Το Αίμα του Ποιητή Μια Ταινία του Υποσυνείδητου του Jean Cocteau, 1930
Σκηνοθεσία, σενάριο: Jean Cocteau, Φωτογραφία: Georges Périnal
Καλλιτεχνική διεύθυνση: Jean D’Euabonne, Μουσική: Georges Auric
Παίζουν: Enrique Rivero (ποιητής), Lee Miller (άγαλμα), Pauline Carton (μητέρα παιδιού), Jean Desbordes, Féral Benga (μαύρος άγγελος), Odette Talazac
Εργαστήρι Κινηματογράφου Δήμου Ζωγράφου 2017 (δεν απευθύνεται μόνο σε δημότες ζωγράφου, πρώτη συνάντηση γνωριμίας στις 8 Γενάρη 2017 στις 11.00 στη Βίλα Βουγά)
Μια αυτο-αναφορική ταινία με θέμα το υποσυνείδητο, όπου η ποίηση υπερβαίνει τις άλλες τέχνες δημιουργώντας ένα απόλυτα σουρεαλιστικό περιβάλλον, όπου κυριαρχεί «ο ρεαλισμός του μη πραγματικού, δηλαδή μια ορατή απόδειξη πως το μη πραγματικό υπάρχει» . Επηρεασμένος από το βάθος της ερμηνείας του φίλου του και γνωστού τραγικού ηθοποιού Εντουάρ ντε Μαξ, αλλά και από τα μπαλέτα Russe με τον διάσημο χορευτή της εποχής Ντιαγκίλεφ, που ο Κοκτώ θαύμαζε απεριόριστα, μιας και βάσιζαν τις παραστάσεις τους περισσότερο στην εμπειρία της εικόνας και όχι τόσο στο νόημά τους, ο Κοκτώ κάνει την πρώτη του ταινία ωδή στην ποιητική δημιουργία, χρησιμοποιώντας την ποίηση, την γλυπτική, την θεατρικότητα και τον σύγχρονο χορό σε μια ταινία μικτών μέσων και υψηλής τεχνολογίας για την εποχή του.
Το αίμα του ποιητή μοιάζει περισσότερο με ταινία κινούμενου σχεδίου. Ένας νέος προσπαθεί να ζωγραφίσει μια σειρά από πορτρέτα. Την ώρα που ο καλλιτέχνης ζωγραφίζει, σβήνει με το χέρι του το στόμα ενός πορτρέτου από τον καμβά, αλλά η μουτζούρα του στόματος ζωντανεύει πάνω στο χέρι του και αρχίζει να αναπνέει, να ζητάει νερό και αέρα, μέχρι που στο τέλος φιλιέται με τον καλλιτέχνη.
Από το σημείο αυτό, όπου καταλύεται κάθε πραγματικότητα, ο καλλιτέχνης ταξιδεύει σε έναν κόσμο υπερβατικό και ακατανόητο για τη μέση λογική. Με τεχνολογικά μέσα που ακόμα δημιουργούν εντύπωση, η ταινία μιλά για τον εσωτερικό χώρο του καλλιτέχνη, που, με έναν τρόπο μαγικό, καταργεί το χρόνο και υπερβαίνει τους φυσικούς νόμους, μέσα από μια σειρά φανταστικών γεγονότων και μη πραγματικών καταστάσεων.
