Η ιδιωτική ζωή της σταρ πρέπει να είναι δημόσια. Τα περιοδικά, οι συνεντεύξεις, οι δεξιώσεις, οι εξομολογήσεις («Ταινία της ζωής μου») συντελούν στο να γίνουν πλατεία γνωστά το πρόσωπο, οι κινήσεις και τα γούστα της σταρ.
Σεμινάριο Ιστορίας-Θεωρίας-Κριτικής Κινηματογράφου 2018
στο Πολιτιστικό Κέντρο «Ο Καύκασος»
Εργαστήρι Κινηματογράφου Δήμου Ζωγράφου και το 2018
Οι βεντέτες δεν έχουν πια μυστικά: «Η μια εξηγεί πως πλένεται, η άλλη αποκαλύπτει τη μυστική χαρά που δοκιμάζει όταν ψειρίζει το γκριφφόν της απ’ την Αβάνα». Τα κουτσομπολιά, οι αδιακρισίες και οι φωτογραφίες μεταμορφώνουν τον αναγνώστη του περιοδικού σε ηδονοβλεψία, όπως και στον κινηματογράφο. Ο αναγνώστης – ηδονοβλεψίας καταδιώκει τη σταρ μ’ όλες τις σημασίες που μπορεί νάχει αυτή η λέξη. Η Ίνγκριντ Μπέργκμαν, η Ρίτα Χαίηγουωρθ προσπαθούν να ξεφύγουν από τους φωτογράφους, αλλά αυτοί πάντα τις συλλαμβάνουν. Οι τηλεφακοί κρύβονται πίσω απ’ τους θάμνους και αποθανατίζουν τη στιγμή που η Γκραίης Κέλλυ φέρνει στα χείλια της το χέρι του Ζαν – Πιέρ Ωμόν.
Η σταρ δεν μπορεί να ξεφύγει. Αν διαμαρτυρηθεί και οι πικροί χολερικοί απόηχοι γλιστρήσουν στις σελίδες των περιοδικών, οι φανατικοί θαυμαστές της θα αγανακτήσουν. Η σταρ είναι αιχμάλωτη της δόξας της.
Στη χολλυγουντιανή του μορφή, το σταρ σύστεμ ελέγχει συστηματικά και οργανώνει την ιδιωτική και δημόσια ζωή των σταρ. Ο Μπάστερ Κήτον ήταν καταδικασμένος απ’ το συμβόλαιό του να μη γελάσει ποτέ.
Πάλι τα συμβόλαια, εμποδίζουν την ενζενύ να κάνει μια ακόλαστη ζωή, τουλάχιστον φανερά. Όπου κι αν πάει, πρέπει να τη συνοδεύει η μητέρα της. Αντίθετα οι «γόησσες» πρέπει να εμφανίζονται σε νάιτ κλαμπ, συνοδευόμενες από καβαλιέρους διαλεγμένους από τους παραγωγούς. Τα προσωπικά ρομαντικά ραντεβού των σταρ, τα λουσμένα στο σεληνόφως και τα φωτογραφικά φλας, καθορίζονται απ’ τους ιμπρεσάριους.
Η σταρ ανήκει ολοκληρωτικά στο κοινό της. Δοξασμένη δουλειά που την οικτίρει αυτό το ίδιο το κοινό που ωστόσο την απαιτεί. Όπως οι βασιλιάδες, όπως οι Θεοί, οι σταρ ανήκουν πολύ περισσότερο στους θαυμαστές τους απ’ ότι οι θαυμαστές σ’ αυτούς.
Οι θαυμαστές απαιτούν απ’ το είδωλό τους απλότητα και μεγαλοπρέπεια ταυτόχρονα. ‘Όπως είδαμε η μια ιδιότητα είναι αξεχώριστη απ’ την άλλη. Στον κολοφώνα του μεγαλείου του, ο σταρ πρέπει να είναι υπερβολικά απλός, αλλά αυτή η απλότητα θάταν αθέατη αν ήταν απλή. Πρέπει λοιπόν νάναι επιδεικτική. Περιγράψαμε παραπάνω την πολυτέλεια που οι σταρ περιβάλλουν με κάθε απλότητα. Αλλά όποιος λέει πολυτέλεια ή λούξ εννοεί δαπάνη. Οι άνθρωποι μοχθούν. Οι βασιλιάδες και οι θεοί ξοδεύουν. Ξοδεύουν το μόχθο των ανθρώπων. Οι άνθρωποι δεν ξοδεύουν το μόχθο τους, ακριβώς για νάχουν την ευχαρίστηση, να τον διαθέσουν γι’ αυτούς, να τους βλέπουν σαν σε όνειρο όντας θεατές.
