Αυτήν την εβδομάδα (από Πέμπτη 7 4 2016) κυκλοφορεί στους αθηναϊκούς κινηματογράφους μια ταινία που ασχολείται με την ιστορία της σύγκρουσης του 1913-14 μεταξύ της Ένωσης Ανθρακωρύχων Αμερικής και των αφεντικών τους. Το «Ludlow, οι Έλληνες στους Πολέμους του Άνθρακα» του Λεωνίδα Βαρδαρού αφηγείται μια ιστορία φυλαγμένη στη μνήμη των παιδιών και των εγγονών τους που φωτίζουν αυτό το παραγνωρισμένο εργατικό κίνημα της προπολεμικής Αμερικής.
Οι Έλληνες ανθρακωρύχοι, ξεριζωμένοι από τον τόπο τους από την σκληρή πραγματικότητα μιας χρεωκοπημένης Ελλάδας και με τις ψεύτικες υποσχέσεις των δουλεμπόρων της εποχής, είχαν καταλήξει στο μακρινό Κολοράντο να δουλεύουν κάτω από απάνθρωπες συνθήκες στα ορυχεία του Ροκφέλερ και του συναφιού του. Οι εταιρείες είχαν στη δούλεψή τους ιδιωτικούς στρατούς από εγκληματικά στοιχεία και τον πολιτειακό στρατό (εθνοφρουρά ή πολιτοφυλακή) που είχε σαν μοναδικό καθήκον την καταστολή απεργιών. Η Ένωση Ανθρακωρύχων είχε μόνο τους απεργούς. Η βία που από την αρχή χαρακτήρισε αυτή την ταξική αναμέτρηση, κορυφώθηκε με τη Σφαγή του Λάντλοου στις 20 Απρίλιου του 14 – τη δολοφονία 20 γυναικόπαιδων και την εν ψυχρώ εκτέλεση από την εθνοφρουρά τριών συνδικαλιστών μεταξύ των οποίων και ο Κρητικός Λούης Τίκας, ηγέτης των Ελλήνων απεργών .
Η έρευνα για το ντοκιμαντέρ ξεκίνησε με τις μαρτυρίες των απογόνων των αγωνιστών του Λάντλοου και τις ιστορίες σημερινών κατοίκων της περιοχής που κρατούν ζωντανή την προφορική παράδοση. Ακολούθησαν πολύωρες συζητήσεις με ιστορικούς, καθηγητές και μελετητές, συνδικαλιστές, δημοσιογράφους και συγγραφείς που ασχολούνται με το θέμα. Η τεκμηρίωση στηρίζεται σε αρχειακό υλικό – φωτογραφίες, βίντεο, έντυπα, εφημερίδες, τραγούδια – σε δημόσιες και ιδιωτικές συλλογές στις ΗΠΑ.
Από συνέντευξη του σκηνοθέτη και της Φρόσως Τσούκα
( Υπεύθυνη έρευνας και παραγωγής του ντοκιμαντέρ):
Ο Λεωνίδας Βαρδαρός δήλωσε:
«Πριν 15 χρόνια είχα προσπαθήσει να ανεβάσω μία παράσταση με αφηγήσεις Ελλήνων μεταναστών στην Αμερική. Χάρη στις μαρτυρίες που συμπεριλάβαμε σε εκείνη την παράσταση και στο ντοκιμαντέρ Ταξισυνειδησία η άγνωστη ιστορία του ελληνοαμερικανικού ριζοσπαστισμού σε παραγωγή της μη κερδοσκοπικής εταιρείας ‘Αποστόλης Μπερδεμπές’, έκανα μία προεργασία πάνω στο θέμα». Αναφερόμενος στους Έλληνες – θύματα της Σφαγής του Λάντλοου, ο Λ. Βαρδαρός παρατήρησε: «Μιλάμε για οικονομικούς μετανάστες, που μπήκαν κόβοντας τα σύρματα από το Μεξικό ή γλίτωσαν από τον τυφώνα στην Κούβα και πέρασαν στη Φλόριντα ή έφτασαν με ένα καράβι και μία κουβέρτα στο κατάστρωμα στο Έλις Άιλαντ. Οι άνθρωποι αυτοί περνούσαν στην Αμερική και γίνονταν ανθρακωρύχοι. Έχουμε υποχρέωση να ζωντανεύουμε μνήμες που καθόρισαν την εργατική ιστορία στην Αμερική καθώς μάλιστα συνέβαλαν συμπατριώτες μας στον αγώνα για τα εργατικά δικαιώματα που επηρέασε όλο τον κόσμο».
Η Φρόσω Τσούκα επεσήμανε:
«Η ταινία πάει πέρα από τη σφαγή του Λάντλοου. Για διάφορους λόγους έχει αποκρυφτεί η συνέχεια που είναι ο Πόλεμος των Δέκα Ημερών. Όταν μιλάνε για το Λάντλοου συνήθως σταματάνε στη σφαγή για να δείξουν τους απεργούς ως θύματα. Εμείς θέλαμε να δείξουμε ότι ήταν αγωνιστές που ανταποκρίθηκαν με επιτυχία στη βία των απεργιών. Με το καθεστώς της επί συμβάσει δουλείας μεταφέρθηκαν οι φτωχοί της Ευρώπης στην Αμερική. Τους πλήρωναν τα εισιτήρια και μεταφέρονταν στην Αμερική για να ξεπληρώσουν το χρέος, πράγμα που δεν κατάφερναν ποτέ και έμεναν σκλάβοι για πάντα».
Τέλος ο σκηνοθέτης της ταινίας αναφέρθηκε στις δυσκολίες χρηματοδότησης των ελλήνων κινηματογραφιστών: «Η ταινία αυτή έγινε με τη βοήθεια φίλων. Είναι δύσκολο να κάνουμε σήμερα κινηματογράφο στην Ελλάδα. Πρέπει η Πολιτεία να επαναφέρει το νόμο για το 8% ή να βρει άλλους τρόπους για τη χρηματοδότηση των ταινιών. Αλλιώς σε λίγα χρόνια δεν θα ακούγεται η γλώσσα μας στις κινηματογραφικές αίθουσες».
CAMERA STYLO 