Πίσω από τις θημωνιές (2022) | η Πολυβραβευμένη ταινία της Ασημίνας Προέδρου || από 19 Ιανουαρίου 2023 || Διαβάστε τις διθυραμβικές κριτικές για την ταινία

Σύνοψη [Ένα τραγικό συμβάν στα βόρεια σύνορα της Ελλάδας φέρνει μια τριμελή ελληνική οικογένεια μπροστά σε προσωπικά αδιέξοδα με τον καθένα να πρέπει να αναλογιστεί για πρώτη φορά στη ζωή του το κόστος των πράξεών του.]

Επισκόπηση: Ένας ψαράς και αγρότης, κάτοικος ενός παραλίμνιου χωριού στα βόρεια σύνορα της Ελλάδας, πνιγμένος στα χρέη, αρχίζει να μεταφέρει μετανάστες με τη βάρκα του έναντι αδράς αμοιβής. Η γυναίκα του, νοικοκυρά και εκκλησάρισσα του χωριού, αναζητά τον πραγματικό Λόγο του Θεού, ενώ η κόρη τους προσπαθεί να ορίσει τη ζωή της μέσα στο καταπιεστικό περιβάλλον στον οποίο ζει. Μέχρι που ένα τραγικό γεγονός θα αλλάξει τις ισορροπίες και θα φέρει τους τρεις ήρωες μπροστά σε προσωπικά αδιέξοδα και αδυναμίες, με τον καθένα να πρέπει να αναλογιστεί για πρώτη φορά στη ζωή του το κόστος των πράξεών του.

Σκηνοθεσία: Ασημίνα Προέδρου Σενάριο: Ασημίνα Προέδρου

Διεύθυνση φωτογραφίας: Σίμος Σαρκετζής Μοντάζ: Ηλέκτρα Βενάκη

Ήχος: Νίκος Παπαδημητρίου, Ηλέκτρα Βενάκη, Περσεφόνη Μήλιου, Κώστας Βαρυμποπιώτης

Μουσική: Μάριος Στρόφαλης

Ηθοποιοί: Στάθης Σταμουλακάτος, Λένα Ουζουνίδου, Ευγενία Λάβδα, Χρήστος Κοντογεώργης, Ντίνα Μιχαηλίδου

Παραγωγή: Αργοναύτες ΑΕ, FICTION PARK, Sektor Film Παραγωγοί: Ιωάννα Μπολομύτη, Markus Halberschmidt, Vladimir Anastasov, Angela Nestorovska Συμπαραγωγή: ΕΡΤ, Atalante Productions AE, ΕΚΚ, ΕΚΟΜΕ, ZDF/Arte, Eurimages, North Macedonia Film Agency, MEDIA Creative Europe, SEE Cinema Network, DI.VI.PE.K., Αυτοτελές Τοπικό Γραφείο Διευκόλυνσης Οπτικοακουστικών Παραγωγών (Film Office) της Περιφέρειας Κεντρικής Μακεδονίας

Κοστούμια: Κική Μήλιου Σκηνικά: Εδουάρδος Γεωργίου Μακιγιάζ: Δώρα Νάζου Φορμάτ: DCP Χρώμα: Έγχρωμο Χώρα Παραγωγής: Ελλάδα, Γερμανία, Βόρεια Μακεδονία Έτος Παραγωγής: 2022 Διάρκεια: 118΄ Ελληνική διανομή: Tanweer, info@tanweer.gr Επικοινωνία: Αργοναύτες ΑΕ (Ιωάννα Μπολομύτη, ibolomyti@argonautsproductions.gr) 

ΠΑΡΑΓΩΓΗ: Ελλάδα, Γερμανία, Β.Μακεδονία ΔΙΑΡΚΕΙΑ: 118' ΔΙΑΝΟΜΗ: Tanweer Πίσω από τις Θημωνιές 7.8/10

Crossroads Co-production Forum 2016

Ασημίνα Προέδρου

Η Ασημίνα γεννήθηκε το 1982 στην Αθήνα. Είναι η σκηνοθέτης της πολυβραβευμένης μικρού μήκους ταινίας Red Hulk (2013), η οποία κέρδισε, μεταξύ άλλων, το Χρυσό Διόνυσο στο Φεστιβάλ Δράμας (2013) και το Α΄ Βραβείο Καλύτερης Μικρού Μήκους στις Νύχτες Πρεμιέρας (2013) και έκανε διεθνή πρεμιέρα στο Φεστιβάλ Κινηματογράφου του Clermont- Ferrand (2014).
Φιλμογραφία

2012 Facets of Loneliness (μμ)
2013 Red Hulk (μμ)
2022 Behind the Haystac

[δεν έχω δει την ταινία αφού μένω μόνιμα πλέον στην Πάτρα και για να είμαι ειλικρινής είχα πολλούς μήνες να διαβάσω ειδήσεις ακόμα και πολιτιστικές (τηλεόραση δεν έχω πάνω από 30 χρόνια και δεν διαβάζω ειδήσεις ούτε στο διαδίκτυο δεν ξέρω για πόσους μήνες). Το μόνο που έχω να καταθέσω αυτή τη στιγμή πριν δω την ταινία είναι ότι η Ασημίνα Προέδρου υπήρξε μαθήτριά μου στα πρώιμά της κινηματογραφικά βήματα, ήταν ένα κορίτσι που από τότε είχα προβλέψει ότι θα ξεχωρίσει και ως καλλιτέχνης και ως προσωπικότητα. Μη κομφορμίστρια- αγωνίστρια, πολύ καλός, γελαστός άνθρωπος με μεγάλη όρεξη για μάθηση και για δουλειά δημιουργική, ένα «παιδί μετράει τα άστρα», αυτόφωτη που δεν χρωστάει εντέλει τίποτα σε δασκάλους σε κόμματα κλπ παρά μόνο στην μεγάλη ψυχή και αξία της και στη μεγάλη της επιθυμία να συμβάλλει στην προσπάθεια για έναν καλύτερο κόσμο, φωτεινότερο, σίγουρα θα αφήσει το στίγμα της στον ελληνικό κινηματογράφο.  Και θα φέρει στο προσκήνιο έναν αγωνιστικό, πολιτικό ελληνικό κινηματογράφο. Γιάννης Καραμπίτσος]

ΚΡΙΤΙΚΕΣ

Πίσω από τις Θημωνιές
Behind the Haystacks
2022

Πίσω από τις Θημωνιές
Γιάννης Καντέα-Παπαδόπουλος
3,5/5
19 Ιανουαρίου, 2023

Αθόρυβα και συγκυριακά, όπως συμβαίνει συχνά, από το 2020 στο ελληνικό σινεμά αρχίζει να ξεχωρίζει μια ολόφρεσκη σκηνοθετική τάση, η οποία θέλει νέους δημιουργούς να θέτουν με ανθρωποκεντρικούς όρους μια σειρά από συναισθηματικά και πολιτικά φορτισμένα ζητήματα. Όπως η ζωή σε μια επαρχία ρημαγμένη από την οικονομική κρίση («Digger»), η γεμάτη κινδύνους μεταναστευτική εμπειρία («Παρί») και η μοναξιά της αστικής αποξένωσης («Πρόστιμο», «Broadway»). Όλα τους, φιλμ που επιχειρούν να αποτυπώσουν τα βιώματα λαϊκών χαρακτήρων, υιοθετώντας ένα ανεπιτήδευτο κινηματογραφικό ύφος που νοιάζεται για την αυθεντικότητα. Υπό αυτήν την έννοια, δεν θα ήταν αδόκιμο η συγκεκριμένη τάση να περιγραφεί ως ελληνικός νεορεαλισμός, εξαιτίας, επιπλέον, του πρωτότυπου βλέμματος που ρίχνει στα σωθικά της σύγχρονης Ελλάδας.

Το υποβλητικό ντεμπούτο της Ασημίνας Προέδρου, έτσι, έρχεται να συνοψίσει αλλά και να εμπλουτίσει δυναμικά το παραπάνω ρεύμα, ως ένα παλλόμενο κοινωνικό ψυχογράφημα που ψηλαφεί περίπλοκα πολιτικά διακυβεύματα και ηθικά αδιέξοδα, χωρίς να χάνει στιγμή την ανθρωπιά του. Πρωταγωνιστές της σκηνοθέτριας είναι τα μέλη μιας οικογένειας σε ένα χωριό της Βόρειας Ελλάδας, κοντά στα σύνορα, τα οποία έρχονται σε σύγκρουση, όταν διαδοχικά τραυματικά γεγονότα οδηγούν τις σχέσεις τους στα άκρα. Ο πατέρας (Στάθης Σταμουλακάτος) καταφεύγει στην παρανομία για να ξεχρεώσει, η μητέρα (Λένα Ουζουνίδου) βρίσκεται εγκλωβισμένη μεταξύ της πυγμής του άντρα της και του χριστιανικού συντηρητισμού, ενώ η κόρη (Ευγενία Λάβδα) μάχεται να βρει τη φωνή της, διεκδικώντας μια αργοπορημένη χειραφέτηση.