Όποιος λέει δαπάνη, εννοεί παιχνίδι. Οι σταρ της μεγάλης εποχής που ξόδευαν χωρίς να μετρούν τα χρήματά τους, έπαιζαν τη ζωή τους. Πιο προσγειωμένοι οι σημερινοί σταρ, επενδύουν τα κέρδη τους. Όμως, και οι μεν και οι δε, ζουν μεσ’ στο παιχνίδι. Οι μακάριοι δεν δούλευαν στα αρχαίᾳ Ηλύσια Πεδία, όπου πήγαιναν οι ήρωες μετά τις σκληρές δοκιμασίες της ζωής τους. Το ίδιο μετά τις εργασίες του κινηματογραφικού Ηρακλή, η ιδιωτική ζωή του σταρ είναι μια συνεχής σειρά από πανηγύρια, δεξιώσεις και πάρτυ.
Ζωή ραχατιού , «η κοινωνική ζωή του Χόλλυγουντ στρέφεται γύρω από τα πάρτυ» (Λήο Ρόστεν: «Χόλλυγουντ») . Για τον θεατή που δουλεύει και μοχθεί, η μυθικη ζωή που βλέπει στο πανί γίνεται πραγματικότητα στό Χόλλυγουντ: ειδύλλια, διασκεδάσεις, μπαλ μασκέ, τυχερά παιχνίδια, κρουαζιέρες, μασκαράτες « COME AS YOU ARE». Το παιχνίδι είναι να πάτε στο πάρτυ με τα ρούχα που φορούσατε όταν πήρατε την πρόσκληση ξαφνικά σε ακατάλληλη ώρα. Στην πρόσκληση μπορεί να γράφει ακόμα: «COME AS YOUR FIRST ΑΒIΤΙΟΝ». Αυτό σημαίνει πως η σταρ πρέπει να συμμορφωθεί με την οδηγία να παρατήσει τα πάντα και να πάει στο πάρτυ ή όπου αλλού. Και στις δύο περιπτώσεις η έννοια του παιχνιδιού είναι φανερή.
Μια ζωή χωρίς όρια. Παίρνεις το Αεροπλάνο σου, κι αρχίζεις να διασχίζεις τις ηπείρους απ’ τη μια άκρη στην άλλη, για να γυρίσεις τα εξωτερικά μιας ταινίας, να πας σε μια πρεμιέρα, σ’ ένα φεστιβάλ… Όλα αυτά μοιάζουν σαν έξαρση της υπέρτατης ελευθερίας. Τελικά, το να παίξεις σε μια ταινία είναι σα να μετέχεις στο παιχνίδι των παιχνιδιών.
Ζωή παιχνιδιάρα, η μάλλον ζωή Καρναβαλιού, ζωή μεταμφιεσμένη, προσφερόμενη, σπαταλημένη σε φωτογραφίες, σε φήμες, σε κουτσομπολιά, ζωή σαν τα λουλούδια και τα κομφετί, ζωή που φτάνει στην πληρότητα και το μυθικο της Απόγειο στα φεστιβάλ.
Το σταρ σύστεμ προσεταιρίστηκε τους διεθνείς διαγωνισμούς καλλονής για να τους μετατρέψει σε διεθνείς διαγωνισμούς βεντετών. Στις Κάννες δεν τόσο οι ταινίες όσο οι σταρ αυτό που αποτελεί το θέαμα. Είναι κάτι παραπάνω από το φανερό ότι το φεστιβάλ είναι αυτό Ακριβώς που υποβάλλουν στους Αναγνώστες τους τα λαϊκά περιοδικά και οι εφημερίδες μεγάλης κυκλοφορίας: ένας χώρος ραντεβού των σταρ. Εκεί μπορεί να βρει κανείς κάθε καρυδιάς καρύδια: σταρ, βεντέτες, κι ο,τι τις περιβάλλει, δηλαδή σκηνοθέτες, διάσημους συγγραφείς, βαθύπλουτους Αγαχάνηδες, κι ακόμα στάρλετ, πιν – απ και μεγαλοφυΐες στα σπάργανα.