Πρόκειται για ένα κινηματογραφικό ποίημα με ψευδαισθησιακή φωτογραφία, αντί για τα ορθόδοξα αφηγηματικά μέσα, καθώς και ψυχαναλυτικά και υπνωτιστικά σύμβολα, όπως οι σπειροειδείς σχηματισμοί σε όλη τη διάρκεια της ταινίας. Ο Κοκτώ χρησιμοποιεί καθρέφτες, για να συμβολίσει τη γέφυρα που οδηγεί σε έναν άλλο κόσμο, τον κόσμο της καλλιτεχνικής έμπνευσης και του υποσυνείδητου, όπου τα πράγματα και οι δυνάμεις αντιβαίνουν στους φυσικούς νόμους. Χαρακτηριστικό είναι το παράδειγμα με τον καλλιτέχνη στη μορφή ενός αγάλματος που καταστρέφεται αλλά επανέρχεται στη φόρμα του σε όλη τη διάρκεια της ταινίας, συμβολίζοντας τον ονειρικό και πνευματικό κόσμο του καλλιτέχνη, στον οποίο μπορεί να ενεργεί και να δημιουργεί πέρα από τους περιορισμούς του φυσικού κόσμου, αλλά πάντα μέσα στην θεματολογία των σουρεαλιστών, που είναι ο θάνατος, η αγάπη, το όνειρο, η ηδονή.
Από συνέντευξή του για την ταινία Το αίμα του ποιητή στον Αντρέ Φρενιώ στο ΚΩΝΣΤΑΝΤΟΠΟΥΛΟΥ, Βάλλυ, Εισαγωγή στην αισθητική του κινηματογράφου, Αθήνα, Αιγόκερως, 2003
[ Πηγή: Από την Αίσθηση στην Εστίαση: Η Συμβολή του Κινηματογράφου στην Δραματουργία, την Υποκριτική και την Σκηνογραφία του 20ου αιώνα. Σημειώσεις από τις κινηματογραφικές προβολές Σπέτσες 2006 Επιμέλεια: Τζωρτζίνα Κακουδάκη]
Το Αίμα του Ποιητή
Le Sang D’un Poete
4 / 5 Το Αίμα του Ποιητή
Σινεφίλ 1930 | Α/Μ | Διάρκεια: 55′
Γαλλική ταινία, σκηνοθεσία Ζαν Κοκτό με τους: Ενρίκ Ριβερό, Ζαν Ντεμπόρντ, Ελίζαμπεθ Λι Μίλερ, Φεράλ Μπενγκά
Ονειρικές εικόνες από το «ταξίδι» ενός ποιητή στην πίσω πλευρά του καθρέφτη και στο ίδιο του το υποσυνείδητο.
Συνοπτική κριτική (Αθηνόραμα)
Η πρώτη ταινία του ποιητή, ζωγράφου και θεατρικού συγγραφέα Ζαν Κοκτό (1889-1963) ενώνει συνειρμικά τέσσερις ονειρικές σεκάνς, προσπαθώντας -σαφώς επηρεασμένη από το σουρεαλιστικό κίνημα- να οικοδομήσει μια γεμάτη συμβολισμούς, ποιητική ατμόσφαιρα. Σήμερα μοιάζει λιγάκι ναΐφ και κατά στιγμές άτεχνη· ωστόσο διατηρεί τη δύναμη ενός επαναστατικού αυτοσχεδιασμού και την αυθάδεια μιας απόλυτα μοντέρνας κινηματογραφικής πρότασης.
– Κριτική από το Cine.gr:
Τρίτη 1 Δεκεμβρίου 2009
Ο Jean Cocteau ήταν ένας πολυμήχανος καλλιτέχνης. Ποιητής, λογοτέχνης, κινηματογραφιστής και ζωγράφος μεταξύ άλλων. Το «Το Αίμα του Ποιητή» είναι η πρώτη του ταινία. Μια πραγματικά σπουδαία ταινία. Ένα κινηματογραφικό κόσμημα, στα πλαίσια του avant garde cinema. Η αφήγηση είναι απλώς ανύπαρκτη και οι εικόνες συναρμολογούνται αυστηρώς εξατομικευμένα εντός του κάθε θεατή, ως η σάρκινη διαδρομή στις ράγες του δικού του βίου. Σύμβολα σουρεαλιστικά, όπως ένα στόμα που φυτρώνει σε μια παλάμη, ή κινούμενα κενά περιγράμματα, είναι καταδικασμένα σε μια αστείρευτη ελευθερία, περιμένοντας από εσένα την (άχαρη) διαδικασία της σημασιοδότησης, ή της μη-σημασιοδότησης.