Η Προέδρου χωρίζει την αφήγησή της σε κεφάλαια, με το καθένα να υιοθετεί την οπτική γωνία των μελών της οικογένειας, επιδεικνύοντας ζηλευτή αφηγηματική αυτοκυριαρχία και υφολογική στιβαρότητα, ακόμα και όταν ανά σημεία πλατειάζει. Πρόκειται, ωστόσο, για κάτι αμελητέο σε ένα ντεμπούτο που πετυχαίνει πολλά περισσότερα. Κάθε ενότητα δεν αναπαριστά απλώς ένα βίωμα, αλλά και μια συμβολική σύγκρουση με τα «γρανάζια του συστήματος». Την καπιταλιστική παρακμή, όπως εκδηλώνεται μέσω της ιδιοτελούς αλληλοεκμετάλλευσης (υπόκοσμος, προσφυγικό), την πνιγηρή πατριαρχική και θρησκευτική καταπίεση, ένα πολυσήμαντο ψηφιδωτό που βρίσκει αναλογίες στην εξαιρετική μικρού μήκους της δημιουργού «Red Hulk».

Παρά το εννοιολογικό βάρος της, η ταινία σε καμία στιγμή δεν μοιάζει «φορτωμένη». Γι’ αυτό ευθύνεται η ξεχωριστή προσέγγιση της Προέδρου, η οποία έχει ως προτεραιότητα την ουσιώδη ενδοσκόπηση στην πληγωμένη ψυχοσύνθεση των οικείων σε όλους χαρακτήρων της. Στέκεται συνειδητά απέναντι στο κατεστημένο που σκιαγραφεί και το αποδομεί, δείχνοντας τους ήρωές της να μετατρέπονται σε κινητά ερείπια, καθώς γνωρίζουν πως είναι ανήμποροι να διορθώσουν τα λάθη τους. Όπως και η Προέδρου ξέρει ότι τίποτα δεν είναι απλό σε όσα σχολιάζει, αλλά γι’ αυτό το σινεμά της είναι πολύτιμο. Ένα σινεμά κοινωνικά ανήσυχο που αφουγκράζεται επουλωτικά καθώς αμείλικτα καταγγέλλει.

Ελλάδα. 2022. Διάρκεια: 118 ́. Διανομή: TANWEER.
https://www.athinorama.gr/

__________

Ένα στέρεο, τολμηρό, πολιτικό ντεμπούτο μεγάλου μήκους από την Ασημίνα Προέδρου του «Red Hulk» που συνεχίζει να κοιτάζει κατάματα την ελληνική κοινωνία χωρίς φόβο και πολύ πάθος.
10 Ιανουαρίου 2023

Μανώλης Κρανάκης 3,5/5

Μια παρέα μικρών παιδιών παίζουν κοντά σε μια λίμνη. Η κάμερα τα παρακολουθεί από κοντά. Οι κινηματογραφικοί κώδικες, το νιώθεις, σε προετοιμάζουν για κάτι κακό, ένα ατύχημα, μια στιγμή που θα σκοτεινιάσει την υπέροχη ανοιξιάτικη ημέρα, ένα τραγικό γεγονός που θα αλλάξει για πάντα τις ζωές μιας ολόκληρης κοινότητας, μιας ολόκληρης κοινωνίας.

Το κακό όμως δεν θα συμβεί. Για έχει ήδη συμβεί. Και έχει ήδη σκεπαστεί με επιμέλεια κάτω από τόνους ψεμάτων, ανθρώπινης υποκρισίας, κάτω από άλλα μικρά και μεγάλα εγκλήματα που με τη σειρά τους κρατούν ολοζώντανο έναν κύκλο που δεν τελειώνει ποτέ, κρυμμένα κι αυτά στον βυθό της λίμνης, πίσω από τις θημωνιές. Αν ξεβραστούν, θα επιπλεύσουν για να (και αν) διαταράξουν την τακτοποιημένη ζωή όλων όσων υπήρξαν συνένοχοι στο έγκλημα. Και τότε ίσως κάτι αλλάξει…

Η Ασημίνα Προέδρου, στην πρώτη της ταινία μεγάλου μήκους, έρχεται μια δεκαετία μετά το σοκ του μικρού μήκους «Red Hulk» για να επιβεβαιώσει πως δεν υπήρξε τυχαία η θαρραλέα, ανήσυχη δημιουργός που αποτύπωσε με ανατριχιαστικό timing, περισσότερο από οποιαδήποτε άλλη, τη γέννηση και γιγάντωση του φιδιού της Χρυσής Αυγής. Στο «Πίσω από τις Θημωνιές» που διαδραματίζεται το 2015, η Χρυσή Αυγή βρίσκεται ως κραταιό τρίτο κόμμα στη Βουλή, η Ελλάδα ζει το μεγαλύτερο μεταναστευτικό κύμα της ιστορίας της και το βλέμμα της στρέφεται στον μικρόκοσμο μιας οικογένειας κοντά στα βόρεια σύνορα της Ελλάδας.

Ο πατέρας δουλεύει στα κτήματα και περιστασιακά ως ψαράς για διανομές στην γειτονική (ακόμη τότε) Πρώην Γιουγκοσλαβική Δημοκρατία της Μακεδονίας, χρωστάει στην εφορία από μια «μαύρη» δουλειά που έκανε στο παρελθόν και θα ενδώσει στην πρόταση του προύχοντα κουνιάδου του να περνάει παράνομα μετανάστες από τα σύνορα. Η μητέρα έχει (κυριολεκτικά) τα κλειδιά της εκκλησίας της ενορίας, που αρνείται να φιλοξενήσει τους μετανάστες που ζουν έξω στον χιονιά, μια γυναίκα χωρίς θέση και άποψη που τακτοποιεί και «καθαρίζει» συνεχώς τις βρωμιές των άλλων. Η κόρη είναι ένα κορίτσι που δεν μπορεί να ελέγξει την «ενηλικίωση» της, παιδί για τον πατέρα της, γυναίκα για τον άντρα που αγαπάει, σταρ στα μουλωχτά στο μπουζουξίδικο όπου θα οργανώσει την επανάστασή της.

Αυτοί οι τρεις άνθρωποι αποτελούν τα τρία κεφάλαια της ταινίας της Ασημίνας Προέδρου σε ένα παιχνίδι με το χρόνο και τις οπτικές γωνιές που χρησιμοποιεί το τέχνασμα, όχι για να εντυπωσιάσει αλλά για να σκάψει ακόμη βαθύτερα μέσα στις επιθυμίες, τις αγωνίες, τις αντιδράσεις, τις μικρές ανεπαίσθητες στιγμές που ορίζουν ολόκληρες ζωές και εκείνες τις άλλες – τις στιγμές που θα μπορούσαν να ιδωθούν αλλιώς. Το μεγάλο ερώτημα είναι «πώς αλλιώς;», όταν, όπως συμβαίνει νομοτελειακά στις (ελληνικές) τραγωδίες, το παιχνίδι μοιάζει πάντα στημένο, οι μικροί άνθρωποι συνθλίβονται από όσους κρατούν την εξουσία και το τρίπτυχο «πατρίς-θρησκεία-οικογένεια» συνεχίζει να θρέφει γενιές και γενιές ανθρώπων που νιώθουν πάνω στο πετσί τους την υποκρισία αλλά συνεχίζουν να είναι ρατσιστές, να κοινωνούν κάθε Κυριακή με λερωμένα από το έγκλημα χέρια και να φτιάχνουν οικογένειες γιάφκες για περίθαλψη εγκληματιών;

Ίσως ο τρόπος να «το δεις αλλιώς» είναι με το βλέμμα της Ασημίνας Προέδρου.

Που αγαπάει τους ήρωες της, αλλά δεν τους μετακινεί από την γκρίζα γραμμή στην οποία βρίσκονται, θύματα και θύτες οι ίδιοι μιας εξωτερικής και μιας ολότελα δικής τους μοίρας. Που τολμά να ανοίξει την εικόνα του μικρόκοσμου που περιγράφει σε ακόμη περισσότερες ελληνικές παθογένειες (από την κρατική αναλγησία μέχρι την πατριαρχία και από τον ρατσισμό μέχρι την εκκλησία) ακόμη κι όταν δεν νιώθει πολύ σίγουρη να διαχειριστεί τη μεγάλη ταινία που αυτό προμηνύει. Που «φωτογραφίζει» (με το διάτρητο βλέμμα με τη σειρά του, του Σίμου Σαρκετζή) τα σύνορα σαν να επρόκειτο για το πιο όμορφο και ταυτόχρονα το πιο τρομακτικό μέρος στον κόσμο. Που δίνει (ίσως περισσότερο απ’ όσο χρειάζεται) χρόνο στους ηθοποιούς της για να αφηγηθούν τις ιστορίες τους – εδώ τον Στάθη Σταμουλακάτο στην καλύτερη, πιο ολοκληρωμένη ερμηνεία της καριέρας του, την Λένα Ουζουνίδου επιτέλους σε μια ολοκληρωμένη και εντός του εκτοπίσματός της εκρηκτική ερμηνευτική της σιωπή και την νεαρή Ευγενία Λάβδα σε μια απελευθερωτική σκηνή αυνανισμού.

