke», «Spirited Away», «Ponyo on the Cliff by the Sea») να σκηνοθετεί ένα αντιπολεμικό έπος απίστευτης ομορφιάς και σκηνοθετικής τελειότητας.
Στην πιο προσωπική του ταινία (ο πατέρας του Μιγιαζάκι είχε δουλέψει για τον Χορικόσι και κατά τη διάρκεια του πολέμου διατηρούσε ένα μπαρ όπου μαζεύονταν οι Ιάπωνες στρατιώτες) και αυτή που οριστικά και αμετάκλητα τον τοποθετεί χωρίς κανέναν ενδοιασμό στο πάνθεον των σύγχρονων masters, o Μιγιαζάκι σκηνοθετεί τη ζωή του Χορικόσι σαν τα σχέδια του να επρόκειτο να αποτελέσουν τα storyboards μιας live action ταινίας.
Κάθε λεπτομέρεια της Ιαπωνίας της δεκαετίας του ’30, κάθε μικρή η μεγάλη κίνηση των ηρώων του, ο κόσμος της φαντασίας έτσι όπως γίνεται ένα με τη σκληρή πραγματικότητα, οι εποχές και οι ώρες της ημέρας και τα πανέμορφα μηχανικά μέλη ενός αεροπλάνου είναι στο «The Wind Rises» ένας ολοκληρωτικός θρίαμβος του animation έτσι όπως μόνο ο Μιγιαζάκι θα μπορούσε να τελειοποιήσει στέλνοντας το είδος σε σημεία και επίπεδα που κανείς δεν είχε φανταστεί μέχρι σήμερα.
Πολύ νωρίς στο φιλμ, ο Μιγιαζάκι θα αναπαραστήσει το μεγάλο σεισμό του 1923 που ισοπέδωσε το Τόκιο σε μια σεκάνς που όμοια της δεν έχουμε ξαναδεί ποτέ στο σινεμά και καθώς η ιστορία του ήρωά του φτάνει στην κορύφωσή της, μια ερωτική ιστορία ικανή να σου ραγίσει για πάντα την καρδιά γίνεται το αντίβαρο των μαθηματικών πράξεων, πάνω στις οποίες ο Γίρο σχεδιάζει τα αεροπλάνα του.
Το «The Wind Rises» είναι μια ταινία για τα όνειρα ή όπως είχε δηλώσει ο Μιγιαζάκι μια ταινία που εμπνεύστηκε από μια δήλωση του Χορικόσι («Το μόνο που ήθελα να κάνω ήταν κάτι όμορφο»), ο οποίος πετούσε από τους υπολογισμούς των κατασκευών του τα όπλα και τις βόμβες προκειμένου τα αεροπλάνα του να διασχίζουν ελεύθερα τους αιθέρες.
Χωρίς να το κρύβει, ο Μιγιαζάκι ταυτίζεται με τον Χορικόσι. Αθεράπευτα ρομαντικός, πετάει όπως και ο ήρωας του ερωτικές σαΐτες στον θεατή, χρησιμοποιεί αναφόρες στο «Μαγικό Βουνό» του Τόμας Μαν, ακούει Σούμπερτ και Μπετόβεν και χρωματίζει κάθε σκηνή με τα πραγματικά χρώματα ενός συναισθηματικού ανεμοστρόβιλου, παρασύροντας τον σε ένα παραλήρημα εικαστικής τελειότητας και ουμανιστικού θριάμβου, γράφοντας ξανά μια από τις πιο μελανές σελίδες της σύγχρονης ιστορίας αυτού του κόσμου με το πιο δυνατό αντιπολεμικό μήνυμα και με μια προτροπή πιο σημαντική από οτιδήποτε έχει να δηλώσει όλο μαζί το σύγχρονο (live action ή animation) σινεμά: να κρατήσουμε το όνειρο ζωντανό.
Πραγματικά. Μόνο δέος.
Είναι το «The Wind Rises» του Χαγιάο Μιγιαζάκι «ηθικά ειδεχθές»;
ΦΕΣΤΙΒΑΛ / ΒΡΑΒΕΙΑ 09 ΔΕΚ 2013 / Λήδα Γαλανού
Η τελευταία, κατά δική του ομολογία, ταινία του μεγάλου Ιάπωνα animator συλλέγει βραβεία από παντού, αλλά προκαλεί έντονη πολιτική οργή.