Η σκιά, σαν αυτή που βλέπουμε στη δεύτερη από τις έξι σεκάνς, ίσως είναι το καταλληλότερο σύμβολο για να περιγράψει την Τέχνη. Η σκιά αποτελεί την αβίαστη και καταναγκαστική συνάμα μεταμόρφωση της τρισδιάστατης πραγματικότητας σ`ένα δισδιάστατο σχέδιο, παραλλαγμένο με ελαφρύ ή τερατώδη τρόπο. Κατά αντιστοιχία λειτουργεί και η καλλιτεχνική διαδικασία. Η Τέχνη (εκ)πορεύεται αβίαστα και καταναγκαστικά με πρωτογενή υλικά αυτά της πραγματικότητας και της καθημερινής ζωής. Ο δημιουργός, σε όποιο καλλιτεχνικό πεδίο και αν δραστηριοποιείται, αναλαμβάνει χρέη γλύπτη. Πλάθει την πραγματικότητα κατ`εικόνα και κατ`ομοίωση των εσωτερικών προβολών, των ερεθισμάτων και των ανησυχιών του. Παράγοντας εξολοκλήρου έναν νέο κόσμο. Ένα ελαφρά ή καθολικά αντεστραμμένο γλυπτό της πραγματικότητας.
Η Τέχνη ορίζει έναν νέο κόσμο. Ο χώρος και ο χρόνος αποκτούν άλλες διαστάσεις. Το κενό και το άδειο ενέχουν άλλο νόημα. Θα παρατηρήσουμε μια μυθική σκηνή, όπου πολυβόλα στραμμένα στο κενό φτύνουν σφαίρες σε συντεταγμένες διαφορετικές από αυτές που συντάσσεται το κυρίως υποκείμενο, και όμως το καθηλώνουν νεκρό στο έδαφος. Ο χρόνος γνωρίζει κινήσεις επάλληλες και αντίστροφες, ρέοντας σε μια χαοτική αναρχία, ενώ τα πρόσωπα και τα σώματα αλλοιώνονται απ`τη λάβα του ποιητή που τα κουρσεύει συθέμελα! Μόνο το αίμα του ποιητή, μέχρι σταγόνας τελευταίας, χρειάζεται για να αποκτήσει πνοή ο χωροχρόνος της Τέχνης.
Ο Cocteau θα προβεί σε μια ακόμα πολύ ενδιαφέρουσα δήλωση. Αυτή της Τέχνης ως το αντίθετο της καταστροφής. Όπως βλέπουμε, το κυρίως καλλιτεχνικό κείμενο αναπτύσσεται μεταξύ μιας όμοιας σκηνής καταστροφής (κατεδάφιση καμινάδας) που επαναλαμβάνεται κατά το άνοιγμα και την πτώση της αυλαίας. Η καταστροφή, που ενυπάρχει τραυματικά στο καλλιτεχνικό κείμενο, δηλώνεται ως μια δράση αντίρροπη της αιωνιότητας και της αθανασίας. Ως αιωνιότητα δεν νοείται ένας αέναος χρόνος, αλλά ένας στιγμιαίος τόπος απεραντοσύνης. Μια θάλασσα αδιάστατη. Τέτοια που να εμπεριέχει το σύμπαν στην ολότητά του. Μια τέτοια απεραντοσύνη συναντάται στην Τέχνη του Cocteau, όπου το καλλιτεχνικό κείμενο δε γνωρίζει περίγραμμα και μορφώνεται ως μια δυναμική αντανάκλαση του αναγνωστικού κοινού. Μια συγκοινωνούσα και μη πεπερασμένη αντανάκλαση που αχρονικά, ως καθρέφτης έτερων υπάρξεων, τείνει προς το άπειρο της συμπαντικής ολότητας.