Iσως ο τρόπος να «το δεις αλλιώς» είναι με το βλέμμα της Ασημίνας Προέδρου. Που στέκεται κι αυτή ακίνητη μπροστά στην Ιστορία, προσπαθώντας να την δει «αλλιώς». Με ένα βλέμμα αυστηρό, που κρύβει κατανόηση. Ενα βλέμμα κινηματογραφικό που κρύβει αλήθεια. Ενα βλέμμα που, περισσότερο ή λιγότερο διαυγές, παραμένει διαρκώς άγρυπνο και επείγον.
https://flix.gr/

Το κινηματογραφικό ντεμπούτο μεγάλου μήκους της Ασημίνας Προέδρου («Red Hulk») είναι ένα δυνατό και πολιτικά επίκαιρο οικογενειακό δράμα, με μία θαυμάσια πρωταγωνιστική τριάδα (Σταμουλακάτος, Ουζουνίδου, Λάβδα) που αξίζει της αμέριστης προσοχής σας.

Από τον Πάνο Γκένα 3,5/5

Δέκα χρόνια μετά το πολυβραβευμένο στην Δράμα και Νύχτες Πρεμιέρας «Red Hulk», η Ασημίνα Προέδρου επιστρέφει με το εντυπωσιακό κινηματογραφικό ντεμπούτο της στην μεγάλου μήκους «Πίσω από τις Θημωνιές» και, πίσω από τις κάμερες, ενορχηστρώνει με εξαιρετική ακρίβεια ένα οικογενειακό δράμα που σχολιάζει περίτεχνα τα οικονομικά, θρησκευτικά και πολιτικά αδιέξοδα μιας μικρής κοινωνίας, και κατ’ επέκταση μιας χώρας. Κεντρικά πρόσωπα της νεοελληνικής τραγωδίας, που εκκολάπτεται μεθοδικά γύρω από τη λίμνη της Δοϊράνης, είναι ο Στέργιος (Στάθης Σταμουλακάτος), ένας ψαράς πνιγμένος στα χρέη, η σύζυγός του Μαρία (Λένα Ουζουνίδου), μία θρησκευόμενη γυναίκα με χρέος στον Θεό και η κόρη τους Αναστασία (Ευγενία Λάβδα), μία νεαρή κοπέλα με χρέος στο προσωπικό της όνειρο.

Στην εισαγωγική σκηνή της ταινίας, και εν μέσω μιας τοπικής γιορτής, μία παρέα μικρών παιδιών ανακαλύπτει ένα πτώμα πίσω από τις θημωνιές της λίμνης. Αντιπαραβάλλοντας τον ηλιόλουστο καιρό με την σκοτεινή ανακάλυψη και εκθέτοντας την διάθεση των ενηλίκων να διασκεδάσουν άμεσα τις ανήλικες εντυπώσεις ως ένα παραμύθι, η Ασημίνα Προέδρου ξεκινά την ιστορία της συλλαμβάνοντας την προσοχή του θεατή και την συγκρατεί απερίσπαστη μέχρι τους τίτλους τέλους. Αυτό που θα ακολουθήσει, χωρισμένο σε τρία ευδιάκριτα κεφάλαια που η σκηνοθέτις/σεναριογράφος αφιερώνει στα τρία μέλη της οικογένειας (Στέργιος, Μαρία, Αναστασία) είναι η καλοδομημένη εξιστόρηση των παθών και λαθών ενός αποδομημένου οικογενειακού και κοινωνικού συστήματος.

Ένα οξυδερκές ντεμπούτο που αποπνέει αυτοπεποίθηση, ένα αξιοσημείωτο δείγμα σύγχρονου, καλογραμμένου και προσβάσιμου ελληνικού σινεμά

Το «Πίσω από τις Θημωνιές» τοποθετείται χρονικά το 2015, όταν η Ελλάδα βρέθηκε στο επίκεντρο της προσφυγικής κρίσης, και το γεγονός δρα ως καταλύτης στην ενεργοποίηση της οικογενειακής αντίδρασης. Στο ατμοσφαρικό περιβάλλον ενός πεπερασμένου γεωγραφικού χώρου, όπως η διασυνοριακή λίμνη της Δοϊράνης, η Προέδρου καταγράφει συμβολικά τα όνειρα των τριών πρωταγωνιστών της (στην αρχή κάθε κεφαλαίου) και παρατηρεί με συμπόνια την τραγωδία μέσα και γύρω από αυτήν. Ο Στέργιος θα αποφασίσει να μεταφέρει μετανάστες με τη βάρκα του έναντι αδράς αμοιβής. Η Μαρία ως κλειδοκρατόρισσα της ενορίας παρακολουθεί αμέτοχη το προσφυγικό δράμα. Η Αναστασία επαναστατεί άχαρα σε μία ύστερη απόπειρα χειραφέτησης. Αντιμέτωποι με τα αδιέξοδά τους, οι τρεις τους θα δρομολογήσουν τις εξελίξεις και, ως οφείλεται σε μία τραγωδία, η λύση (μα όχι η κάθαρση) θα επέλθει με μία «θυσία». Στο φινάλε, το εκτονωτικό παραδοσιακό γλέντι θα αποκαλύψει την γύμνια των υπαίτιων και ο ήχος του θα συγκαλύψει τα φονικά μυστικά της λίμνης.

Η σεναριακή ιδέα των ξεχωριστών κεφαλαίων, που δεν ακολουθούν τη λογική εναλλακτικών αφηγήσεων αλα Κουροσάβα αλλά εξυπηρετούν την πλοκή με τις αλληλοεπικαλύψεις των σκηνών και την υποκειμενικότητα των χαρακτήρων, λειτουργεί άψογα στην ταινία και παρακινεί τον θεατή στην ανασύνθεση μιας ψηφιδογραφίας. Σημαντικές ψηφίδες της, η Διεύθυνση Φωτογραφίας του Σίμου Σακερτζή, που εναλλάσσει την στατικότητα της υποβλητικής τοπογεωγραφίας με την αίσθηση του κατεπείγοντος του προσωποπαγούς δράματος, και οι καταπληκτικές ερμηνείες του καστ με ειδική αναφορά στην πρωταγωνιστική τριπλέτα. Ο Στάθης Σταμουλακάτος (Στέργιος) των Οικονομιδικών εκρήξεων διοχετεύει εδώ απερίφραστη οργή κι απελπισία, που αντηχεί τις θεατρικές ερμηνείες του στο «Στέλλα Κοιμήσου» και κυρίως στον «Άγριο Σπόρο», η Λένα Ουζουνίδου χρησιμοποιεί το καλοσυνάτο της πρόσωπο για να ανατρέψει τις προσδοκίες του κοινού με μύχια σκληρότητα και η πρωτοεμφανιζόμενη Ευγενία Λάβδα επωμίζεται θαρραλέα τον συναισθηματικό πυρήνα της ταινίας, αλλά και την (όποια) ελπίδα.

Καίρια καταγραφή της σύγχρονης ελληνικής παθογένειας, που υποθάλπει την συνενοχή για να διατηρεί την βιτρίνα γυαλιστερή, το «Πίσω από τις Θημωνιές» είναι ένα οξυδερκές ντεμπούτο που αποπνέει αυτοπεποίθηση. Με έξι σημαντικές διακρίσεις στο πρόσφατο Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης, η ταινία της Ασημίνας Προέδρου αποτελεί αξιοσημείωτο δείγμα σύγχρονου, καλογραμμένου και προσβάσιμου ελληνικού σινεμά που συνδιαλέγεται δημιουργικά με το παρελθόν (για παράδειγμα, ο «Φόβος» του Κώστα Μανουσάκη εικάζω πως είναι σαφής επιρροή) και – ακόμα πιο σημαντικό – έχουμε ανάγκη.
https://www.cinemagazine.gr

Πίσω από τις θημωνιές ΝΙΝΟΣ ΦΕΝΕΚ ΜΙΚΕΛΙΔΗΣ 3/5

Ελλάδα, 2022.

Τα καίρια προβλήματα που αντιμετωπίζει σήμερα η ελληνική κοινωνία είναι ένα από τα πιο σημαντικά θέματα που απασχολούν τους Έλληνες κινηματογραφιστές. Κι αυτό φαίνεται από τις περισσότερες ταινίες που βλέπουμε τα τελευταία χρόνια στο φεστιβάλ κινηματογράφου της Θεσσαλονίκης. Θέματα που είναι στο επίκεντρο και του φετινού 63ου φεστιβάλ. Με τον καθένα σκηνοθέτη να επιλέγει το δικό του στιλ για να για να μας μιλήσει για το σήμερα και τα προβλήματα της κοινωνίας μας.

