Το κόκκινο μπαλόνι (1956)-Το άσπρο άλογο (1953) του Αλμπέρ Λαμορίς | Ποτέ δε θα είμαστε αρκετά ευγνώμονες στον Λαμορίς

 

 

«Ποτέ δε θα είμαστε αρκετά ευγνώμονες στον Λαμορίς. Το άσπρο άλογο και Το κόκκινο μπαλόνι είναι από τα πράγματα εκείνα που ο Κιτς χαρακτήρισε «αντικείμενα ομορφιάς» τα οποία δίνουν «χαρά για πάντα». Με τα ορθάνοιχτα μάτια ενός δεκάχρονου υγρά από συγκίνηση, θα παρακολουθούμε πάντα το εκθαμβωτικό άλογο να τρέχει στην παραλία και το μαγικό μπαλόνι να πετά στον ουρανό του Παρισιού.»

Marie-Noëlle Tranchant, LE FIGARO

ΡΑΝΤΕΒΟΥ ΣΤΟ ΣΙΝΕΜΑ ΜΕ ΤΟΥΣ ΜΕΓΑΛΟΥΣ ΔΗΜΙΟΥΡΓΟΥΣ 2017
ΣΤΟ ΔΗΜΟ ΖΩΓΡΑΦΟΥ Από 1/4/2017 έως 7/5/2017 Αλέκα-Τέχνη Πόλης

Αdobe Premiere – Σεμινάριο Μοντάζ:
Επεξεργασία Κινούμενης Εικόνας σε νέα τιμή έκπληξη

Λίγα λόγια για τις ταινίες:

Το κόκκινο μπαλόνι (1956) Ένα κόκκινο μπαλόνι ακολουθεί ένα αγοράκι στους δρόμους του Παρισιού δημιουργώντας ένα παράξενο ζευγάρι που μπλέκει σε διάφορες περιπέτειες. Μέσα από την απλή φαινομενικά αυτή ταινία δίνεται η ποίηση του κινηματογράφου, μια ελεγεία για τις μυστικές πηγές της ζωής, ένα απλό τραγούδι του δρόμου που κρύβει μέσα του μια βαθιά γοητεία. Το μπαλόνι γίνεται ένα σύμβολο του νοήματος της ζωής και των ανθρωπίνων δυνάμεων για ανανέωση που επιτρέπουν στον άνθρωπο μέσα από την αγάπη να ανανεώνεται και να ανακαλύπτει εκ νέου το νόημα της ζωής. Η ταινία αποτελεί σημείο αναφοράς για όλους τους κινηματογραφόφιλους και ιδανική ταινία μύησης των παιδιών νεαρότερης ηλικίας στη μαγεία του κινηματογράφου. Ένα μικρό αριστούργημα, μια αξέχαστη κινηματογραφική εμπειρία. Είναι μια αλληγορία για την δύναμη της αγάπης και της φιλίας. Χρυσός Φοίνικας στις Κάννες, Όσκαρ Σεναρίου, Βραβείο LOUIS DELLUC.

Το άσπρο άλογο (1953) Στη λιμνοθάλασσα της Καμάργκ, στη νότιο Γαλλία, ένα εντυπωσιακό άσπρο άλογο ηγείται μιας άγριας αγέλης που δεν αφήνει κανέναν άνθρωπο να την πλησιάσει. Το άσπρο άλογο, χωρίς να χάσει ίχνος από την υπερηφάνεια του, επιτρέπει μόνο στον μικρό ψαρά Φολκό να το δαμάσει και να ανέβει στη ράχη του. Έτσι ξεκινά μια υπέροχη φιλία ανάμεσα στο αγόρι και το όμορφο άγριο άλογο. Μαζί αναζητούν την ελευθερία που οι άλλοι άνθρωποι προσπαθούν να τους στερήσουν. Η ταινία απεικονίζει με υπέροχο τρόπο όλη την ομορφιά του άγριου τοπίου της περιοχής και τη ζωή των ανθρώπων και των ζώων με εξαιρετικό νατουραλισμό. Μεγάλο βραβείο της Επιτροπής στις Κάννες, Βραβείο JEAN VIGO.

Το 2007 Το κόκκινο μπαλόνι και Το άσπρο άλογο προβλήθηκαν στις Κάννες, στα πλαίσια του Δεκαπενθήμερου των Σκηνοθετών με ολοκαίνουριες ψηφιακά αποκατεστημένες κόπιες.

