Λάλκα, 1400 μέτρα υψόμετρο, extreme λαογραφία || Γράφει η Βασιλική Παπαγεωργίου, Εθνολόγος- Κοιν. Ανθρωπολόγος, Δρ

13 Ιουνίου, 2020 

Αίφνης, η Λένα Κιτσοπούλου μας θυμίζει ότι στα 1400 μέτρα υψόμετρο ζουν άνθρωποι. Λάλκα, ορεινή Ναυπακτία, ορεινή Ελλάδα. O κόσμος της πρωτογενούς παραγωγικής δραστηριότητας, απόμακρος και ξένος, διαφορετικός και απεχθής για τον αστό, αυτός ο κόσμος λανθάνει ή υπονοείται στην οπτικοακουστική παραγωγή ΛΑΛΚΑ, στο πλαίσιο του project ENTER του Ιδρύματος Ωνάση.*

Ο Covid-19 ήρθε, και πάγωσε κάθε δραστηριότητα στην πόλη. Παίζοντας με την “επιστροφή στη φύση”, ένα επίκαιρο σύνθημα που η αναγκαστική καραντίνα υπογράμμισε, συνταιριάζοντάς το με μια trendy “δυτική”, αστική οικολογική οπτική, η δημιουργός μας δείχνει ότι η φύση πάντα υπήρχε, αλλά όχι με τους τρόπους που συχνά κατασκευάζουν φαντασιακά οι άνθρωποι της πόλης.

Ο “πολιτισμένος” δυτικός άνθρωπος, βλέπει τη φύση με τα δικά του μάτια: εξημερωμένη, προσιτή, κατάλληλη για τις διακοπές, για διάλειμμα από την “κανονική” ζωή, κατάλληλη για επενδύσεις, καταλύματα luxury ευεξίας, ιδανική για ξεπούλημα μετά την κρίση. Ακόμη και στην οικολογική της εκδοχή, τόσο προβεβλημένη σήμερα, βρίσκεται πολύ μακριά από τις αντιλήψεις των τοπικών αγροτοκτηνοτροφικών πληθυσμών.

Στο βίντεο ΛΑΛΚΑ η Κιτσοπούλου σκοτώνει ένα ζαρκάδι και φυσάει προκλητικά τον καπνό του τσιγάρου της που καπνίζει μανιωδώς. Χέρια ξεσκίζουν το τομάρι, το τεμαχίζουν, αφαιρούν εντόσθια, καθαρίζουν ψάρι, τρώνε ωμό κρέας, στο έδαφος κυλάει αίμα. Είναι το έτερο πρόσωπο που εμφανίζεται στο βίντεο, ο εντόπιος επονομαζόμενος “Ινδιάνος”, που χορεύει πωρωμένος υπό τους ήχους της garage-rock που ακούγονται, κρατώντας το σφάγιο και τεμαχίζοντάς το ρυθμικά. Σκηνές που προκάλεσαν αντιδράσεις, ενώ ξεσήκωσαν τη μήνη των ζωοφιλικών οργανώσεων.

Αυτή η υπερβολή στην αναπαράσταση, ενός είδους τέχνη του σοκ, μεγεθύνει τη φρίκη του φοβισμένου αστού για εμπειρίες που είναι κοινές στο λαό της υπαίθρου. Η λαογραφία μας έχει διδάξει το σπουδαίο μάθημα του λαϊκού βίου, που, στενά συνδεδεμένος με την παραγωγική γεωργοκτηνοτροφική δραστηριότητα, διαθέτει άλλες χρονικότητες, άλλη σχέση με τις εναλλαγές των εποχών, του κύκλου της ζωής και του θανάτου, άλλα βιώματα του χώρου και του τόπου.

Ο δυτικός καπιταλιστικός πολιτισμός έχει βάναυσα επιβάλει την αισθητική των ελίτ, έτσι ώστε η αισθητική της φύσης, του λαού της παραγωγής, να δείχνει “χοντροκομμένη”, “αντιαισθητική”. Όπως στο ωμό ψάρι που τρώγοντας επιτόπου ο Ινδιάνος, υπαινίσσεται ειρωνικά την ομοιότητά του με το γκουρμέ σούσι της lifestyle γαστρονομίας, όπως του lifestyle είναι τα σύγχρονα κινήματα των vegan, κατά της κρεοφαγίας και κατά της κτηνοτροφίας