Όπως το στιλιζάρισμα στο «Καθαρτήριο» του Βασίλη Μαζωμένου, που είδαμε πρόσφατα, μέχρι το ρεαλιστικό στιλ που χρησιμοποιεί στην ταινία της «Πίσω από τις θημωνιές», η Ασημίνα Προέδρου, που κέρδισε τόσο την ειδική μνεία της διεθνούς κριτικής επιτροπής όσο και τα βραβεία δυο κριτικών επιτροπών (της FIPRESCI και της Πανελλήνιας Ένωσης Κριτικών Κινηματογράφου), καθώς και το βραβείο του Ελληνικού Κέντρου Κινηματογράφου, βραβείο που το μοιράστηκε με την ταινία «Black Stone» του Σπύρου Ιακωβίδη.

Ο αντίκτυπος του μεταναστευτικού στην κοινωνία της ελληνικής επαρχίας, οι οικογενειακές σχέσεις, μέσα από μια οικογένεια που ελέγχει ένας καταπιεστικής πάτερ φαμίλιας, οι ενοχές, η συγκάλυψη αλλά και η εξέγερση από την πλευρά της νεολαίας, είναι τα θέματα της ταινίας της Προέδρου. Η ιστορία της εκτυλίσσεται σε ένα χωριό στα σύνορα της Βόρειας Ελλάδας, με την τριμελή οικογένεια (ο πατέρας, η μητέρα και η έφηβη κόρη) να βρίσκεται στο επίκεντρο μιας αποκάλυψης (η εμφάνιση πνιγμένων μεταναστών), στο οποίο μπλέκονται μέλη και συγγενείς της οικογένειας.

Η ταινία αρχίζει με μια σχεδόν ειδυλλιακή σκηνή (φωτογραφημένη με ξεχωριστή ομορφιά από τον Σίμο Σακερτζή, που όλη η δουλειά του στην ταινία συμβάλλει τα μέγιστα στη δημιουργία της όλης ατμόσφαιρας), με μερικά παιδιά να παίζουν ανέμελα κοντά στη λίμνη μέχρι που ανακαλύπτουν τους νεκρούς και τρέχουν να ειδοποιήσουν τις οικογένειές τους που γιορτάζουν τραγουδώντας, πίνοντας και χορεύοντας, με αφορμή τα γενέθλια της έφηβης (σκηνή στην οποία θα επιστρέψουμε στον επίλογο του φινάλε για να δούμε τον αντίκτυπο).

Η ανεμελιά, που κρύβει μυστικά και ενοχές, η υποκρισία των δήθεν πιστών χριστιανών (ακόμη και η θρήσκα μητέρα κάποια στιγμή λέει στον άντρα της πως ο θεός θα την καταλάβει γιατί είναι πρώτα απ’ όλα μητέρα), το εύκολο χρήμα, η σύγκρουση ανάμεσα σε δυο γενιές (με την έφηβη κόρη να προσπαθεί να βρει το δικό της, ανεξάρτητο δρόμο), οι φόβοι, οι αδυναμίες, τα αδιέξοδα και με το μεταναστευτικό να υπάρχει και να καθορίζει τις πράξεις τους, να ξεδιπλώνονται σταδιακά και όμορφα, μέσα από την εξέλιξη του σεναρίου, για να μας αποκαλύψει τα ηθικά και άλλα προβλήματα που αντιμετωπίζουν τα διάφορα πρόσωπα. Με μια προσέγγιση κι ένα στιλ προσεγμένο σε όλες του τις λεπτομέρειες και με ηθοποιούς που δίνουν εξαιρετικές ερμηνείες.

https://www.enetpress.gr/

«Πίσω από τις θημωνιές» πατρίς, θρησκεία, οικογένεια…
Λήδα Γαλανού 3,5/5

Η Ασημίνα Προέδρου στην πρώτη μεγάλου μήκους ταινία της «Πίσω από τις θημωνιές», παρατηρεί μια οικογένεια αναγνωρίσιμη, ανθρώπους απορημένους γιατί ο κόσμος δεν τους προστάτευσε από τους εαυτούς τους και από την Ιστορία και χαρίζει στον Στάθη Σταμουλακάτο και την Ελένη Ουζουνίδου κινηματογραφικούς ρόλους ζωής | «Βαβυλώνα» του σκηνοθέτη τού «La La Land» Ντέιμιεν Σαζέλ, που συνεχίζει τον φόρο τιμής του στον κινηματογράφο και τη μουσική, όμως αυτή τη φορά σ’ ένα χαοτικό υπερθέαμα χωρίς ειρμό και ουσία | «Ιερή αράχνη» του Αλί Αμπάσι, που στήνει ένα θρίλερ με κινητήριο μοχλό τη σκοτεινή διαδρομή ενός serial killer, για να καταδείξει τον αυταρχισμό και τη διαφθορά της ιρανικής κοινωνίας | «Αλις αγάπη μου», ένα δυναμικό ντεμπούτο για τη Μέρι Νάι, με την Ανα Κέντρικ σ’ έναν πρωταγωνιστικό ρόλο ολκής και το ζήτημα της έμφυλης βίας στο επίκεντρο | «Η μικρή πυροσβέστης» σε σκηνοθεσία Θίοντορ Τι, Λοράν Ζεϊτούν | «Ιβάν ο Τρομερός» του Σεργκέι Αϊζενστάιν, μια ταινία που εξακολουθεί να καθηλώνει με την επική φιλοδοξία της, τον συμβολισμό, την προκλητικότητά της | «Η Κυριακή της μητέρας» σε σκηνοθεσία Εβά Ισόν
Πίσω από τις θημωνιές (Ελλάδα, 2022, 118’)
★★★½☆

● σκηνοθεσία: Ασημίνα Προέδρου
● ηθοποιοί: Στάθης Σταμουλακάτος, Ελένη Ουζουνίδου, Ευγενία Λάβδα, Χρήστος Κοντογεώργης

Η «πρωτοεμφανιζόμενη» Ασημίνα Προέδρου δεν έρχεται με την ήδη βραβευμένη στα Φεστιβάλ της Θεσσαλονίκης και της Γκόα ταινία της σαν κεραυνός εν αιθρία: εάν το 2013 μας είχε κατακεραυνώσει με το μικρού μήκους και τεράστιας δύναμης «Red Hulk», μια ευαίσθητη αποτύπωση της απομόνωσης και της απόγνωσης που τρέφουν τον φασισμό, σήμερα παρουσιάζει την Ελλάδα του 2015, της κρίσης, του προσφυγικού, αλλά και τη διαχρονική, αυτή του συντηρητισμού και της υποκρισίας, με μια διακριτική αλλά απίθανα εύστοχη ματιά και μια σπάνια και τόσο μεταδοτική τρυφερότητα.

Γυρισμένη στο κρύο ερημωμένο τοπίο της Δοϊράνης, η ταινία ξετυλίγεται σ’ ένα χωριό κοντά στο Κιλκίς, εκεί όπου ντόπιοι «μεταφέρουν» πρόσφυγες από τα σύνορα «συμπληρώνοντας» το πενιχρό εισόδημά τους. Αυτό αναγκάζεται να κάνει κι ο Στέργιος, αγρότης και ψαράς, για να μπαλώσει χρέη από παλιότερες κομπίνες και να συντηρήσει το σπίτι του, τη γυναίκα του, την υποτελή και θρησκόληπτη Μαρία και την κόρη του, την Αναστασία, που νιώθει την επανάσταση να σιγοβράζει μέσα της όσο ο Στέργιος εγκλωβίζεται όλο και πιο πιεστικά στις λάθος επιλογές του.

Οι επιλογές της Ασημίνας Προέδρου, αντίθετα, είναι ολόσωστες: σε συνεργασία με τον διευθυντή φωτογραφίας Σίμο Σαρκετζή και με την ομάδα τού art direction και του σκηνογραφικού φτιάχνει το τοπίο-φάντασμα ενός μέρους συναρπαστικού στην ησυχία και τα σκοτωμένα χρώματά του, γεμάτο κρυψώνες για τα πιο τρομερά μυστικά, γεμάτο ανθρώπους ξεφτισμένους σαν τα σπίτια και τα έπιπλά τους, αλλά κι απορημένους γιατί ο κόσμος δεν τους προστάτευσε από τους εαυτούς τους, από την Ιστορία.