Ο Πασκάλ Λαμορίς, γιος του σκηνοθέτη και πρωταγωνιστής στο Κόκκινο μπαλόνι, είπε σχετικά: «Αποκατέστησα τις κόπιες στην αρχική τους υπέροχη εκδοχή ως φόρο τιμής στον πατέρα μου, ο οποίος ήταν ποιητής, φίλος, σύντροφος και στοργικός γονιός. Παρακολουθώντας τις παλιές εικόνες ένοιωσα πως ταξίδευα στο χρόνο. Μερικά πράγματα παραμένουν ακόμα και σήμερα ίδια, τα βασικά στη ζωή όπως τα αισθήματα, η αγάπη και ανάγκη για την ανεξαρτησία. Η επιστροφή στη χάρη που εκπέμπουν αυτές οι ταινίες είναι η πιο ξεκάθαρη εικόνα που έχω από τις χαρές των παιδικών μου χρόνων».

Λίγα λόγια για το σκηνοθέτη

Ο Αλμπέρ Λαμορίς (Albert Lamorisse) γεννήθηκε στις 13 Ιανουαρίου του 1922. Ξεκίνησε την ενασχόλησή του με το σινεμά ως φωτογράφος και σκηνοθέτης ντοκιμαντέρ. Το 1949 γύρισε το πρώτο του φιλμ μυθοπλασίας Bim le petit âne στη Τζέρμπα με τη βοήθεια του Ζακ Πρεβέρ. Το 1953 με το Άσπρο άλογο που έγραψε και σκηνοθέτησε κέρδισε πολλά βραβεία, ανάμεσά τους το Μεγάλο Βραβείο στις Κάννες και το βραβείο Ζαν Βιγκό. Σε αυτήν την ταινία ο Λαμορίς έδειξε πολύ μεγάλη προσοχή στην ποιότητα και τους τόνους του φωτός αλλά και στα κάδρα της.

Το 1956 έγραψε και σκηνοθέτησε το Κόκκινο μπαλόνι. Στις πρόβες χρησιμοποίησε τον γιο του Πασκάλ και τελικά αποφάσισε να τον κρατήσει για πρωταγωνιστή στην ταινία. Η επιτυχία της ταινίας ήταν πρωτοφανής και εντελώς απρόσμενη και για πρώτη φορά στην ιστορία του φεστιβάλ των Καννών οι δύο επιτροπές για μικρού και μεγάλου μήκους ταινίες, απένειμαν από κοινού το Χρυσό Φοίνικα. Η ταινία κέρδισε και πολλά άλλα βραβεία και την επόμενη χρονιά κέρδισε και το βραβείο πρωτότυπου σεναρίου στα Oscar.

Το 1960 για τα γυρίσματα της ταινίας Le Voyage en Ballon, ο Λαμορίς εφηύρε την πρώτη αντικραδασμική κατασκευή για εναέριες λήψεις στην ιστορία του κινηματογράφου. Το 1965 γύρισε την ταινία Fifi La Plume, μια ανάλαφρη κωμωδία που σηματοδότησε και μια στροφή στην καριέρα του. Η ταινία δεν έτυχε όμως θετικής υποδοχής και έτσι τα επόμενα χρόνια επέστρεψε στο ντοκιμαντέρ και με τα επιτυχημένα Paris Jamais Vu και Versailles τα οποία γυρίστηκαν εξ’ ολοκλήρου από ελικόπτερο και στα οποία είχε συνεργάτη τον Αντρέ Μαλρό.

Στο μεταξύ από το 1967, Ο Λαμορίς είχε ξεκινήσει να δουλεύει στη φιλόδοξη παραγωγή της ταινίας Le Vent des Amoureux, μια δουλειά-άσκηση εικαστικού ύφους, κινηματογραφικής και συγγραφικής ικανότητας. Αλλά αυτός ο Περσικός μύθος, αυτή η ποιητική ιστορία που παρουσίαζε έναν κόσμο απίστευτης ομορφιάς στάθηκε η αφορμή να χάσει την ίδια του τη ζωή το 1970 εξαιτίας κάποιας αμέλειας.

Ο Λαμορίς άφησε πίσω του πολλά σχέδια ανολοκλήρωτα. Ανάμεσα στις σημειώσεις του βρέθηκε και η συνέχεια για Το κόκκινο μπαλόνι… Κάτι που ίσως μας κάνει να ονειρευόμαστε για πολύ ακόμα!

Πληροφορίες για το Δελτίο Τύπου αντλήθηκαν από το αρχείο της Ταινιοθήκης της Ελλάδας (κριτική Αγλαϊας Μητροπούλου) και από το Δελτίο Τύπου της Filmtrade.