Το «Le sang d`un poète» είναι μια αριστουργηματική ταινία. Ένα must για κάθε σινεφίλ και κάθε φιλότεχνο. Και ταυτόχρονα μια γροθιά στην μονοπωλιακή παραδοσιακή αφήγηση, και μια σπάνια εναλλακτική πρόταση κινηματογράφησης. Με εικόνες ποιητικές, ομορφιάς ασύλληπτης. Ένα ποίημα στον κινηματογράφο. Ή ένας κινηματογράφος ποίημα.
Βαθμολογία: 9.5/10
Γιώργος Ευθυμίου (Cineυρωπαϊκόν)
Νίνος Φενέκ Μικελίδης
[απόσπασμα από κριτική] ….Αντίθετα με τους σουρεαλιστές της ίδιας εποχής (βλέπε Μπουνιουέλ και Σαλβαδόρ Νταλί), που με το έργο τους ήθελαν πρωταρχικά να προκαλέσουν, ο Κοκτό έφτιαξε ταινίες πιο συγκρατημένες, πάντα όμως με το δικό του, προσωπικό στιλ, όπου κύριος στόχος του ήταν, μέσα από τις εικόνες, να κάνει το θεατή να στοχαστεί πάνω στην τέχνη και τα προβλήματά της. Με πρωταγωνιστή έναν ημίγυμνο ποιητή (αναφορά στην ομοφυλοφιλία του Κοκτό), που έχει ζωντανέψει από το πορτρέτο ενός ζωγράφου, ο σκηνοθέτης μας οδηγεί μέσα από έναν καθρέφτη και στη συνέχεια σ’ ένα ξενοδοχείο για να αντιμετωπίσει διάφορες προκλήσεις πριν επιστρέψει στο δωμάτιό του και πάρει τη μορφή αγάλματος. Ενώ στο επόμενο τμήμα της ταινίας παρακολουθούμε σκηνές από χιονοπόλεμο και μια αναπαράσταση από πίνακα του Πάολο Ουτσέλο («Η βεβήλωση του οικοδεσπότη»). Εκείνο που αποπειράται σ’ αυτή τη βασικά βουβή ταινία του ο Κοκτό είναι να καταγράψει τη διαδικασία της δημιουργίας, αν και σύμφωνα με τους σουρεαλιστές δεν ήταν παρά ένας «λογοτεχνικός φιγουρατζής». Παρ’ όλα αυτά και παρότι μέχρι τότε ο Κοκτό δεν γνώριζε τίποτα σχετικά με το πώς γυρίζεται μια ταινία, «Το αίμα του ποιητή» παραμένει ένα ειλικρινές έργο, που κατάφερε να δώσει μιαν άλλη διάσταση στην υπό ανάπτυξη ακόμη τότε τέχνη του κινηματογράφου….
ΤΟ ΑΙΜΑ ΤΟΥ ΠΟΙΗΤΗ
Σενάριο-Σκηνοθεσία : Jean Cocteau
Μουσική : Georges Auric
Πρωταγωνιστούν : Enrique Rivero, Elizabeth Lee Miller, Pauline Carton, Odette Talazac
Χρονολογία προβολής : 1930
Διάρκεια : 55’
Ασπρόμαυρο
[δελτίο τύπου της New Star]
Η ΤΑΙΝΙΑ
Το «Αίμα του ποιητή» είναι χωρισμένο σε επεισόδια, κάποια από αυτά ενώνονται, κάποια όχι. Πιθανώς το πιο γνωστό είναι αυτό που απεικονίζει ένα διάσημο ποιητή ο οποίος προχωρώντας σε ένα διάδρομο ξενοδοχείου, σταματάει στις πόρτες των δωματίων και κοιτάζει μέσα από τις κλειδαρότρυπες. Αντικρίζει μια σειρά από tableaux vivants. Ένας από αυτούς δείχνει ένα παιδί που βασανίζει την κουβερνάντα του σκαρφαλώνοντας στον τοίχο. Ένας άλλος μια ομάδα Μεξικανών τυφεκιοφόρων που σκοτώνουν το θύμα τους μόνο και μόνο για να επανέλθει στη ζωή με μια αναπήδηση. Ο τρίτος, ένα σκοτεινό χώρο μέσα στον οποίο ένας άνδρας και μια γυναίκα γράφουν παρατηρήσεις ο ένας για τον άλλο ενώ αγκαλιάζονται.