Μέσα σ’ αυτό το σύμπαν η ταινία αποτυπώνει τα βασικά χαρακτηριστικά της παραδοσιακής ελληνικής κοινωνίας: τον αυταρχισμό της αρρενωπότητας, τη βία ως αποδεκτό εργαλείο, τον συντηρητισμό της Εκκλησίας, το αδιέξοδο των νέων. Το κάνει όμως απόλυτα χωνεμένα, λες βιωματικά, χωρίς χειριστικές σκηνές και εκβιαστικά ευρήματα, σχεδιάζοντας το πορτρέτο ανθρώπων που γνωρίζουμε καλά, ίσως και που έχουμε μεγαλώσει μαζί τους, καθιστώντας τους γι’ αυτό τόσο πιο τρομακτικούς. Η Προέδρου τους ήρωές της τους παρατηρεί με πρόθεση κατανόησης, με μια βιωματική αγάπη, δεν είναι τέρατα, δεν είναι δαίμονες, είναι οι οικογένειες της παραδιπλανής πόρτας, που παρακολουθείς με συμπάθεια γιατί τους ξέρεις μια ζωή, που δεν δικαιολογείς, όμως καταλαβαίνεις και συγκινείσαι με το δράμα τους.

Με τον Στάθη Σταμουλακάτο στον ωραιότερο, πιο πολυεπίπεδο, ρόλο του στο σινεμά, με την Ελένη Ουζουνίδου να σε διαλύει με τη λεπτομέρεια της ερμηνείας της, συστήνοντας δύο μαγνητικούς νέους ηθοποιούς, την Ευγενία Λάβδα και τον Χρήστο Κοντογεώργη, η ταινία προλαβαίνει να δώσει στους ήρωές τους σάρκα, να μην τους αφήσει με τα στερεότυπα, περιορίζοντας ακόμα και τις πιο flashy σκηνές της -μια νύφη που βυθίζεται στο νερό, έναν παγανιστικό αντρικό χορό- στο ελάχιστο, ματιές κινηματογραφικές που δεν βαραίνουν την ουσία.

Κι έτσι η επιστροφή της Ασημίνας Προέδρου στο σινεμά δικαιώνει… τι; Το προφίλ μιας σκηνοθέτριας που αγαπάει το μεγάλο κάδρο και τα κοντινά πλάνα της παρατήρησης, που τολμά να δείχνει, με τρόπο που δεν χρειάζεται υπογράμμιση, την αλήθεια της δικής μας κοινωνίας. Το «πατρίς, θρησκεία, οικογένεια» που συνεχίζει, αλώβητο, να καταστρέφει γενιές. Τα μικρά εγκλήματα των μικρών ανθρώπων και τα άλλα, τα μεγάλα, της εξουσίας, της υποκρισίας, που συλλογικά κρύβονται κάτω από το χαλάκι το αγορασμένο στη λαϊκή. Ομως κάνοντας όχι κήρυγμα, αλλά λατρευτικό σινεμά.

https://www.efsyn.gr/

(από την ΕΠΟΧΗ 21-22/1/2023)

Μπροστά στον φράχτη!

Το 2013 με τη θαυμάσια μικρού μήκους ταινία «Red Hulk», με θέμα την εμπλοκή ενός νεαρού με μια ναζιστική οργάνωση, η Ασημίνα Προέδρου θριάμβευσε στο Φεστιβάλ της Δράμας. Και να που ήρθε η ώρα να αποδείξει πως η ταινία εκείνη δεν ήταν ένα «πυροτέχνημα» αλλά απλώς η αρχή. Απόδειξη η ταινία «Πίσω από τις θημωνιές» που απολαύσαμε στο Φεστιβάλ Θεσσαλονίκης.

Ο Στέργιος ζει σε ένα χωριό στη Δοϊράνη, μαζί με τη γυναίκα του τη Μαρία και την κόρη του την Αναστασία. Βγάζει τα προς το ζην ψαρεύοντας στη λίμνη ενώ η γυναίκα του ασχολείται με εράνους της εκκλησίας και η κόρη του είναι ασκούμενη νοσηλεύτρια στο νοσοκομείο του Κιλκίς. Δεν θέλει πολλά πάρε δώσε με τον αδελφό της γυναίκας του, το Δημήτρη, επειδή ο τελευταίος κάνει ύποπτες δουλειές. Όταν όμως ο Στέργιος καλείται ως κατηγορούμενος να καταθέσει για μια παλιά υπόθεση που έχει να κάνει με ένα μεγάλο χρέος, αναγκάζεται να ζητήσει βοήθεια από το Δημήτρη, ο οποίος θα του την προσφέρει με αντάλλαγμα να δουλέψει γι’ αυτόν. Όλα συμβαίνουν την εποχή μια σειρά από χώρες της Ευρώπης, με πρώτη τη Γερμανία, αποφάσισαν να κλείσουν προσωρινά τα σύνορα στους πρόσφυγες με αποτέλεσμα χιλιάδες απεγνωσμένοι άνθρωποι να συρρεύσουν στα σύνορα και κυρίως στην Ειδομένη πίσω από το φράχτη που είχε σηκώσει για να τους εμποδίσει η κυβέρνηση της Βόρειας Μακεδονίας (τότε ονομαζόταν ακόμη FYROM). Πολλοί από αυτούς τους απελπισμένους ανθρώπους πληρώνουν διακινητές για να περάσουν τα σύνορα μέσω της Δοϊράνης.

Σ’ αυτό το σκηνικό η Ασημίνα Προέδρου χτίζει την ταινία της. Την χωρίζει σε τρία κεφάλαια και έναν επίλογο, με το καθένα να έχει αναφορά στα τρία πρόσωπα της οικογένειας, τον Στέργιο, τη Μαρία και την Ασημίνα, μέσα από τα μάτια των οποίων βλέπουμε γεγονότα που σαν μικρές ψηφίδες ενώνονται συμπληρώνοντας το παζλ. Μια σειρά από συμβάντα συνταράσσουν τις σχέσεις τους, που συνδέονται με πρόσφυγες και διακινητές, αλληλέγγυους και ρατσιστές, αλήθειες και ψέματα μεταξύ των μελών της οικογένειας και έναν θάνατο!

Συγκλονιστική ταινία που διεισδύει στα γεγονότα και τα βλέπει όχι ως παρατηρητής, όχι ως ρεπόρτερ αλλά με τα μάτια του ανθρώπου που τα βιώνει. Και το πως αυτά μπορούν να αποδομήσουν τις οικογενειακές σχέσεις, να αφυπνίσουν το ένστικτο της επιβίωσης, να βγάλουν τον χειρότερο ή τον καλύτερο εαυτό. Με εμπνευσμένη σκηνοθεσία η Προέδρου χτίζει χαρακτήρες, δημιουργεί ανατροπές, εξερευνά τις οικογενειακές σχέσεις, κοιτάζει κατάματα το κοινωνικό και πολιτικό ζήτημα. Δεν υπάρχουν δικαιολογίες, υπάρχουν θύτες και θύματα, αλληλέγγυοι και διακινητές, αληθινοί άνθρωποι και υποκριτές. Κι αυτά μπορεί να διαλύσουν μια οικογένεια καθώς το ένστικτο της αυτοσυντήρησης οδηγεί στο ψέμα, την απόκρυψη και εντέλει, την ψευδομαρτυρία.

Με υποδειγματικό σκηνοθετικό ρυθμό, που διατηρεί το ενδιαφέρον καθ’ όλη τη διάρκεια της ταινίας, κοντινά και δυναμικά πλάνα, η Ασημίνα Προέδρου ξεδιπλώνει ένα άψογα δομημένο σενάριο και αφηγείται μια συναρπαστική ιστορία. Οι ανθρώπινες σχέσεις εμπλέκονται με την κοινωνική συνθήκη και εξαρτώνται από τα όσα συμβαίνουν. Τα μέλη της οικογένειας είτε έχουν άμεση είτε έμμεση σχέση με τα γεγονότα οφείλουν αργά ή γρήγορα να πάρουν θέση, να συγκρουστούν, να αποφασίσουν. Και κάπου στο βάθος βλέπουμε να τρεμοσβήνει η φλόγα της δικαιοσύνης. Στην ταινία την αντιπροσωπεύει ο δικηγόρος. Όπως ο παπάς αντιπροσωπεύει τη θρησκευτική μισαλλοδοξία και το φανατισμό. Και τι βλέπουμε στο θαυμάσιο φινάλε; Ένα γλέντι όπου χορεύουν όλοι μαζί, ο παπάς, ο δικηγόρος, ο διακινητής κι η ψευδομάρτυρας, την ώρα που κάποιοι άλλοι προσπαθούν να λυτρωθούν από τα φαντάσματα που τους βασανίζουν επιλέγοντας το φευγιό!

Εξαιρετική η μουσική επένδυση του Μάριου Στρόφαλη, πολύ καλές ερμηνείες
(Στάθης Σταμουλακάτος, Λένα Ουζουνίδου, Ευγενία Λάβδα, Χρήστος Κοντογεώργης, Ντίνα Μιχαηλίδου κ.α.) σε μια ταινία που δεν της λείπει τίποτα!