Τετάρτη 19 Δεκέμβρη 2007 ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ 
ΚΡΙΤΙΚΗ ΤΑΙΝΙΩΝ
ΑΛΜΠΕΡ ΛΑΜΟΡΙΣ
Το Κόκκινο Μπαλόνι και το Άσπρο Άλογο

Οι δυο ταινίες θα παίζονται σε μια ενιαία προβολή, αφού και οι δυο είναι μεσαίου μήκους (38 λεπτά η πρώτη και 40 η δεύτερη). Τις ταινίες ενώνει, πέρα από τον σκηνοθέτη, και η ίδια θεματολογία ή καλύτερα η ίδια τρυφερότητα!
«Το Κόκκινο Μπαλόνι», που γυρίστηκε το 1956 και θεωρήθηκε πρωτοπόρο στα κινηματογραφικά και φωτογραφικά εφέ, έχει καταχωρηθεί σαν ένα από τα μεγαλύτερα κινηματογραφικά αριστουργήματα! Μιλάει, με εξαίσιο ποιητικό τρόπο, για τη φιλία ενός μικρού παιδιού και ενός κόκκινου μπαλονιού. Όταν πρωτοπαίχτηκε η ταινία, πολλοί έκαναν διάφορους πολιτικούς συνειρμούς, καθώς σε μια καθοριστική σκηνή της ταινίας, όλα τα μπαλόνια ξεσηκώνονται για να σώσουν το κόκκινο μπαλόνι. Είχαν περάσει μόλις 10 χρόνια από το τέλος του πολέμου! Πολλές κοινωνικές και πολιτικές αλλαγές βρίσκονταν σε εξέλιξη.
Όμως, πέρα από τους συνειρμούς, τους οποίους δεν πρέπει να ξεχνάμε, πάντα καλό κάνουν αφού πλουτίζουν την τέχνη, υπάρχουν και χιλιάδες άλλα πράγματα στην ταινία. Υπάρχει η φιλία του παιδιού με το μπαλόνι, υπάρχει το κατεστραμμένο από τον πόλεμο Παρίσι, υπάρχουν οι λαϊκές γειτονιές, υπάρχει ο άνθρωπος, υπάρχει η τρυφερότητα, υπάρχει η ποίηση!
Η ταινία κουβαλάει μαζί της έναν Χρυσό Φοίνικα των Καννών, ένα Οσκαρ σεναρίου, εξαιρετικές μέχρι διθυραμβικές κριτικές και πολλές γενιές θεατών (παιδιών και μεγάλων), που την ευχαριστήθηκαν! Παίζει ο γιος του σκηνοθέτη, Πασκάλ Λαμορίς, και άλλα παιδιά του Παρισιού.
«Το Άσπρο Άλογο», του ίδιου σκηνοθέτη, γυρίστηκε τρία χρόνια νωρίτερα (1953). Και εδώ πρωταγωνιστεί ένα παιδί. Ενα παιδί και ένα άσπρο άλογο. Και εδώ έχουμε να κάνουμε με μια ιδιόμορφη φιλία!
Ένα ατίθασο και περήφανο άσπρο άλογο, το οποίο είναι ο αρχηγός μιας αγέλης αλόγων, δεν αφήνει κανέναν άνθρωπο να το πλησιάσει. Γιατί όλοι το πλησιάζουν για να το καθυποτάξουν. Ενας μικρός ψαράς, όμως, που ζει με τον παππού του και τη μικρή του αδερφή, το πλησιάζει γιατί το αγάπησε και γιατί εκτίμησε την ανυπακοή του!
Κάθε τόσο οι άνθρωποι παγιδεύουν το άλογο, και εκείνο κάθε φορά που δραπετεύει τρέχει κοντά στο παιδί. Παιδί και άλογο θα δώσουν τη μάχη της ελευθερίας και της αξιοπρέπειας.
Πέρα από τα μηνύματα της ταινίας, το «στόρι» έδωσε την ευκαιρία στον Αλμπέρ Λαμορίς και στον φωτογράφο του, Εντμόν Σεκάν, να δημιουργήσουν μερικές ανεπανάληπτες κινηματογραφικές εικόνες! Και μόνο για τη θαυμάσια ασπρόμαυρη φωτογραφία αξίζει κανείς να δει την ταινία!
Παίζουν: Αλέν Εμερί, Λοράν Ρος.