‘Όπως στα Ανθεστήρια οι νεκροί ξανάρχονταν ανάμεσα ατούς ζωντανούς, έτσι και σ’ όλα τα φεστιβάλ των Κανών, Από της ιδρύσεώς του μέχρι σήμερα, οι βεντέτες γίνονται χειροπιαστές εγκαταλείποντας τη ζελατίνα και προσφερόμενες στο θαυμασμό των κοινών θνητών. Επιτέλους, καταδέχονται νάχουν ένα κορμί, ένα χαμόγελο, μια γήινη περπατησιά. Ιδού και η απτή απόδειξη της ενσάρκωσής τους: το αυτόγραφο.
Η πρώτη ερώτηση που κάνουν σ’ αυτόν που επιστρέφει απ’ το φεστιβάλ των Κανών είναι η εξής: «ΙΙοιές βεντέτες είδατε;». Και πολύ αργότερα, είναι δυνατόν να ρωτήσουν: «Ποιες ταινίες είδατε»; Ο μυημένος λέει ταπεινά: «Είδα τον Αλαίν Ντελόν, την Ζαν Μορώ..». Τότε πρέπει να απαντήσει και στη δεύτερη ερώτηση, την ερώτηση κλειδί, αυτή που περικλείει και ερμηνεύει ολόκληρη τη μυθολογία του φεστιβάλ: «Και, είναι τόσο καλή όσο και στην οθόνη, τόσο όμορφη, τόσο φρέσκια;» κλπ… Το πρόβλημα, δηλαδή, έγκειται στην Αντιπαράθεση του μύθου με την πραγματικότητα, στην Αντίθεση μορφής και ουσίας. Το φεστιβάλ με το τελετουργικό του και την πολυτελή σκηνοθεσία έρχεται ν’ Αποδείξει στον κόσμο όλο, δτι οι σταρ είναι πανομοιότυποι με τις εικόνες τους.
Τα πάντα, τόσο στην εσωτερική οικονομία του φεστιβαλ όσο και στις καθημερινές του εκδηλώσεις θέλουν να δείξουν, κατ’ αρχήν, ότι οι σταρ δεν έχουν ιδιωτική, καθημερινή, κοινή ζωή, και μετά, ότι οι κινούμενες φωτογραφίες τους είναι μια ιδανική και ένδοξη εικόνα. Κατά προέκταση, τα πάντα στο φεστιβάλ τείνουν να Αποδείξουν ότι η ζωική ζωή των σταρ είναι σύμφωνη με την κινηματογραφημένη τους εικόνα, δηλαδή γιορταστική, διασκεδαστική, ερωτιάρικη. Ο σταρ είναι ολότελα μολυσμένος από την εικόνα του και για αυτό οφείλει να κάνει μία ζωή κινηματογραφική. Οι Κάνες είναι ο μυστικός τόπος της ταύτισης του φανταστικού με το πραγματικό. Οι σταρ στην πραγματικότητα ζουν μία ζωή φεστιβαλική. Και τα φεστιβάλ ζουν μία ζωή σταρική, μυθική, κινηματογραφική.
Επιδείξεις, δεξιώσεις, λουλουδοπόλεμος, μαγιό, βραδινές τουαλέτες όλα γίνονται για να αποκαλύψουν τις Star μισόγυμνες κάτω από έναν συνεχή ήλιο που προσπαθεί να φανεί αντάξιος των φωτιστικών σωμάτων του στούντιο (το κλίμα των Κανών όπως και της Βενετίας είναι ότι χρειάζεται για να φιλοξενήσει το μύθο της βεντέτας). Εκεί μπορεί να δει κανείς υπέροχες εικόνες, υπερβολικό αυθορμητισμό, φυσικά τέλεια προετοιμασμένο, εικόνες εξίσου τελετουργικές με αυτές του κινηματογράφου. Τα πάντα συντείνουν στο να δημιουργήσουν μία εικόνα ζωής Ηλυσίων Πεδίων. Δίνω την εικόνα είναι ο ακριβής όρος, γιατί απλούστατα, πρόκειται για μία πόζα που δεν αφορά μόνο το κοινό των Κανών αλλά και όλου του κόσμου, μια και τα φωτογραφικά τρικ, η τηλεόραση και τα επίκαιρα θα μεταφέρουν την πόζα αυτή σε ολόκληρο τον κόσμο.
ΠΗΓΗ: ΟΙ ΣΤΑΡ ΤΟΥ ΕΝΤΓΚΑΡ ΜΟΡΕΝ, ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΠΑΪΡΙΔΗ
CAMERA STYLO 