Στράτος Κερσανίδης 3,5/5

https://kersanidis.wordpress.com/

ΠΙΣΩ ΑΠΟ ΤΙΣ ΘΗΜΩΝΙΕΣ (2023)

ΕΙΔΟΣ: Δράμα ΣΚΗΝΟΘΕΣΙΑ: Ασημίνα Προέδρου ΚΑΣΤ: Στάθης Σταμουλακάτος, Λένα Ουζουνίδου, Ευγενία Λάβδα, Χρήστος Κοντογεώργης, Ντίνα Μιχαηλίδου, Πασχάλης Τσαρούχας, Στέφανος Κοσμίδης, Κώστας Φιλίππογλου ΔΙΑΡΚΕΙΑ: 118' ΔΙΑΝΟΜΗ: TANWEER

του Ηλία Φραγκούλη 3/5

Ο Στέργιος αγωνίζεται καθημερινά για να τα βγάλει πέρα και να προσφέρει τα απαραίτητα στην οικογένειά του, σ’ ένα παραλίμνιο χωριό κοντά στη λίμνη Δοϊράνη, στα σύνορα Ελλάδας και Βόρειας Μακεδονίας, περιοχή που χρησιμοποιούν παράνομα αρκετοί πρόσφυγες ως πέρασμα διαφυγής προς άλλες ευρωπαϊκές χώρες.

Από μία εξαιρετικά φτωχή χρονιά για την κινηματογραφική παραγωγή στα μέρη μας, όπως έδειξε η νέα φουρνιά ταινιών του πρόσφατου Φεστιβάλ Θεσσαλονίκης, το «Πίσω από τις Θημωνιές» φαντάζει ως το καλύτερο ελληνικό φιλμ της φετινής σεζόν. Το γεγονός ότι πρόκειται για σκηνοθετικό ντεμπούτο (της Ασημίνας Προέδρου), επισημαίνει ακόμη μία ελπιδοφόρα παρουσία στο φιλμικό τοπίο της χώρας, που νοιάζεται και τάσσεται υπέρ ενός σινεμά αφήγησης… νορμάλ και νηφάλιου, το οποίο μπορεί να απευθύνεται (και) στο πλατύ κοινό. Εάν το τελευταίο ξυπνήσει και ενδιαφερθεί να στηρίξει…

Μια οικογένεια, τρεις άνθρωποι. Ο Στέργιος, αγρότης πνιγμένος από το «φέσι» της κακοδιαχείρισης του Συνεταιρισμού του χωριού, με επιπλέον χρέη από μια «αρπαχτή» που πήγε να κάνει ύστερα από συστάσεις του αδελφού της γυναίκας του, βγαίνει μέχρι και για ψάρεμα, ώστε να τσοντάρει κάτι παραπάνω στο αδειανό πορτοφόλι του σπιτιού. Η Μαρία, η υπομονετική σύζυγος, πιστή νοικοκυρά και εκκλησάρισσα του χωριού, δεν παίρνει καμία πρωτοβουλία στη ζωή και βάζει μπροστά από τα πάντα το Λόγο του Θεού, όσα κι αν είναι τα αμαρτήματα που πρέπει να κρύψει πίσω του. Και η Αναστασία, η νεαρή κόρη, που προσπαθεί να δραπετεύσει από έναν υπερπροστατευτικό πατέρα και να ζήσει ανεξάρτητη, (αρχικά) δοκιμάζοντας την τύχη της ως εκπαιδευόμενη νοσηλεύτρια σε νοσοκομείο του Κιλκίς.

Η Προέδρου στήνει την ιστορία της σε τρία αντίστοιχα με τους κεντρικούς της ήρωες κεφάλαια, αποκαλύπτοντας σταδιακά, ανάλογα με την προσωπική ματιά του «αφηγητή» της, το πλήρες σκηνικό ενός δράματος επαρχίας, βουτηγμένου στο ψέμα και τη συγκάλυψη μιας κοινωνίας μικρής, η οποία ενσωματώνει μέσα της τις παθογένειες ολόκληρης της χώρας. Δίχως να είναι πρωτότυπο το εύρημα και χωρίς να το διαχειρίζεται με κανόνες μυστηρίου στην τοποθέτηση του genre (αν και θα μπορούσε να «παίξει» περισσότερο με κάποιες από τις υποπλοκές της), η Προέδρου πατάει πάνω σ’ ένα σφιχτοδεμένο σενάριο, το οποίο όμως… αγχώνεται να πει πολλά, λες και προσπαθεί να χωρέσει την πλοκή μιας ολόκληρης σεζόν σειράς σε δυο ώρες. Οι αδυναμίες της φανερώνονται στο συνολικό «δέσιμο» του τμήματος / οπτικής της Αναστασίας, που δεν κρύβει πια ιδιαίτερες εκπλήξεις, ούτε και εμβαθύνει πιο ουσιαστικά στα πράγματα. Απλά, τονίζει τους συμβιβασμούς και τις ενοχές όλων των χαρακτήρων, ώστε να οδηγηθούμε στο ξεκαθάρισμα λογαριασμών και την όποια λύτρωση (αν είναι δυνατόν να επιτευχθεί για κάποιο από τα μέλη της οικογένειας, δηλαδή).

Το φιλμ ενισχύεται από την παρουσία ενός δυνατού και σωστά τοποθετημένου καστ ηθοποιών, με τον Στάθη Σταμουλακάτο να κυριαρχεί με χαρακτηριστική άνεση, ενώ ο άλλος «συνήθης ύποπτος» με δουλειά υψηλού επιπέδου στο ενεργητικό του, ο Σίμος Σαρκετζής στη διεύθυνση φωτογραφίας, «χρωματίζει» όπως πρέπει το περιβάλλον (φύση, νυχτερινά, μουντίλα μέρας, έως και σκυλάδικο) στο οποίο διαδραματίζεται η πλοκή. Λίγο παράταιρα τα «αγγελοπουλικά» κάδρα που συνόδευαν τα ονόματα – «μεσότιτλους» του κάθε τμήματος του έργου, με αχρείαστο τον «εντυπωσιασμό» των ψηφιακών πουλιών στο τοπίο.

Θα ήθελα να κλείσω με μία ενδιαφέρουσα παρατήρηση. Η Ασημίνα Προέδρου έρχεται να προστεθεί σε μια (μικρή) λίστα πρωτοεμφανιζόμενων γυναικών που σκηνοθετούν στο ελληνικό σινεμά και (αναλογικά) παραδίδουν πολύ καλύτερα αποτελέσματα από αυτά που βλέπουμε από ξένες συναδέλφους τους! Από το (δυστυχώς άνευ διανομής στις αίθουσες, τελικά) «Kala Azar» της Τζάνις Ραφαηλίδου και τον «Ράφτη» της Σόνια Λίζα Κέντερμαν, μέχρι τα «διαμάντια» της περσινής σεζόν, το «Σελήνη, 66 Ερωτήσεις» της Ζακλίν Λέντζου και το «Αγία Έμυ» της Αρασέλης Λαιμού, η Ελλαδίτσα μας τολμά να προτείνει ταλέντο πάνω από μόδες «πολιτικής ορθότητας»! Ποιος το περίμενε…

https://freecinema.gr/

«Πίσω από της θημωνιές» (Ελλάδα/ Γερμανία/ Βόρεια Μακεδονία, 2022) ΚΡΙΤΙΚΗ : ΓΙΑΝΝΗΣ ΖΟΥΜΠΟΥΛΑΚΗΣ 3/5

Γυρισμένη στην ευρύτερη περιοχή του Κιλκίς και μια από τις λίγες ελληνικές ταινίες που έχουν δείξει ειλικρινές και ουσιαστικό ενδιαφέρον για το τοπίο στη λίμνη Δοϊράνη (όπου ένα μεγάλο μέρος της διαδραματίζεται), αυτή η ταινία αποτελεί το υποδειγματικό ντεμπούτο της Ασημίνας Προέδρου στου μεγάλου μήκους κινηματογράφο μυθοπλασίας.

Τεμνοντας την ιστορία της σε κεφάλαια η Προέδρου την χτίζει προσεκτικά και με υπομονή μέσα από τη διαφορετική σκοπιά των μελών της τριμελούς οικογένειας που βρίσκεται σε πρώτο πλάνο: ο αυστηρός αλλά πιεσμένος από παντού πατέρας (Στάθης Σταμουλακάτος), η θεούσα, πλήρως υποταγμένη στον σύζυγό της μητέρα που αρχίζει να νιώθει αμφιβολίες απέναντι στην εκκλησία (Ελένη Ουζουνίδου) και η έφηβη κόρη που ακολουθεί τον δρόμο της προσωπικής επανάστασης (Ευγενία Λάβδα) πυροδοτούν ένα εξαιρετικά γοητευτικό παζλ που με τις εικόνες του ελκύει την ματιά και με το περιεχόμενό του τροφοδοτεί το μυαλό για πολλές σκέψεις.