Το έργο έχει πολλές ομοιότητες με τον «Ανδαλουσιανό σκύλο» του 1929. Η ομοιότητα του με την ταινία του Buñuel και του Dali οδήγησε τους σχολιαστές της εποχής να το χαρακτηρίσουν «σουρεαλιστικό». Αυτό ενόχλησε ιδιαίτερα τον Andre Breton, ηγέτη των σουρεαλιστών με ιδιαίτερα σκληροπυρηνικές απόψεις. Ο Cocteau υποδυόταν ότι είχε προσβληθεί επίσης από αυτό το χαρακτηρισμό, αν και μάλλον ευχαριστιόταν με το γεγονός της ενόχλησης του Breton.
Το «Αίμα του ποιητή» είναι ταυτόχρονα επανάληψη και νέα αρχή για τον δημιουργό του. Αν ειδωθεί στα πλαίσια της προηγούμενης δουλειάς του Cocteau, μπορεί να θεωρηθεί ανθολογία από αγαπημένα του θέματα και σκηνές, περιλαμβάνοντας καθρέφτες (ναρκισσισμός), μάτια (ηδονοβλεψία), αγάλματα (κλασικισμός), πόρτες (τα όρια ανάμεσα σε διαφορετικούς κόσμους) και αίμα (τα βάσανα του καλλιτέχνη). Επίσης η ταινία εμπεριέχει πολλά αυτοβιογραφικά στοιχεία καθώς και αναφορές στις προηγούμενες δουλειές του. Άλλες προφανείς, (ο χιονοπόλεμος από τα «Τρομερά παιδιά»), και άλλες κωδικοποιημένες, (η μαγική «μεταφορά» του ποιητή σε παράλληλους κόσμους). Αν ειδωθεί στα πλαίσια της μετέπειτα καριέρας του, μπορεί να θεωρηθεί τετράδιο σημειώσεων για μελλοντικές ταινίες, καθώς πολλές από τις τεχνικές οι οποίες αργότερα έγιναν σήμα κατατεθέν του Cocteau δοκιμάστηκαν εδώ για πρώτη φορά. Η χρήση της αργής και της ανάποδης κίνησης, η ύπαρξη αφηγητή, και το πιο γνωστό εφε της ταινίας, το χτίσιμο των τοίχων στο πάτωμα του στούντιο . Ο Cocteau κινηματογραφώντας από μπροστά τους ηθοποιούς του που σέρνονταν στο πάτωμα, δημιουργούσε την εντύπωση πως οι τοίχοι στο φανταστικό κόσμο ήταν σαν μαγνήτες και μπορούσε κάποιος να σκαρφαλώσει πάνω τους. Το συγκεκριμένο εφε ήταν ομολογουμένως πολύ τρομαχτικό αλλά ο σκηνοθέτης το χρησιμοποιούσε συνέχεια γιατί του άρεσε πολύ. Τελικά είναι δύσκολο να μη συμφωνήσουμε με την ίδια την κριτική του Cocteau για την ταινία του, ως ένα θέμα «..αδέξια παιγμένο με ένα δάχτυλο», που όμως τελειοποίησε στον «Ορφέα». Παρόλη την αδεξιότητα της ταινίας, η σχεδόν παιδική απόλαυση που αντλούσε ο Cocteau από τις δυνατότητες του πρωτόγνωρου για εκείνον μέσου, δίνουν στο «Αίμα του ποιητή» μια ενέργεια και ένα παιχνίδισμα που μόνο ο Buñuel και ο Dali μπορούσαν να ξεπεράσουν.
