«….. γιατί αν γλυτώσει το παιδί, υπάρχει ελπίδα»
«Πάμε να δούμε μια ταινία ;», με ρώτησε η κόρη μου. «Ποια ταινία ;», της λέω. «Florida Project», μου απαντά. «Δεν έχω ακούσει, κάτι γι αυτήν την ταινία, αλλά να κανονίσουμε για το Σαββατοκύριακο». Τελικά πήγαμε το Σάββατο 6/1/2018 και την είδαμε.
Εν τω μεταξύ είχα διαβάσει, στο διαδίκτυο και είχα βρει πολύ ενδιαφέρουσα την υπόθεση.
Η ταινία αρχίζει με την εξάχρονη Μούνεϊ και τελειώνει μ’ αυτήν. Στην πρώτη σκηνή η Μούνεϊ κάθεται, μ’ ένα συνομήλικο φίλο της (αυτόν που θα της πει στο τέλος τι πρόκειται να της συμβεί) κάτω από το κλιμακοστάσιο, του μοτέλ αστέγων, στο οποίο διαμένει με την 20χρονη μάνα της, τη Χέλεϊ και στην τελευταία σκηνή τρέχει, χεράκι-χεράκι, με τη φίλη της, Τζάνσι, στην Ντίσνεϋλαντ, του Ορλάντο της Φλώριδας.
Η κάμερα «τρέχει» κι αυτή, πολύ. «Τρέχει» πίσω από τη Μούνεϊ, τρέχει πίσω από τους ανθρώπους, που ζουν μαζί και γύρω από τη Μούνεϊ. Τρέχει και προλαβαίνει. Τρέχει γιατί οι άνθρωποι, που κινηματογραφούνται, τρέχουν. Τους τρέχουν. Η Χέλεϊ, ο μάνατζερ, Μπόμπι, η Άσλεϊ, μάνα του συνομήλικου φίλου της Μούνεϊ, Σκούτι, η συνομήλικη φίλη της Μούνεϊ, Τζάνσι, η γιαγιά της Τζάνσι, ο πάντα βιαστικός ιδιοκτήτης του μοτέλ, η εργαζόμενη στο πλυντήριο του μοτέλ, οι υπεύθυνοι του γειτονικού μοτέλ, οι συγκάτοικοι στο μοτέλ, οι υπάλληλοι της Πρόνοιας, ο πελάτης, που δέχεται τις ερωτικές υπηρεσίες, που προσφέρει η Χέλεϊ. Αυτοί όμως τρέχουν και δεν προλαβαίνουν.
Πλάνητες-πλανήτες, που περιστρέφονται γύρω από τη Μούνεϊ, που παίζει, που κοροϊδεύει, που ξεγελάει, που γελάει, που είναι σοβαρή. Η μόνη αληθινά και σοβαρά σοβαρή. Συνεπής στο ρόλο της και σε ό,τι αφορά τη ζωή της και τις σχέσεις της. Που ξέρει να παίζει με τις κούκλες της στο μπάνιο, την ώρα που η μητέρα της κάνει έρωτα, στο διπλανό δωμάτιο, με τους πελάτες. Όλα τα καταλαβαίνει, όλα τα αισθάνεται, όλα μπορεί να τα περιγράψει. Με τη σοφία να κάνει ότι δεν καταλαβαίνει, όταν πρέπει.
Και στο τέλος, το σκάει. Και μας «σκάει». Στην πιο σπαραχτική σκηνή της ταινίας, που βάζει τα κλάματα. Σκηνή άφταστης υποκριτικής τέχνης. Η μόνη σκηνή σε όλη την ταινία, που κλαίει ένας άνθρωπος. Οι υπόλοιποι μόνο φωνάζουν, μόνο θυμώνουν, μόνο λαχανιάζουν. Και παλεύουν για να επιβιώσουν. Ενήλικες θύματα ενός κόσμου, που κυνηγάει το κέρδος. Κέρδος και στη στέγαση των άστεγων.
Και οι άστεγοι; Είναι άστεγοι που δε δικαιούνται «πάσο» για το λεωφορείο, αν δε συμπληρώσουν 30 ώρες εργασίας, το μήνα. Είναι άστεγοι, που στεγάζονται επί πληρωμή ενοικίου- αντίτιμου, σε ιδιωτικό μοτέλ για άστεγους. Είναι άστεγοι, που σκαρφίζονται ένα σωρό τεχνάσματα (κάνουν μικροκλοπές, πουλάνε αρώματα μαϊμού στους τουρίστες, εκπορνεύονται) για να εξοικονομήσουν τα χρήματα, που πρέπει να πληρώσουν στο μάνατζερ του μοτέλ, Μπόμπι (τον υποδύεται εξαιρετικά ο θαυμάσιος Willem Dafoe). Είναι άστεγοι, που δε βρίσκουν δουλειά, ούτε σε κωλόμπαρο, γιατί κάποιος άλλος άστεγος, τους «έφαγε» τη θέση.
Ο Sean Baker ακολουθεί τα χνάρια του Κεν Λόουτς. Κάνει κοινωνικό κινηματογράφο. Κάνει χρήσιμο και τεχνικά άρτιο κινηματογράφο. Η κάμερα γράφει, όπως το στυλό γράφει κείμενο στο χαρτί. Και τα λέει όλα. Λίγα λόγια και με νόημα.
Πειραιάς 8/1/2018
Π. Δ. Γριβέας
CAMERA STYLO 