Από την ιστορία δεν λείπει το «αστυνομικό μυστήριο» (όλα ξεκινούν από την ανεύρεση μιας σορού), η άποψη πάνω στις άκαμπτες κοινωνικές δομές της επαρχιακής Ελλάδας, οι δυσάρεστες συνέπειες της οικονομικής κρίσης, το πάντα επίμαχο ζήτημα της λαθρομετανάστευσης και η υποκρισία της Εκκλησίας. Με φρέσκια ματιά, με την ένθερμη συνδρομή μιας υποκριτικής υψηλού επιπέδου και με την πολύτιμη εμπειρία τόσο του διευθυντή φωτογραφίας Σίμου Σαρκετζή, όσο και της μοντέζ Ηλέκτρας Βενάκη (που είχε τρομερά δύσκολη δουλειά στα χέρια της), η νεαρή σκηνοθέτρια αφήνει το δικό της αποτύπωμα σε ένα ζήτημα που έχει απασχολήσει αρκετά (και ποικιλοτρόπως) τον κινηματογράφο: την διάβρωση στα σωθικά μιας οικογένειας εξαιτίας διαφόρων παραγόντων – και όχι μόνο οικονομικών. Όλα τα «υλικά» της βρίσκονται μέσα σε ένα καζάνι που βράζει και το οποίο αντιλαμβάνεσαι ότι κάποια στιγμή θα εκραγεί. Και θέλεις να είσαι εκεί όταν η έκρηξη γίνει.
https://www.tovima.gr/

Από τον ΧρυσοστομάκηΛακταρίδη 3,5/5

ΠΙΣΩ ΑΠΟ ΤΙΣ ΘΗΜΩΝΙΕΣ: Ένας ψαράς και αγρότης, κάτοικος ενός παραλίμνιου χωριού στα βόρεια σύνορα της Ελλάδας, πνιγμένος στα χρέη, αρχίζει να μεταφέρει μετανάστες με τη βάρκα του έναντι αδράς αμοιβής. Η γυναίκα του, νοικοκυρά και εκκλησάρισσα του χωριού, αναζητά τον πραγματικό Λόγο του Θεού, ενώ η κόρη τους προσπαθεί να ορίσει τη ζωή της μέσα στο καταπιεστικό περιβάλλον στον οποίο ζει. Μέχρι που ένα τραγικό γεγονός θα αλλάξει τις ισορροπίες και θα φέρει τους τρεις ήρωες μπροστά σε προσωπικά αδιέξοδα και αδυναμίες, με τον καθένα να πρέπει να αναλογιστεί για πρώτη φορά στη ζωή του το κόστος των πράξεών του. Η πιο βραβευμένη ταινία του περασμένου Φεστιβάλ θεσσαλονίκης βγαίνει στις αίθουσες αναζητώντας τους θεατές που σίγουρα της αξίζουν, καθώς πρόκειται για ένα σύγχρονο δράμα που αφορά το ελληνικό σήμερα αν και η ιστορία του εξελίσσεται το καυτό σε γεγονότα 2015, την εποχή που το λεγόμενο προσφυγικό πρόβλημα μαζί με τις επιπτώσεις της προσφυγικής κρίσης βρισκόντουσαν στο απόγειό τους. 10 χρόνια μετά την μικρού μήκους ταινία της «Red Hulk» η Ασημίνα Προέδρου έρχεται για να αποδείξει πως η δυναμική εκείνης της δημιουργίας της δεν ήταν τυχαία. Το βλέμμα της είναι διεισδυτικό, σύγχρονο και επείγον με τον τρόπο που έβλεπε κάποτε την ελληνική πραγματικότητα και ο Κωνσταντίνος Γιάνναρης, χωρίς αισθητικές φορτιτούρες, αλλά με την ματιά κάποιου που ζούσε την καθημερινότητά της στους δρόμους της πόλης που εδώ εξελίσσεται στο τρομακτικό και ταυτόχρονα λυρικό τοπίο των συνόρων της χώρας μας με την Βόρεια Μακεδονία, ανιχνεύει κινηματογραφικά την σκοτεινή πλευρά ενός κόσμου με υποκριτική ηθική και διαλυμένες αξίες. Πρόκειται για μία από τις καλύτερες ελληνικές ταινίες της νέας εσοδείας. Βραβείο FIPRESCI του Ελληνικού Τμήματος του 63ου Φεστιβάλ Θεσσαλονίκης, Βραβείο ΕΡΤ, Ελλήνων Κριτικών Κινηματογράφου, Ειδική Μνεία στο Γνωρίστε τους Γείτονες, Βραβείο ΕΚΚ Καλύτερου Location, Καλύτερης Πρώτης Ταινίας στο Διεθνές Φεστιβάλ Κινηματογράφου της Ινδίας (Γκόα). Info: Πίσω από τις Θημωνιές (Behind the Haystacks). Κοινωνική Δραματική. Ελλάδα, Γερμανία, Βόρεια Μακεδονία, 2022. Πρεμιέρα: Πέμπτη, 19 Ιανουαρίου. Σκηνοθεσία: Ασημίνα Προέδρου. Παίζουν: Στάθης Σταμουλακάτος, Λένα Ουζουνίδου, Ευγενία Λάβδα, Χρήστος Κοντογεώργης, Ντίνα Μιχαηλίδου. Διανομή: Tanweer. [Πηγή: http://www.doctv.gr]

[Πηγή: www.doctv.gr]

ΓΙΑΝΝΗΣ ΒΑΣΙΛΕΙΟΥ 3/5

Στην πρώτη σκηνή της ταινίας μια ομάδα παιδιών παίζει στις όχθες της Λίμνης Δοϊράνης. Σύντομα το ανέμελο παιχνίδι τους θα διακοπεί, καθώς ανακαλύπτουν δυο πτώματα. Η ζωή, και ακριβώς δίπλα, για την ακρίβεια πίσω από τις θημωνιές, ο θάνατος. Τα παιδιά θα σπεύσουν να ενημερώσουν για την ανακάλυψη τους ενήλικες που γλεντοκοπούν λίγο παραπέρα, μα εκείνοι θα τα αποπάρουν. Ένας τους, μάλιστα, θα τους αφηγηθεί μια ιστορία για το φάντασμα ενός ψαρά, ένα «παραμύθι» σαν εκείνο που τους είπαν πριν από λίγο τα παιδιά.

Έτσι ξεκινούν οι Θημωνιές της Ασημίνας Προέδρου, η οποία στη συνέχεια θα τεμαχίσει την αφήγηση σε τρία κεφάλαια, καθένα αφιερωμένο σε ένα μέλος μιας τριμελούς οικογένειας που ζει στα σύνορα Ελλάδα και Βόρειας Μακεδονίας. Τα γεγονότα διαδραματίζονται στα τέλη του 2015, τη χρονιά του μεγαλύτερου μεταναστευτικού κύματος που υποδέχθηκε(;) ποτέ η χώρα μας.

Δεν πρόκειται για μια αφήγηση τύπου Ρασομόν, όπου παρακολουθούμε διαφορετικές εκδοχές της αλήθειας σε σχέση με ένα γεγονός, αν και πλήρη εικόνα για την ιστορία αποκτούμε μόνο μετά το πέρας του τρίτου κεφαλαίου. Το εύρημα αυτό, που δεδομένα θα κρατήσει το ενδιαφέρον του θεατή, παρά τη βραδυφλεγή έναρξη της ταινίας, εξυπηρετεί περισσότερο την ανάδειξη γνώριμων παθογενειών της ελληνικής επαρχίας, με την Προέδρου να τηρεί μια στάση μεγαλύτερης ενσυναίσθησης σε σχέση με αρσενικούς ομολόγους της που κινήθηκαν (και κινούνται) σε παρεμφερή θεματικά πεδία, αναγνωρίζοντας στα ίδια πρόσωπα τόσο την ιδιότητα του θύτη όσο και εκείνη του θύματος και τοποθετώντας τις πράξεις και τις συμπεριφορές τους σε ένα ευρύτερο κοινωνικό πλαίσιο.

Τα μουντά χρώματα της φωτογραφίας του Σίμου Σαρκετζή σκιαγραφούν έναν τόπο στερημένο από ελπίδα, η κάμερα στο χέρι δίνει την αίσθηση ενός καθημερινού κατεπείγοντος, όποτε αυτό είναι απαραίτητο, και η Προέδρου στήνει μεθοδικά τη διαδρομή προς την κορύφωση της (αναπόφευκτης) τραγωδίας, θέτοντας τη μεγαλύτερη ερμηνευτική πρόκληση στη νεαρή Ευγενία Λάβδα, η οποία πετυχαίνει συναισθηματικό κρεσέντο ικανό να σου σηκώσει την τρίχα.