ΤΟ ΚΟΚΚΙΝΟ ΜΠΑΛΟΝΙ / ΤΟ ΑΣΠΡΟ ΑΛΟΓΟ LE BALLON ROUGE / CRIN BLANC ΚΑΤΗΓΟΡΙΑ: Παιδική ΕΤΟΣ ΠΑΡΑΓΩΓΗΣ: 1956 ΧΩΡΑ ΠΑΡΑΓΩΓΗΣ: ΔΙΑΡΚΕΙΑ: 40 ΕΙΔΟΣ: ΕΓΧΡ. Σκηνοθεσία: Αλμπέρ Λαμορίς

Οι δυο πιο χαρακτηριστικές ταινίες του Αλμπέρ Λαμορίς, 40λεπτες και με ελάχιστο διάλογο, συνοψίζουν με εντυπωσιακά διαφορετικό στυλ το μοναδικό τρόπο που απεικόνισε την παιδική ψυχή και την σχέση της με έναν εναλλακτικό, φυσικό ή φαντασιακό κόσμο, στο αφιλόξενο σύμπαν των ενηλίκων.

ΚΡΙΤΙΚΗ: ΑΠΟ ΤΟΝ ΘΟΔΩΡΗ ΚΟΥΤΣΟΓΙΑΝΝΟΠΟΥΛΟ

Το Άσπρο Άλογο περιγράφει το δέσιμο ενός μικρού ψαρά με ένα άγριο άλογο στις λιμνοθάλασσες της Καμάργκ, στη νότια Γαλλία. Το παιδί ερωτεύεται την αδάμαστη φύση του ζώου, το προσκαλεί κι εκείνο το αποδέχεται σαν φίλο και συνοδοιπόρο, και μαζί του ξεκινά μια καταδίωξη από εκείνους που το θέλουν πίσω στο κοπάδι. Το φινάλε είναι μια απόδραση στην ελευθερία, αλλά έχει προηγηθεί μια μυσταγωγία σε μεγάλη παλέτα του λευκού, με το άλογο και το παιδί να παντρεύονται εικαστικά και σκηνοθετικά σε ένα ψευτο-γουέστερν που δεν συγκρίνεται με κανένα. Η επιτυχία της ταινίας δεν μπορεί να συγκριθεί με το θρίαμβο της επόμενης:

Το Κόκκινο Μπαλόνι πήρε το Χρυσό Φοίνικα στις Κάννες και το Όσκαρ σεναρίου το 1956 και αποτελεί μια κλασική φαντασία και μια από τις καλύτερες παιδικές ταινίες όλων των εποχών. Και πάλι ένα παιδί, που στην πραγματικότητα είναι ο γιος του σκηνοθέτη, ο Πασκάλ Λαμορίς, αποκτά έναν φίλο στη μορφή ενός μεγάλου, κατακόκκινου μπαλονιού, που τον ακολουθεί παντού και του ανήκει ολοκληρωτικά. Είναι ο πιστός φίλος που κάθε πιτσιρικάς ονειρεύεται, ζουζουνιστός και τέλειος, σαν τις πρώτες εικόνες που κάνουν ένα βρέφος να χαζέψει από χαρά. Η αποκλειστικότητα προκαλεί ζήλειες και προβλήματα και η τελική φυγή, όχι στη θάλασσα αλλά στον ουρανό, από μια γιγαντιαία συνωμοσία μπαλονιών (πολύ πριν από την εποχή των εφέ) παραπέμπει στη θεώρηση του Λαμορίς για το παράλληλο σύμπαν των ανηλίκων και τις κρυφές τους επιθυμίες. Ταυτόχρονα, το φιλμ είναι μια ωδή στο καθημερινό Παρίσι, με την αβίαστη και αιώνια αστική ομορφιά. Μαγικό και αξέχαστο, σαν πολύχρωμο κουφέτο με πολύ περισσότερα πράγματα τον πυρήνα του από αέρα και χαμόγελα, αποτελεί μοντέλο σύλληψης και κινηματογράφησης και, με τα 38 λεπτά διάρκειας, ένα μάθημα ψυχαγωγικής οικονομίας.

Πηγή: http://www.lifo.gr

Το Κόκκινο Μπαλόνι
Le Ballon Rouge
4 / 5 Το Κόκκινο Μπαλόνι
Σινεφίλ 1956 | Έγχρ. | Διάρκεια: 38′

Γαλλική ταινία, σκηνοθεσία Αλμπέρ Λαμορίς με τους: Πασκάλ Λαμορίς, Σαμπίν Λαμορίς, Ζορζ Σελιέ
Ένα μικρό αγόρι βρίσκει δεμένο σ’ ένα στύλο, στους δρόμους του Παρισιού του 1950, ένα κόκκινο μπαλόνι. Το παίρνει μαζί του κι από εκείνη τη στιγμή κι έπειτα το μπαλόνι ακολουθεί το αγόρι παντού. Κάτι που προκαλεί τον φθόνο των άλλων αγοριών που παίζουν στους δρόμους. Προβάλλεται μαζί με «Το Άσπρο Άλογο».