Ο Cocteau δεν σκηνοθέτησε άλλη ταινία για τα επόμενα 16 χρόνια. Ο ίδιος σχολιάζοντας αυτό το κενό, έγραψε: «Το γεγονός ότι άφησα είκοσι χρόνια να περάσουν ανάμεσα σε αυτή την ταινία- την πρώτη μου- και τις άλλες, δείχνει ότι τη θεώρησα περισσότερο ως ποίημα ή πίνακα, ένα ποίημα ή έναν πίνακα τόσο ακριβό που δεν μπορούσα να συλλογιστώ καν τη δημιουργία παραπάνω από ενός». Οι δηλώσεις του Cocteau ότι δεν σκέφτηκε να γυρίσει δεύτερη ταινία είναι ανεπαρκείς. Φοβήθηκε από τα αντιφατικά αισθήματα που προξένησε η ταινία του; Σκέφτηκε κάποιο καινούριο σχέδιο αλλά δεν κατάφερε να βρει χρηματοδότηση; Ένιωσε πως είχε χρησιμοποιήσει όλες του τις κινηματογραφικές τεχνικές; Ή απλά δεν ενδιαφερόταν ακόμα για τις ταινίες; Μπορούμε μόνο να υποθέτουμε..
Το «Αίμα του ποιητή» είναι η τελευταία «αμφισβητούμενη» δουλειά του Cocteau. Καθώς το διπλωματικό κλίμα σκοτείνιαζε στη δεκαετία του ’30 και η avant garde γινόταν όλο και πιο πολιτικοποιημένη, ο δημιουργός στράφηκε στη Γαλλική λογοτεχνία και κατάφερε να καθιερωθεί. Εξελίχθηκε σε έναν παραγωγικό αρθρογράφο και έγραψε μια σειρά από κλασσικά μελοδράματα όπως το πολύ πετυχημένο «Οι τρομεροί γονείς». Με το τέλος της δεκαετίας, ο Cocteau, ο avant garde προβοκάτορας είχε γίνει ο Cocteau, ο διάσημος θεατρικός συγγραφέας.
Η σκιά, σαν αυτή που βλέπουμε στη δεύτερη από τις έξι σεκάνς, ίσως είναι το καταλληλότερο σύμβολο για να περιγράψει την Τέχνη. Η σκιά αποτελεί την αβίαστη και καταναγκαστική συνάμα μεταμόρφωση της τρισδιάστατης πραγματικότητας σ’ ένα δισδιάστατο σχέδιο. Παραλλαγμένο με ελαφρύ ή τερατώδη τρόπο. Κατά αντιστοιχία λειτουργεί και η καλλιτεχνική διαδικασία. Η Τέχνη (εκ)πορεύεται αβίαστα και καταναγκαστικά με πρωτογενή υλικά αυτά της πραγματικότητας και της καθημερινής ζωής . Ο δημιουργός, σε όποιο καλλιτεχνικό πεδίο και αν δραστηριοποιείται, αναλαμβάνει χρέη γλύπτη. Πλάθει την πραγματικότητα καθ’ εικόνα και καθ’ ομοίωση των εσωτερικών προβολών, των ερεθισμάτων και των ανησυχιών του. Παράγοντας εξ’ ολοκλήρου έναν νέο κόσμο. Ένα ελαφρά ή καθολικά αντεστραμμένο γλυπτό της πραγματικότητας.
Η Τέχνη ορίζει έναν νέο κόσμο. Ο χώρος και ο χρόνος αποκτούν άλλες διαστάσεις. Το κενό και το άδειο ενέχουν άλλο νόημα. Θα παρατηρήσουμε μια μυθική σκηνή , όπου πολυβόλα στραμμένα στο κενό φτύνουν σφαίρες σε συντεταγμένες διαφορετικές από αυτές που συντάσσεται το κυρίως υποκείμενο. Και όμως το καθηλώνουν νεκρό στο έδαφος. Ο χρόνος γνωρίζει κινήσεις επάλληλες και αντίστροφες, ρέοντας σε μια χαοτική αναρχία. Ενώ τα πρόσωπα και τα σώματα αλλοιώνονται απ’ τη λάβα του ποιητή που τα κουρσεύει συθέμελα! Μόνο το αίμα του ποιητή, μέχρι σταγόνας τελευταίας, χρειάζεται για να αποκτήσει πνοή ο χωροχρόνος της Τέχνης.