Ο Χαγιάο Μιγιαζάκι εξήγησε, όταν το «The Wind Rises» έκανε την επίσημη πρεμιέρα του στο φετινό Φεστιβάλ Βενετίας, ότι αυτή θα είναι η τελευταία του ταινία. Κι έμοιασε αποφασισμένος ν’ αποχωρήσει αφήνοντας την πιο ωραία επίγευση στη φιλμογραφία του (διαβάστε τη γνώμη του Flix εδώ), μια και η ταινία μαζεύει σωρηδόν βραβεία από τα σωματεία και τις ενώσεις των κριτικών – διαβάστε εδώ περισσότερες λεπτομέρειες στις λίστες βραβείων που έχουν δοθεί ως τώρα. Ωστόσο, δημοσιογράφοι στην Κορέα αλλά και στην Ιαπωνία κατέκριναν τον Μιγιαζάκι για τις πολιτικές απόψεις που αναπτύσσει στην ταινία και μόλις χθες, η αντίρρηση εκφράστηκε και στην απονομή των βραβείων της Ενωσης Κριτικών της Βοστόνης, όπου η Ινκου Κανγκ, κριτικός της Village Voice, διάβασε στους μαζεμένους δημοσιογράφους μια δήλωση, πριν την ψηφοφορία για την Καλύτερη Ταινία Κινουμένων Σχεδίων. Σας την παραθέτουμε αυτούσια:
Ο Ιαπωνικός Αυτοκρατορικός Στρατός σκότωσε 30 εκατομμύρια ανθρώπους – γεγονός το οποίο η ταινία οριακά υπαινίσσεται.
Όπως ίσως γνωρίζετε, τα στυγερά του εγκλήματα στη διάρκεια του Δευτέρου Παγκοσμίου Πολέμου, που περιλαμβάνουν οργανωμένους μαζικούς βιασμούς, καταναγκαστικά έργα και ιατρικά πειράματα σε ανθρώπους που ήταν ολοζώντανοι και είχαν τις αισθήσεις τους, δε διδάσκονται στους μαθητές, ούτε αναφέρονται στα σχολικά βιβλία.
Μετά από δεκαετίες άρνησης του ότι η Ιαπωνία εξανάγκασε δεκάδες χιλιάδων γυναικών από την Κορέα και την Κίνα στην πορνεία, ένας Ιάπωνας πρωθυπουργός επιτέλους αναγνώρισε τη δράση της χώρας του στον πόλεμο. Ολοι οι υπόλοιποι πρωθυπουργοί από τότε προσπάθησαν ν’ ανατρέψουν αυτήν την απολογία, μειώνοντας τη βαρύτητα ή και αρνούμενοι εντελώς αυτά τα εγκλήματα πολέμου.
Η ταινία του Χαγιάο Μιγιαζάκι αποτελεί η ίδια μια εφαρμογή της μεταπολεμικής αντίληψης της Ιαπωνίας για την ιστορία της, που αποτελείται από την αναγνώριση της φρίκης του πολέμου και μια επίμονη άρνηση του ρόλου που έπαιξε η χώρα σ’ αυτή τη φρίκη.
Η ταινία επίσης ορίζει Ευρωπαϊκές κι Αμερικανικές δυνάμεις, αόριστα, ως αντίπαλους της Ιαπωνίας, ενώ στην πραγματικότητα τα αεροπλάνα όπου αναφέρεται το φιλμ χρησιμοποιούνταν για να «κατευνάσουν» την αποικία της Ιαπωνίας στην Κορέα και να εισβάλλουν στην Κίνα, τις Φιλιππίνες και το Βιετνάμ και πολλές ακόμα χώρες, συμπεριλαμβανόμενης, φυσικά, της Αμερικής.
Για μένα, το γεγονός ότι η ταινία ωραιοποιεί την πραγματική χρήση αυτών των αεροπλάνων – και ουδέποτε αναφέρει ότι αυτά τα αεροπλάνα κατασκευάστηκαν από Κινέζους και Κορεάτες εργάτες-σκλάβους – είναι ηθικά ειδεχθές. Η ομορφιά της ταινίας του Μιγιαζάκι, κατά την άποψή μου, υπερκαλύπτεται από την ηθική της ευθύνη.
Καθώς η πορεία της ταινίας του Χαγιάο Μιγιαζάκι προς τα μεγάλα φετινά βραβεία βρίσκεται σε άνοδο, γίνεται προφανές ότι οι πολιτικές αντιδράσεις απέναντί της θα γίνουν και πιο δυνατές και περιμένουμε να δούμε εάν ο Ιάπωνας σκηνοθέτης θα απαντήσει.
CAMERA STYLO 