ΛΑΛΚΑ, μια οπτικοακουστική παραγωγή ανοιχτή σε “αναγνώσεις”, ανοιχτή σε θετικές και αρνητικές κριτικές, με μηνύματα γύρω από τη σχέση μας με τη φύση και τον πολιτισμό και ρητή προεξαγγελτική προτροπή – στο κειμενάκι που συνοδεύει το βίντεο – να σκεφτούμε για τον καπιταλισμό ως φασιστικό οικονομικό σύστημα που μας υποδηλώνει. Συμφωνώντας με την καλλιτέχνιδα, προτιμώ επίσης να “διαβάσω” τα μηνύματα της συμπόρευσης με έναν κόσμο που χάνεται και που είναι καταδικασμένος στο ξεπούλημα. Ήδη η μετά Covid–19 κυρίαρχη ενημέρωση αφορά στις αναπτυξιακές επενδύσεις των μεγάλων funds και στους ξένους που αναζητούν επιθετικά τόπους- φιλέτα για αγορές και αξιοποίηση. Εντόπια γη και παραγωγή στο έλεος της κερδοφορίας και της απώλειας της αυτονομίας τους.

Μπράβο στη Λένα Κιτσοπούλου για μια αιρετική δημιουργία που σοκάρει, όχι γιατί δείχνει ωμό κρέας και πολύ αίμα, αλλά επειδή αφηγείται την αντίστιξη φύση:πολιτισμός με μη αναμενόμενο τρόπο, αναπαριστώντας την με γλώσσα ενάντια στην κυρίαρχη αισθητική και στο λόγο της ωραιοποιημένης συγκάλυψης.

https://www.icineman.com/

Στον οικισμό Λάλκα, σε υψόμετρο 1.400 μ., συνειδητοποιώ πόσο πολύ έχει αδρανήσει η δύναμη του ανθρώπου για την επιβίωση μέσα στο παγκόσμιο, φασιστικό οικονομικό σύστημα, το οποίο ονομάζεται καπιταλισμός και στο οποίο όλοι μας έχουμε υποδουλωθεί, νομίζοντας ότι η ποιότητα της ζωής μας προοδεύει μαζί με την επιστήμη και την τεχνολογία, ενώ πεθαίνουμε πλέον, όχι από τον Covid-19, αλλά από καρκίνους, εγκεφαλικά, αυτοάνοσα, καταθλίψεις και πίεση. Η επίθεση και ο σκοτωμός, όταν θες να φας, δεν είναι κακιά, είναι μια βία της φύσης με την οποία οφείλουμε να είμαστε συμφιλιωμένοι. Κάποιος που επιλέγει να φάει το καλύτερο κρέας για τον οργανισμό του σίγουρα δεν είναι χειρότερος από τον οικολόγο που έχει ένα σκυλί στο μπαλκόνι του στην Αθήνα. Με το πρότζεκτ αυτό θέλω να μιλήσω για το δικαίωμα του ανθρώπου να αφήνει τον χρόνο να κυλάει χωρίς την έπαρση του να πράττει όλη την ώρα καλοσύνες και σπουδαία έργα. Η ζωή δεν είναι φόβος και πανικός, ούτε ένα μηνιάτικο που χωρίς αυτό πεθαίνεις. Η ζωή είναι αέρας που πρέπει να τον αφήνεις να σε πηγαίνει και όχι να τον υποτιμάς. Το πρότζεκτ αυτό προτείνει να αγαπήσουμε τα ένστικτά μας, να τα γιορτάσουμε, τουλάχιστον να μην τα καταπιέζουμε άλλο στον βωμό μιας δήθεν πολιτισμένης και ανελεύθερης ζωής.

Ο Covid-19 είναι για μένα μια ευκαιρία να συνεχίσω κουβαλώντας πάνω μου μια πολύ σημαντική εμπειρία, η οποία με κάνει πλέον να θέλω να αλλάξω το πριν μου και όχι να θέλω αγωνιωδώς να επιστρέψω σε αυτό.

Λένα Κιτσοπούλου

*για το project ENTERhttps://www.onassis.org/el/enter/about

Οn l i n e (διαδικτυακά) και Δια Ζώσης Σεμινάρια Κινηματογράφου 2020 !!

Συμπληρώστε τη δήλωση ενδιαφέροντος:

Σχολιάστε

Εισάγετε τα παρακάτω στοιχεία ή επιλέξτε ένα εικονίδιο για να συνδεθείτε:

Λογότυπο WordPress.com

Σχολιάζετε χρησιμοποιώντας τον λογαριασμό WordPress.com. Αποσύνδεση /  Αλλαγή )

Φωτογραφία Facebook

Σχολιάζετε χρησιμοποιώντας τον λογαριασμό Facebook. Αποσύνδεση /  Αλλαγή )

Σύνδεση με %s

Ο ιστότοπος χρησιμοποιεί το Akismet για την εξάλειψη των ανεπιθύμητων σχολίων. Μάθετε πως επεξεργάζονται τα δεδομένα των σχολίων σας.