Συνοπτική κριτική (Αθηνόραμα)

Συνδυασμός ποιητικού ρεαλισμού με το βλέμμα της αθωότητας ενός Ζακ Τατί. Eξαιρετικός πρωταγωνιστής, άξιος σύμμαχος το αποφασιστικό μπαλόνι, μαγευτικά πλάνα του Παρισιού. Όσκαρ Σεναρίου και Χρυσός Φοίνικας στις Κάνες.

Τρίτη 18 Οκτωβρίου 2005 

ΤΟ ΚΟΚΚΙΝΟ ΜΠΑΛΟΝΙ: 34 ΛΕΠΤΑ ΚΑΘΑΡΗΣ ΜΑΓΕΙΑΣ 

Το «Κόκκινο μπαλόνι» δεν έχει τίποτα το αληθινό: είναι όλα παραμυθένια. Ένας μπόμπιρας απελευθερώνει το αντικείμενο του τίτλου, φυλακισμένο σε κάποιον από τους καφέ-γκρίζους δρόμους της πόλης. Πρόκειται για το μοναδικό «έγχρωμο» αντικείμενο στα κάδρα μιας έγχρωμης ταινίας! Παραμυθένια και η σχέση που θα αναπτύξουν, βγαλμένη από το ντισνεϊκό σύμπαν όπου ένα ξύλινο αγόρι γίνεται αχώριστος φίλος με έναν γρύλο ή τα κουζινικά μιας έπαυλης μπορούν να επιδοθούν σε μουσικοχορευτικές επιδείξεις. Μια σχέση εκτός περιγραφής, μη απτή, άρα υπαρκτή όσο και οι αόρατοι φίλοι της παιδικής ηλικίας. Εξίσου παραμυθένιο και το φελινικό κρεσέντο του τέλους, που απογειώνει το μικρό ήρωα στον ουρανό: είναι η ανάσταση και η θριαμβευτική ανάληψη, που ολοκληρώνει την αναπαραγωγή ενός σχήματος καθαρά χριστιανικού. 

Το «Κόκκινο μπαλόνι» δεν έχει τίποτα το παραμυθένιο: είναι όλα αληθινά σαν τη μοναξιά του κυρίου Ιλό, του σχεδόν βουβού alter ego του Jacques Tati. Σε αυτό το λούνα παρκ των σινεφίλ αναφορών θα συναντήσουμε ακόμα τον Jean Vigo («Διαγωγή μηδέν») και τη μοναδική οικονομία του στην απεικόνιση ενός εχθρικού ενήλικου σύμπαντος. Αυτός ο πρόωρα χαμένος αναρχικός θα ήταν σίγουρα περήφανος για τη σκαμπρόζικη διάθεση… του κόκκινου μπαλονιού, που δεν διστάζει να κάνει τον βίο αβίωτο στον αυταρχικό καθηγητή του φίλου του! Ένα μπαλόνι τόσο αληθινό, όσο και κάθε συνείδηση που δεν έχει (προλάβει να) αλλοτριωθεί: γι αυτό και είναι ανεπιθύμητο στους θεσμοθετημένους χώρους κοινωνικοποίησης και πατροναρίσματος του αγοριού. 

Είναι όλα αληθινά στο «Κόκκινο μπαλόνι», στον βαθμό που τα όνειρα είναι αναπόσπαστο κομμάτι της 24ωρης πραγματικότητας. Ο Albert Lamorisse μοιάζει ακριβώς να ενορχηστρώνει ένα απόλυτα προσωπικό όνειρο, με αλάνθαστο timing και μοναδική επιλογή χώρων. Ίσως να μην συνειδητοποιούσε ότι η «χριστιανίζουσα» ιστοριούλα που ονειρεύτηκε εδράζεται σε ένα πολύ αρχαιότερο παγανιστικό σχήμα. 

Σε κάθε περίπτωση, νιώθω ένοχος για τον κατακερματισμό μιας μικροσκοπικής επιτομής της πεμπτουσίας του σινεμά σε λέξεις –αυτές ακριβώς που το «Κόκκινο μπαλόνι» συστηματικά αποφεύγει. Η ταινία ανήκει στην ίδια άτυπη κατηγορία με το αριστουργηματικό «Πνεύμα του μελισσιού» του Victor Erice, απαιτεί πάνω απ’ όλα αγνό θυμικό και μια ιδιότυπη βιωματική συμμετοχή. 

Βαθμολογία:  (9/10) 

Κωνσταντίνος Σαμαράς (Cineυρωπαϊκόν)