Ο Cocteau θα προβεί σε μια ακόμα πολύ ενδιαφέρουσα δήλωση. Αυτή της Τέχνης ως το αντίθετο της καταστροφής. Όπως βλέπουμε το κυρίως καλλιτεχνικό κείμενο αναπτύσσεται μεταξύ μιας όμοιας σκηνής καταστροφής(κατεδάφιση καμινάδας) που επαναλαμβάνεται κατά το άνοιγμα και την πτώση της αυλαίας. Η καταστροφή, που ενυπάρχει τραυματικά στο καλλιτεχνικό κείμενο, δηλώνεται ως μια δράση αντίρροπη της αιωνιότητας και της αθανασίας. Ως αιωνιότητα δεν νοείται ένας αέναος χρόνος. Αλλά ένας στιγμιαίος τόπος απεραντοσύνης. Μια θάλασσα αδιάστατη. Τέτοια που να εμπεριέχει το σύμπαν στην ολότητά του. Μια τέτοια απεραντοσύνη συναντάται στην Τέχνη του Cocteau, όπου το καλλιτεχνικό κείμενο δε γνωρίζει περίγραμμα. Και μορφώνεται ως μια δυναμική αντανάκλαση του αναγνωστικού κοινού. Μια συγκοινωνούσα και μη πεπερασμένη αντανάκλαση που αχρονικά, ως καθρέφτης έτερων υπάρξεων, τείνει προς το άπειρο της συμπαντικής ολότητας.
Όταν ο Cocteau έκανε αυτή την ταινία ήταν ήδη καταξιωμένος ποιητής , συγγραφέας, δραματουργός και εικαστικός καλλιτέχνης. Η ταινία βασίζεται στη δική του προσωπική μυθολογία. Αποτελεί το ρομαντικό πορτραίτο του καλλιτέχνη, του ποιητή στην προκειμένη περίπτωση, ο οποίος επιθυμώντας την αθανασία και δέσμιος της ίδιας του της δημιουργικότητας, πρέπει να περάσει μέσα από τον καθρέφτη-την έμπνευση και τη δημιουργία- σε έναν απόκοσμο προσωπικό ονειρικό κόσμο. Με αυτή του την ταινία ο Cocteau πλησιάζει όσο πιο κοντά γίνεται τον κινηματογράφο με την ποίηση.
Ο Κοκτώ για το «ΑΙΜΑ ΤΟΥ ΠΟΙΗΤΗ»
«Συχνά λέγεται ότι το ΑΙΜΑ ΤΟΥ ΠΟΙΗΤΗ είναι μια σουρεαλιστική ταινία. Όμως ο σουρεαλισμός δεν υπήρχε όταν εγώ την σκέφτηκα».
«Ένα από τα χαρακτηριστικά του ονείρου είναι ότι τίποτα δεν μας ξαφνιάζει σε αυτό. Χωρίς να το μετανιώνουμε, συμφωνούμε να ζήσουμε μέσα του με ξένους, τελείως αποκομμένοι από τις συνήθειες και τους φίλους μας».
«Η κάθοδος στο Εγώ, το όνειρο χωρίς ύπνο, ένα σπασμένο κερί που σβήνει, άγνωστο πως, ενώ το μεταφέρει η νύχτα του ανθρώπινου σώματος».
«Με την πρώτη έπεσα με τα μούτρα σε μια δουλειά όπου έπρεπε να επινοώ τα πάντα. Ο σκοπός μου δεν ήταν να κάνω μια ταινία, αλλά ένα ποίημα• να μεταχειριστώ μια μηχανή όχι για να διηγηθώ μια ιστορία, αλλά για να εξομολογηθώ, να πω με εικόνες πράγματα που κατοικούν μέσα στη βαθιά μας νύχτα και παίρνουν μορφή στην άκρη του ονείρου… Οι εικόνες μπαίνουν σε μια σειρά σύμφωνα με την απαρέγκλιτη λογική ενός εσωτερικού κόσμου, εκεί όπου η συμβατική λογική δεν λειτουργεί πια».
