Το Στάχτες και Διαμάντια είναι ένα αριστούργημα. Η κατάφαση αυτή μπορεί να αμφισβητηθεί. Εμένα του ίδιου, στο έργο του Bάιντα, οι προτιμήσεις μου είναι άλλες, ο Σαμψών, λόγου χάρη. Αν αναζητώ μια εικόνα της Πολωνίας που να με συγκινεί και να φωλιάζει μέσα μου, θα διάλεγα μάλλον τον Αποχαιρετισμό του Χας, που ο τόνος του είναι πιο απαλός, κι η πίκρα του πιο μυστική. Μια ταινία όμως δεν κρίνεται από το δέσιμό της με μια ατομική ευαισθησία. Κρίνεται από την απήχησή της. Μπορούμε να κακολογούμε το κοινό των κινηματογραφικών λεσχών, την κινηματογραφική του έλλειψη καλλιέργειας, τη βαθιά του έλλειψη περιέργειας, τους περιστασιακούς σνομπισμούς του. Όμως το κοινό αυτό, και όχι η κριτική δίνει μια θέση στα έργα. Σε κάθε προβολή, το Στάχτες και Διαμάντια κερδίζει το παιχνίδι. Αυτό το πυκνό και περίπλοκο έργο, ιδιότυπα πολωνικό στις προεκτάσεις του, χάρισε στον πολωνικό κινηματογράφο μια παγκοσμιότητα που κανένα άλλο προηγούμενα δεν μπορούσε να διεκδικήσει.