Αυτό το γαϊτανάκι συγκάλυψης και συνενοχής ολοκληρώνεται πικρά και ειρωνικά, με τα μέλη της κοινότητας να τραγουδούν χαμογελαστά το «Ένα βράδυ βγήκε ο Χάρος για να βρει βιολιά», περιφρονώντας το αληθινό δράμα που συμβαίνει δίπλα τους, άρα την ουσία του τραγουδιού που με τόση ένταση και «ελληνική ψυχή» εκτελούν. Την ίδια ώρα το «φάντασμα του ψαρά» παίρνει τη θέση του στην ιστορία, η αθωότητα αποχωρεί (κυριολεκτικά και μεταφορικά) και ένα θρακιώτικο μοιρολόι αναρωτιέται για πόσο ακόμα θα δίνουμε την κόρη μας «για ένα ζευγάρι παντούφλες και ένα δαχτυλίδι». Δεν πρόκειται για το πολλά υποσχόμενο φιλμ μιας πρωτοεμφανιζόμενης σκηνοθέτιδας αλλά για την ταινία μιας έτοιμης, σίγουρης για τις επιλογές της δημιουργού, καθώς και για μια αξιόλογη κατάθεση στο πολύπαθο εγχώριο αφηγηματικό σινεμά.

https://www.lifo.gr/ 

Κωνσταντίνος Καϊμάκης 3/5

Ένας καταχρεωμένος κάτοικος παραλίμνιου χωριού στα σύνορα της Ελλάδας με την Βόρεια Μακεδονία αναγκάζεται να μεταφέρει παράνομα μετανάστες με τη βάρκα του έναντι αδράς αμοιβής. Την ίδια στιγμή η νοικοκυρά γυναίκα του αναζητά τον πραγματικό λόγο του Θεού ενώ η κόρη τους προσπαθεί να «δραπετεύσει» από το καταπιεστικό περιβάλλον.

Οικογενειακοί δεσμοί σε αδιέξοδο

Η οικογένεια και όχι το μεταναστευτικό είναι το βασικό θέμα της ταινίας που υπογράφει η πρωτοεμφανιζόμενη Ασημίνα Προέδρου. Οι σχέσεις των τριών μελών της οικογένειας που ζει σε ένα ειδυλλιακό φυσικό περιβάλλον (η ομορφιά της λίμνης Δοϊράνης καθηλώνει) θα δοκιμαστούν ύστερα από ένα τραγικό γεγονός. Οι ψυχολογικές και κοινωνικές συνέπειες που θα προκύψουν παρουσιάζονται μέσα σε ένα πλαίσιο που ορίζεται σταθερά από πολιτικές αναφορές.

Η υπόθεση των λαθρομεταναστών κουμπώνει με την πολιτική και οικονομική κρίση που χαντακώνει τον τόπο. Η Ελλάδα του 2015 (η εποχή που εκτυλίσσεται η ιστορία) είναι ένας χώρος γεμάτος δικαιολογημένη οργή, ανείπωτες αδικίες και ανεξέλεγκτες δυνάμεις καταστροφής. Οι διαφορετικές οπτικές των ηρώων δίνουν και την γραμμή αφήγησης του έργου.

Χωρισμένο σε τρία κεφάλαια που έχουν για τίτλους τα ονόματα των βασικών χαρακτήρων (Στέργιος, Μαρία, Αθανασία) το φιλμ «Πίσω από τις θημωνιές» είναι μια οξυδερκής και στιβαρή κατασκευή για τα προσωπικά αδιέξοδα και τα ηθικά διλήμματα της τυπικής ελληνικής οικογένειας που κάποια στιγμή έρχεται αντιμέτωπη με την πραγματικότητα.

https://www.monopoli.gr/

Κάθε Παρασκευή ο Γιάγκος Αντίοχος βλέπει και αξιολογεί τις νέες ταινίες που κυκλοφορούν στις αίθουσες.

Πίσω από τις Θημωνιές **** Σκηνοθεσία: Ασημίνα Προέδρου. Πρωταγωνιστούν: Στάθης Σταμουλακάτος, Λένα Ουζουνίδου, Ευγενία Λάβδα

Ένας καταχρεωμένος πάτερ-φαμίλιας, η θρήσκα γυναίκα του και μια επαναστατημένη κόρη. Ένα πραγματικά εκρηκτικό οικογενειακό μείγμα. Τρία μέλη μιας πυρηνικής οικογένειας της ελληνικής επαρχίας, με το κάθε ένα από αυτά να έχει τις δικές του ανάγκες και προτεραιότητες. Οι μεταξύ τους δεσμοί δυνατοί, αλλά ανεπαρκείς να σταματήσουν την αναπόφευκτη σύγκρουση. Μια τριάδα ανθρώπων που έχει μεγαλώσει σε μια κοινωνία όπου η προσωπική/οικογενειακή επιβίωση είναι η απόλυτη και μάλλον η μοναδική αξία. Μια ζούγκλα στην οποία επιζεί ο ισχυρότερος. Με το ισχυρότερο όπλο να είναι όπως πάντα το χρήμα.

Η ιστορία του «Πίσω από τις Θημωνιές» εκτυλίσσεται σε ένα χωριό της βόρειας Ελλάδας. Εκεί ένας πνιγμένος από τα χρέη ψαράς και αγρότης αναγκάζεται να μεταφέρει μετανάστες με τη βάρκα του. Η εκκλησάρισσα γυναίκα του και η νοσηλεύτρια κόρη προσπαθούν να βρουν το δικό τους ζωτικό χώρο σε μια πατριαρχική οικογενειακή συνθήκη. Ένα τραγικό γεγονός θα αλλάξει τις ισορροπίες, φέρνοντας και τον κάθε ήρωα μπροστά από τα προσωπικά του αδιέξοδα.

Η Ασημίνα Προέδρου που είχε κερδίσει τις εντυπώσεις πριν από μια δεκαετία με την μικρού μήκους ταινία της «Red Hulk», η οποία είχε κερδίσει το πρώτο βραβείο στο Φεστιβάλ της Δράμας, υπογράφει την πρώτη μεγάλου μήκους ταινίας της. Ένα πολυεπίπεδο δράμα που αποκαλύπτει αργά και βασανιστικά κατά τη δίωρη διάρκεια του την νεοελληνική πραγματικότητα. Ακολουθώντας τη σεναριακή τεχνική του κουροσαβικού «Ράσομον» διηγείται την ιστορία από τα μάτια των τριών πρωταγωνιστών της: του Στέργιου, της Μαρίας και της Αναστασίας. Με αυτό τον τρόπο συμπληρώνει κομμάτι-κομμάτι το παζλ μιας σύγχρονης τραγωδίας. Μόνο που σε αυτήν την τραγωδία, όπως και στις περισσότερες που εκτυλίσσονται στην πραγματική ζωή, δεν υπάρχει «κάθαρσις»…

Το χωρίο της επαρχίας παρουσιάζεται σαν μια μικρογραφία της ελληνικής κοινωνίας, όπου οι πυλώνες της εξουσίας είναι σταθεροί και αμετάβλητοι εδώ και αιώνες. Μπροστά σε αυτούς όλοι μοιάζουν μυρμήγκια που παριστάνουν τους ελέφαντες. Η αλαζονεία ή η ανάγκη οδηγεί τους πρωταγωνιστές στο να νομίσουν ότι μπορούν έστω και για λίγο να κρυφτούν ή να κοροϊδέψουν τους ισχυρούς και να κάνουν το δικό τους. Σαν μικρά παιδιά που δεν ενηλικιώθηκαν ποτέ. Μόνο που η ευτυχία από την τραγωδία έχει μερικά δευτερόλεπτα απόσταση. Και όταν συμβεί το μοιραίο τότε θα πρέπει κάποιος να πληρώσει το τίμημα. Και αυτό το κάνει σχεδόν πάντα ο πιο αδύναμος.

Η Προέδρου έχοντας επιλέξει ένα εξαιρετικό πρωταγωνιστικό τρίο (Στάθης Σταμουλακάτος, Λένα Ουζουνίδου, Ευγενία Λάβδα), μια ζωηρή κινηματογράφηση με τη κάμερα να (παρ)ακολουθεί τους ήρωες από κοντινή απόσταση και έχοντας βρει ένα ιδανικό σκηνικό για να ξεδιπλώσει την τραγωδία της, χρησιμοποιεί κυρίως το όχημα του ρεαλισμού για να πει επίπονες αλήθειες. Από τις «Θημωνιές» δεν λείπουν, όμως, οι συμβολισμοί (το υδάτινο πέρασμα στον Άδη, το νυφικό κ.α.) και το ονειρικό στοιχείο (εξαιρετικά τα πλάνα ανάμεσα στις βινιέτες) που προσφέρουν τις απαιτούμενες ανάσες από το ρεαλιστικό σεναριακό φορτίο. Το συγκλονιστικό φινάλε της ταινίας είναι ένα από τα καλύτερα της ελληνικής φιλμογραφίας του 21ου αιώνα, το οποίο σφραγίζει με το πιο εμφατικό τρόπο το εντυπωσιακό μεγάλου μήκους ντεμπούτο της Ασημίνας Προέδρου.

https://flaginlife.gr/