Πηγή: Δελτίο Τ’υπου της New Star
περίληψη
Η πρώτη ταινία του Κοκτό, ένα κινηματογραφικό κόσμημα, στα πλαίσια του avant garde cinema.
υπόθεση
Το «Αίμα του ποιητή» είναι χωρισμένο σε επεισόδια, κάποια από αυτά ενώνονται, κάποια όχι. Πιθανώς το πιο γνωστό είναι αυτό που απεικονίζει ένα διάσημο ποιητή ο οποίος προχωρώντας σε ένα διάδρομο ξενοδοχείου, σταματάει στις πόρτες των δωματίων και κοιτάζει μέσα από τις κλειδαρότρυπες. Αντικρίζει μια σειρά από tableaux vivants. Ένας από αυτούς δείχνει ένα παιδί που βασανίζει την κουβερνάντα του σκαρφαλώνοντας στον τοίχο. Ένας άλλος μια ομάδα Μεξικανών τυφεκιοφόρων που σκοτώνουν το θύμα τους μόνο και μόνο για να επανέλθει στη ζωή με μια αναπήδηση. Ο τρίτος, ένα σκοτεινό χώρο μέσα στον οποίο ένας άνδρας και μια γυναίκα γράφουν παρατηρήσεις ο ένας για τον άλλο ενώ αγκαλιάζονται.
Ο Ζαν Κοκτώ χαρακτήριζε ο ίδιος τον εαυτό του ως κινηματογραφιστή, διαχωρίζοντας τη θέση του από αυτή του σκηνοθέτη, με την έννοια ότι δημιουργεί τόσο πνευματικά όσο και σωματικά το έργο του. Γράφει το δικό του σενάριο, το σκηνοθετεί και επεμβαίνει, ως εικαστικός καλλιτέχνης, στο φιλμ, κάνει το μοντάζ μόνος του. Είναι ποιητής. Και σαν τέτοιος ποιεί το δημιούργημα του που είναι, τελικά, ένα κινηματογραφικό ποίημα. Μιλά για τον πόνο του ποιητή, για το αίμα του που είναι κάτι σαν το μελάνι που ρέει από τις φλέβες του και αποτυπώνεται στο χαρτί, δημιουργεί λέξεις, φράσεις, κείμενο.
Είναι εικαστικός καλλιτέχνης και σαν τέτοιος συναντά και τις άλλες μορφές τέχνης. Βάζει αφηγηματικά αποσπάσματα από διάφορες τέχνες και φτιάχνει ένα ομοιογενές δημιούργημα το οποίο θα μας εισάγει στην καλλιτεχνική δημιουργία και στις δομές της, έτσι όπως υπάρχουν μέσα από μυθολογικά στοιχεία, αρχέγονα και σύγχρονα. Τα σύμβολα μπαίνουν μέσα στην αφηγηματική διαδικασία και γίνονται αυθαίρετες-παγκοσμιοποιημένες έννοιες, σημαίνοντα, για να γίνουν πιο συγκεκριμένα, σημαινόμενα, αυστηρά καθορισμένες έννοιες που προτείνουν μια αντίληψη της πραγματικότητας. Μπορούμε να πούμε ότι από πολύ νωρίς ο Κοκτώ εισάγει τον ενοποιημένο τρόπο αφήγησης που πέρνα μέσα από τα διάφορα αφηγηματικά τοπία. Χρησιμοποιεί τη μυθολογία εντάσσοντάς την στη σύγχρονη αφήγηση, βγάζοντας από αυτήν τη σκόνη του χρόνου για να τη ζωντανέψει.
πηγή: δελτίο τύπου για εκδήλωση
CAMERA STYLO 